7. botĕn ṅĕmuṅakĕn babon, sanadyan mantri ugi sok anigan.
kacariyos, anuju satuṅgiliŋ dintĕn saŋ prabhu utusan animbali abdi daḷĕm mantri cacahipun sadasa. saṛĕŋ iṅkaŋ tinimbalan wahu sampun aṅaḍĕp sadaya, saŋ prabhu lajĕŋ ḍawuḥ makatĕn : hé, abdiniṅsun para mantri, kaya sira kabèḥ wus paḍa ñumurupi, yèn iŋ saṅaṛĕpiŋ karaton iṅsun kéné, ana balumbaṅané padusan. iŋ kéné iṅsun aṛĕp ñoba maraŋ kapintĕrané si abunawas, déné tumĕkané dina iki ḍèwèké tansaḥ bisa ambéṅkas sakabèhiŋ pahukuman kaŋ sĕdya iṅsun patrapaké maraŋ awaké, iku kabèḥ ora liya jalaran saka pinuñjuliŋ kapintĕrané. sira paḍa iṅsun pariṅi ĕṇḍog ñiji, sira nuli paḍa ñiḷĕma iŋ balumbaŋ kono. déné manawa sira añjĕḍul manèḥ saka pañiḷĕmmu, ĕṇḍog kaŋ sira cĕkĕli éṅgal kétokna. sarèhniŋ saduruŋ duruṅé abunawas ora sun kaṇḍani, wis mĕṣṭi yèn ḍèwèké ora bakal añĕkĕli ĕṇḍog kaya sira kabèḥ, sahuwisé iṅsun kĕpéṅin añumurupi kapriyé muṅguḥ aturé si abunawas.
sasampunipun aṇḍawuhakĕn kados iŋ ṅiṅgil punika, saŋ prabhu lajĕŋ ḍawuḥ animbali pun abunawas. saṛĕŋ iṅkaŋ tinimbalan sampun sowan, saŋ prabhu lajĕŋ aṅandika makatĕn : hé, abunawas, sarta para mantriniṅsun kabèḥ, sira kabèḥ sun timbali ana iŋ ṅarṣaniṅsun, sumĕdya sun utus ñiḷĕm iŋ balumbaŋ saṅaṛĕpiŋ karaton iṅsun iki, anaṅiŋ pamuṇḍut iṅsun, sapa kaŋ añjĕḍul saka pañiḷĕmé mahu, iŋ taṅané kudu ana ĕṇḍogé ñiji.
sarampuṅipun saŋ prabhu ḍawuḥ makatĕn wahu, para mantri sadaya iṅandikakakĕn ñiḷĕm iŋ balumbaŋ urut satuṅgal, lan sintĕn iṅkaŋ mĕdal maliḥ sakiŋ toya ugi kaḷĕkṣanan sami ñaṅkiŋ tigan ñatuṅgal. abunawas tansaḥ gumun niṅali lalampahan lalampahan iṅkaŋ makatĕn punika, paṅunandikanipun : é, laḥ, awak, awak, niyaté saŋ prabhu iki rak muŋ aṛĕp ṅukum aku bahé, anaṅiŋ ya duruŋ kinar yèn aku ora bisa ambéṅkas muṅguḥ kaŋ dadi karṣané saŋ prabhu.
sasampunipun para mantri sadaya sami ñiḷĕm, kantun abunawas piyambak iṅkaŋ dèrèŋ, amila lajĕŋ éṅgal kaḍawuhan ñiḷĕm. sadaya para mantri aṅintĕn, biliḥ sapunika abunawas tamtu botĕn sagĕd aṅoñcati ḍatĕŋ pahukuman. saṛĕŋ añjĕḍul sakiŋ pañiḷĕmipun tĕrus miṅgaḥ iŋ ḍaratan sarwi añirig ñirig kaṇṭi muṅĕl makatĕn : bĕg, bĕg, bĕg, kukuluruk, kukuluruk.
tiṅkahipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu, andadosakĕn ṅuṅuniŋ paṅgalihipun saŋ prabhu, sarta abunawas lajĕŋ kadaṅu punapa sababipun, déné aṅgaḍahi tiṅkaḥ makatĕn punika. aturipun iṅkaŋ dinaṅu : ḍuḥ gusti, pupuṇḍèn kawula, kalilanana matur iŋ ṅarṣa daḷĕm. sadaṅunipun abdi daḷĕm kawula aniṅali solahipun para abdi daḷĕm mantri sadaya, punika saṅĕt andadosakĕn ṅuṅuniŋ manaḥ kawula, déné para mantri punika sadaya sami anigan, iŋ maṅka iŋ alam doña punika sadaya kémawon, muriḥ sagĕdipun tansaḥ wĕwaḥ wĕwaḥ kĕdaḥ wontĕn timbaṅanipun, cĕkakipun kĕdaḥ wontĕn èstri lan ugi wontĕn jaḷĕripun. iŋ sarèhniŋ abdi daḷĕm daḷĕm para mantri punika sadaya èstri, taṇḍa yĕktinipun sami anigan, manawi lalampahan iṅkaŋ makatĕn punika kakèndĕlakĕn, sampun tamtu lajĕŋ aṅéwahi ḍatĕŋ aṅgĕr aṅgĕriŋ alam, iṅkaŋ makatĕn wahu tamtunipun saŋ prabhu botĕn baḍé amaṛĕṅakĕn, amila abdi daḷĕm kawula lajĕŋ dados sawuṅipun, supados sagĕd dados jaḷĕranipun para mantri mantri sadaya iṅkaŋ sami anigan wahu.
**********
8. abunawas baḍé dipunsĕmbĕlèḥ.
miṛĕŋ wicantĕnipun tiyaŋ baduwi iṅkaŋ makatĕn wahu, abunawas saklaṅkuŋ ṅuṅun manahipun, déné iŋ nagari bahdad tĕka wontĕn lampahan iṅkaŋ makatĕn, abunawas lajĕŋ wicantĕn : o, kisanak, kliru sampéyan nèk duwé mélik tĕŋ kula, awit kula niki badané kuru, cĕkakané nèk ñĕmbĕlèḥ kula niki, muŋ olèḥ baluŋ kaliḥ kulit ṭok, mulané kula maŋ culaké mawon, maṅké kula golèkaké woŋ lanaŋ siŋ ḷĕmu, siŋ gajihé sap sapan, siŋ kira kira dipaṅan limaŋ dina botĕn ĕntèk, tur woṅé niku isiḥ ĕnom, dadi dagiṅé giḥ ĕmpuk, prasasat botĕn susaḥ dimamaḥ maliḥ, cĕkaké upama ĕmpun diĕmplok, niku dagiṅé sakiŋ ĕmpuké prasasat bisa mlayu ḍéwé.
miṛĕŋ wicantĕnipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu, sakiŋ kĕmĕcĕripun, gorokaniŋ tiyaŋ baduwi lajĕŋ lérag lèrèg miṅgaḥ mĕḍak, amila pun baduwi lajĕŋ wicantĕn makatĕn : é, laḥ dalaḥ, nèk ṅotĕn giḥ luwiḥ bĕcik sampéyan sampéyan kula culaké, muŋ mawon, poma, lo, sampéyan pun ṅapusi tĕŋ kula, sésuk soré sampéyan kudu bali mriki maliḥ, aṅgawa woŋ lanaŋ siŋ sampéyan omoṅaké wahu niku. naṅiŋ nèk sampéyan ṅanti ambaléñjani, botĕn nĕkani napa jaṅji sampéyan niku, maṅké sampéyan sida kula gaḍo urip uripan tĕmĕnan.
abunawas añagahi sarta lajĕŋ pamit mantuk. iŋ samargi margi tansaḥ aṅgagas makatĕn : é, laḥ, mula aṅgumunaké tĕmĕnan, déné nagara bahdad iki sawijiniŋ nagara kaŋ gĕmaḥ ripaḥ tata raharja, tĕka ana lalakon kaŋ kaya maṅkono, suprandéné saŋ prabhu kok ora aṅuniṅani. laḥ apa gunané dadi ratu, kok ora aṅuniṅani kaŋ añjalari ruwĕt ṛĕntĕṅiŋ praja. upamané dak aturana pirṣa muṅguḥ kaanan kaŋ kaya maṅkono mahu, mĕṣṭiné aku ora dipṛĕcaya. kaŋ iku luwiḥ bĕcik saŋ prabhu dak apusané, tak wènèhaké mĕñaŋ woŋ baduwi, yèn saŋ prabhu mula sawijiniŋ sarjana wigña, wis mĕṣṭi bisa ḷĕpas saka bĕbaya pati mahu. déné yèn ṅanti tĕmĕnan disédani déniŋ woŋ baduwi, kuwi ya taṇḍa yĕkti yèn ora sapiraha kawigñané saŋ prabhu. kaŋ maṅkono mahu añjalari kahuntuṅané para kawula kabèḥ. amarga nagara kaŋ diratoni ratu kaŋ boḍo kuwi, ora wuruŋ mĕṣṭi bakal ṅrusakaké tata tĕntṛĕmiŋ praja.
kacariyos, éñjiṅipun, abunawas paṅkat ḍatĕŋ kraton sumĕdya sowan saŋ nata, sadumuginiŋ ṅarṣanipun saŋ prabhu, abunawas lajĕŋ ṅaḍĕp ṅĕḍĕpĕs saha muñjuk makatĕn : ḍuḥ, gusti, pupuṇḍèn kawula, mugi tinĕbihna iŋ tulak sarik, déné sowan kawula dumrojog tanpa larapan, punika jalaran sakiŋ éman kawula ḍatĕŋ pañjĕnĕṅan daḷĕm, ṅantos supé ḍatĕŋ patrap patrapipun kawula alit ṅaḍĕp iŋ nata.
miṛĕŋ uñjukipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu, saŋ prabhu lajĕŋ andaṅu : hé, abunawas, andadèkaké ṛĕnaniŋ paṅgaliḥ iṅsun, déné sira anduwèni éman maraŋ iṅsun, sanajan ta duruŋ sira uñjukaké apa kaŋ dadi jalaraniŋ émanira iku. kaŋ maṅkono iku anélakaké bĕktinira maraŋ iṅsun. mara sahiki sira muñjuka, apa kaŋ dadi jalaraniŋ émanira maraŋ iṅsun iku.
abunawas matur nĕmbah : ḍuḥ, gusti, kalilanana muñjuk iŋ ṅarṣa daḷĕm, mĕṅgaḥ iṅkaŋ andadosakĕn éman kawula punika, déné kala wiṅi sontĕn kawula sumĕṛĕp titiṅalan iṅkaŋ sayĕktos ṅanèḥ anèhi, sakiŋ anèhiŋ titiṅalan wahu ṅantos kawula rumahos botĕn kĕcoṅgaḥ aṅgambar mĕṅgaḥ kawontĕnanipun. kawontĕnanipun. kawula sagĕd anamtokakĕn, biliḥ pañjĕnĕṅan daḷĕm, sadaṅunipun jumĕnĕŋ nata iŋ nagari bahdad dèrèŋ naté aṅuniṅani titiṅalan iṅkaŋ makatĕn wahu. mila saṅĕt éman kawula iŋ pañjĕnĕṅan daḷĕm. amuŋ wontĕn cacadipun sakĕḍik, déné titiṅalan iṅkaŋ ṅanèḥ anèhi punika, botĕn kéṅiŋ pinrikṣanan iŋ para paṅagĕŋ, tamtu lajĕŋ bibar. dados manawi pañjĕnĕṅan daḷĕm kaguṅan karṣa baḍé amirṣani titiṅalan wahu, sampun ṅantos aṅagĕm kaprabon, ṅĕmuŋna kados tiyaŋ limraḥ kémawon. saha kawula iṅkaŋ tansaḥ baḍé aṇḍèrèkakĕn.
saŋ prabhu miṛĕŋ uñjukipun abunawas kados iŋ ṅiṅgil punika, satĕmaḥ lajĕŋ kĕpéñcut baḍé mirṣani, ḍawuḥ paṅandikanipun : hé, abunawas, uñjukira iku kaliwat andadèkaké ṅuṅuniŋ paṅgaliḥ iṅsun. sarta iṅsun sumĕdya mirṣani, lan bésuk kapan sira bisa aṇḍèrèkaké tindak iṅsun.
uñjukipun abunawas : kados maṅké sontĕn sabibaripun ṅasar kawula sagaḥ aṇḍèrèkakĕn tindak daḷĕm.
sasampunipun rampuŋ uñjukipun, abunawas lajĕŋ kalilan waṅsul mantuk.
sontĕnipun kintĕn kintĕn wañci sabakdanipun ṅasar, saŋ prabhu kaḍèrèkakĕn iŋ abunawas, tĕḍak ḍatĕŋ paṅgénan iṅkaŋ sampun kaaturakĕn abunawas kasĕbut ṅiṅgil. wusana saṛĕŋ dumugi paṅgénanipun tiyaŋ baduwi adamĕl jĕnaŋ, kapiṛĕŋ suwara iṅkaŋ saklaṅkuŋ ramé. saŋ nata lajĕŋ andaṅu ḍatĕŋ pun abunawas : hé, abunawas, kahé swaraniŋ apa, déné ramé tĕmĕn.
abunawas lajĕŋ ñuwun pamit sumĕdya aniti pirṣa. saŋ prabhu katilar wontĕn iŋ ṅriku, déné pun abunawas lajĕŋ lumĕbĕt iŋ griyanipun tiyaŋ baduwi iṅkaŋ damĕlipun ñĕmbĕlèḥ tiyaŋ. saṛĕŋ pinaṅgiḥ kaliyan tiyaŋ baduwi, abunawas wicantĕn makatĕn : ḍèk wiṅi kula jañji tĕŋ sampéyan ajĕŋ aṅgawakaké woŋ siŋ ĕnom tur ḷĕmu, laḥ nika lo, woṅé, ĕmpun kula gawa. tiyaŋ baduwi lajĕŋ éṅgal amurugi saŋ prabhu. saŋ nata ujug ujug dipuncĕpĕŋ saha lajĕŋ kasèrèt ḍatĕŋ griyanipun tiyaŋ baduwi wahu, déné abunawas lajĕŋ aṅgĕndriŋ lumajĕŋ. iŋ batos wicantĕn makatĕn : yèn saŋ prabhu mula ñata nata kaŋ wigña tĕmĕnan, ya bisa ambéṅkas babaya kaŋ aṛĕp nĕkani, déné yèn saŋ prabhu mahu boḍo, ya, ĕmbuḥ ora wĕruḥ.
kocapa saŋ prabhu harun al rasyid, binĕkta déniŋ tiyaŋ baduwi ḍatĕŋ papan pambĕlèhan sumĕdya dipunsĕmbĕlèḥ jaṅganipun, saṛĕŋ saŋ prabhu aṅuniṅani solaḥ tiṅkahipun tiyaŋ baduwi iṅkaŋ makatĕn wahu, saklaṅkuŋ kagèt paṅgalihipun saha saha nuntĕn ḍawuḥ makatĕn : maṅké ta, kisanak, muṅguḥ sampéyan ajĕŋ ñĕmbĕlèḥ kula kaṅgo jĕnaŋ niku pintĕn pakolèhé. kintĕn kula laṅkuŋ sahé, upamané kula niki sampéyan kèṅkèn gawé kopyaḥ, dol dolané tamtu laṅkuŋ kaṭaḥ tinimbaŋ yèn kula sampéyan bĕlèḥ, tur yèn kula sampéyan uripi, salawasé bisa ṅĕpèk wohé. pintĕn ta payuné, yèn kula niki sampéyan gawé jĕnaŋ.
tiyaŋ baduwi amaṅsuli : sariṅgit.
saŋ prabhu aṅandika malih : ĕlo, dadi payuné muŋ sariṅgit, laḥ kok sakĕḍik tĕmĕn, muŋ sariṅgit, maṅka nèk kula sampéyan uripi, sadinané kula bisa gawé kopyaḥ satuṅgil, lan kopyaḥ satuṅgil niku sok bisa payu 5 rupiyaḥ, dadi tikĕl loro kaliḥ payuné nèk kula sampéyan gawé jĕnaŋ, tur salawasé urip sampéyan saanak bojo sampéyan botĕn bakal kapiran.
saṛĕŋ tiyaŋ baduwi miṛĕŋ paṅandikanipun saŋ prabhu wahu, sandé aṅgènipun baḍé añĕmbĕlèḥ, wusana pamuṇḍutipun saŋ prabhu tinurutan.
kacariyos, tiyaŋ iŋ saḷĕbĕtiŋ kaḍaton, sami patiŋ biluluŋ aṅupadosi saŋ prabhu, anaṅiŋ botĕn sagĕd pinaṅgiḥ. pinaṅgiḥ. botĕn antawis lami wontĕn pawartos, biliḥ saŋ nata katahan déniŋ satuṅgiliŋ tiyaŋ baduwi, iṅkaŋ padamĕlanipun sabĕn dintĕn, botĕn sanès namuŋ adamĕl jĕnaŋ tiyaŋ. pawartos wahu ugi añariyosakĕn, biliḥ saŋ nata sabĕn dintĕn tansaḥ adamĕl kopyaḥ, kopyahipun lajĕŋ kasadé iŋ tiyaŋ baduwi. mĕṅgaḥ kahuntuṅanipun tiyaŋ baduwi jalaran sakiŋ sadé kopyaḥ wahu, sayĕktos saklaṅkuŋ kaṭaḥ. déné sumĕbariŋ pawartos makatĕn : sasampunipun saŋ prabhu dipunkuñjara pintĕn pintĕn dintĕn daṅunipun wontĕn iŋ saḷĕbĕtiŋ griyanipun tiyaŋ baduwi, lajĕŋ adamĕl kopyaḥ satuṅgal, warṇinipun saklaṅkuŋ pèni. réndaniŋ kopyaḥ wontĕn sĕsĕkaranipun mawi ciri sĕratanipun saŋ prabhu ḍatĕŋ abdi daḷĕm mantri, surahosipun makatĕn : hé, abdiniṅsun mantri, sapira pañjalukiŋ woŋ kaŋ aṅgawa kopyaḥ iki, aja pisan pisan sira tulak, poma éṅgal bayaṛĕn bahé. anaṅiŋ mĕṅko bĕṅi, sira aja wĕdi kaṅélan, aṅgawaha bala kira kira cacaḥ woŋ satus, sarta nuli anĕmpuha iŋ omahé baduwi kaŋ gawéné adol jĕnaŋ, amarga wis ana sawatara dina iṅsun dikuñjara déniŋ woŋ baduwi iku mahu. sasampunipun kopyaḥ wahu rampuŋ paṅgarapipun, lajĕŋ kapariṅakĕn ḍatĕŋ tiyaŋ baduwi sarwi aṅandika makatĕn : kisanak, niki kopyaḥ sampéyan dol tĕŋ abdi daḷĕm mantri, amarga niki pañcèn paṅaṅgoné woŋ kaŋ apaṅkat mantri, ĕmpun sampéyan uluṅaké, nèk sampéyan botĕn dibayar 10 riṅgit.
saṛĕŋ baduwi nampèni kopyaḥ damĕlanipun saŋ prabhu harun al rasyid, saklaṅkuŋ biṅaḥ manahipun, saha lajĕŋ paṅkat sumĕdya amaṅgihi abdi daḷĕm mantri. dumugi iŋ griyanipun mantri, kopyaḥ lajĕŋ katampèkakĕn. mantri sumĕṛĕp kopyaḥ katiṅal ṛĕmĕn, sarta lajĕŋ pitakèn ḍatĕŋ baduwi, pintĕn ṛĕginiŋ kopyaḥ. waṅsulanipun iṅkaŋ tinakénan : ḍuḥ, bĕndara, mĕṅgaḥ ṛĕginiŋ kopyaḥ punika botĕn kéṅiŋ kiraŋ sakiŋ 10 riṅgit. miṛĕŋ aturipun baduwi, pun mantri saklaṅkuŋ gumun manahipun, déné wontĕn kopyaḥ awisipun makatĕn, amila lajĕŋ katitiprikṣa sayĕktos, réndaniŋ kopyaḥ pañcèn pèni sahèstu. saṛĕŋ daṅu aṅgèniŋ nitiprikṣa, pun mantri lajĕŋ sumĕṛĕp, biliḥ iŋ réndaniŋ kopyaḥ wahu wontĕn sĕkaranipun mawi ciri sĕratanipun saŋ prabhu ḍatĕŋ abdi daḷĕm mantri, mila sanalika ugi pun mantri lajĕŋ ambayar 10 riṅgit ḍatĕŋ tiyaŋ baduwi. sasampunipun nampèni arta, tiyaŋ baduwi lajĕŋ pamit mantuk.
sontĕnipun pun mantri aṅĕmpalakĕn bala kaṭaḥ, kaṇṭi mirantos dĕdamĕl sarta lajĕŋ biḍal ḍatĕŋ kampuŋ paṅgénanipun tiyaŋ baduwi tukaŋ adamĕl jĕnaŋ wahu. sadumuginipun iŋ ṅriku, sadaya lajĕŋ sami lumĕbĕt iŋ griyanipun tiyaŋ baduwi, aṅupadosi saŋ prabhu. saṛĕŋ sampun pinaṅgiḥ saŋ prabhu lajĕŋ éṅgal kawĕdalakĕn sakiŋ griya ṅriku, saha lajĕŋ kaḍèrèkakĕn kondur ḍatĕŋ kaḍaton. déné sapalihiŋ prajurit, katilar saha kaḍawuhan déniŋ saŋ prabhu añĕpĕŋ sadaya titiyaŋ baduwi iŋ kampuŋ ṅriku, jalaran manawi tiyaŋ tiyaŋ wahu kakèndĕlakĕn kémawon, tamtu tata tĕntṛĕmiŋ praja baḍé risak. ḍawuhipun saŋ prabhu wahu ugi lajĕŋ katindakakĕn, sadaya tiyaŋ kampuŋ ṅriku kacĕpĕŋ sarta lajĕŋ kahirid ḍatĕŋ griya pakuñjaran. éñjiṅipun lajĕŋ sami kaaḍĕpakĕn iŋ ṅarṣanipun saŋ prabhu, pṛĕlu kaprikṣa mĕṅgaḥ iŋ kaḷĕpatanipun, iṅkaŋ pañcèn ḷĕpat lajĕŋ kaḍawuhan ṅukum pĕjaḥ, déné iṅkaŋ botĕn ḷĕpat kaḍawuhan aṅluwari. ḍawuhipun saŋ nata makatĕn wahu iṅgiḥ kaḷĕkṣanan. wusana saŋ prabhu lajĕŋ aṇḍawuhakĕn ñĕpĕŋ pun abunawas, amargi baḍé kaḍawuhan ṅukum aṅgènipun adamĕl wiraṅipun saŋ prabhu. iṅkaŋ ḍinawuhan sanalika punika iṅgiḥ lajĕŋ biḍal ḍatĕŋ iŋ griyanipun pun abunawas.
kacariyos, kala utusanipun saŋ prabhu dumugi iŋ griyanipun abunawas, iŋ ṅriku abunawas kaḷĕṛĕs sawĕg sĕmbahyaŋ luhur. sasampunipun rampuŋ aṅgèniŋ sĕmbahyaŋ lajĕŋ kacĕpĕŋ iŋ utusan kasĕbut ṅiṅgil, sarta lajĕŋ kasowanakĕn kasowanakĕn iŋ saŋ prabhu. saṛĕŋ saŋ prabhu prikṣa abunawas, duka yayaḥ sinipi, wadana abrit kadya sinĕcaŋ. ḍawuḥ paṅandikanipun saŋ prabhu : hé, abunawas, sarèhniŋ sira wis anindakaké patrap kaŋ ora pantĕs baṅĕt tumrap pañjĕnĕṅan iṅsun, kaŋ iku sira bakal iṅsun patrapi pahukuman pati.
abunawas añĕmbaḥ saha umatur : ḍuḥ, gusti pupuṇḍèn kawula, ḍawuḥ daḷĕm wahu kawula puṇḍi, anaṅiŋ sadèrèṅipun abdi daḷĕm kawula kapatrapan pahukuman pĕjaḥ, mugi kalilanana matur iŋ ṅarṣa daḷĕm.
saŋ prabhu aṅandika : iya bĕcik, anaṅiŋ manawa ana kaliruné aturira maraŋ pañjĕnĕṅan iṅsun, wis mĕṣṭi pañjĕnĕṅan iṅsun aṇḍawuhaké ṅukum pati dina iki uga.
abunawas matur anĕmbah : ḍuḥ, gusti pupuṇḍèn kawula, sajatosipun kawula iŋ sadèrèṅipun sampun kacĕpĕŋ iŋ tiyaŋ baduwi wahu, sumĕdya baḍé dipunsĕmbĕlèḥ. iŋ wusana abdi daḷĕm kawula lajĕŋ wicantĕn makatĕn : kisanak, sampéyan rak giḥ wĕruḥ, nèk awak kula niki kuru baṅĕt, prasasat botĕn ontĕn dagiṅé babar pisan, luwiḥ bĕcik kula sampéyan ĕculaké, maṅké kula golèkaké woŋ siŋ ḷĕmu tur tĕkṣiḥ ĕnom, dagiṅé akèḥ tur ĕmpuk. ḍuḥ, gusti, saṛĕŋ abdi daḷĕm kawula wicantĕn makatĕn wahu sanalika lajĕŋ kaĕculakĕn. déné aṅgènipun abdi daḷĕm kawula kawula kumawani ambĕkta pañjĕnĕṅan daḷĕm ḍatĕŋ iŋ griyanipun tiyaŋ baduwi punika, jalaran manawi abdi daḷĕm kawula namuŋ lajĕŋ sowan iŋ ṅarṣa daḷĕm pṛĕlu aṅuñjukakĕn lalampahan iṅkaŋ makatĕn wahu, kintĕnipun pañjĕnĕṅan daḷĕm botĕn baḍé pitados ḍatĕŋ atur kawula. anaṅiŋ manawi pañjĕnĕṅan daḷĕm iṅkaŋ sinuhun sagĕd aṅuniṅani piyambak, botĕn kéṅiŋ botĕn pañjĕnĕṅan daḷĕm tamtu baḍé ṅukumi tiyaŋ baduwi wahu, jalaran sadaya solaḥ tiṅkahipun titiyaŋ punika dados tĕtaṅgĕlan daḷĕm iŋ tĕmbé wiṅkiṅipun. dados aṅgènipun abdi daḷĕm kawula ambĕkta pañjĕnĕṅan daḷĕm ḍatĕŋ paṅgénan iṅkaŋ ambĕbayani, punika muriḥ pañjĕnĕṅan daḷĕm sagĕda aṅuniṅani piyambak kawontĕnaniŋ lalampahan lalampahan wahu, saha sagĕda oñcat sakiŋ kaḷĕpatan iṅkaŋ dados tĕtaṅgĕlan daḷĕm wahu. kados pañjĕnĕṅan daḷĕm botĕn kĕkilapan, biliḥ satuṅgiliŋ nata iṅkaŋ adil palamarta punika kĕdaḥ mirṣa tindak tandukipun para kawulanipun sadaya. déné sagĕdipun kalampahan, sabĕn gaṅsal dintĕn sapisan saŋ nata kĕdaḥ aṅaṅlaṅi. namuŋ samantĕn mĕṅgaḥ atur kawula, wusana abdi daḷĕm kawula nuwun sumaṅga iŋ ṅarṣa daḷĕm, saha biliḥ karṣa éṅgal éṅgal matrapakĕn pahukuman pĕjaḥ ḍatĕŋ badan kawula, kawula namuŋ kumuṛĕb iŋ ayahan daḷĕm ataḍaḥ wadana. anaṅiŋ dosanipun, béñjiŋ béñjiṅ iŋ akérat pañjĕnĕṅan daḷĕm iṅkaŋ añaṅgi.
saṛĕŋ saŋ prabhu miṛĕŋ aturipun abunawas kados iŋ ṅiṅgil wahu, saŋ nata lajĕŋ ṅunandika : muṅguḥ aturé abunawas kabèḥ mahu, kaya kaya iya bĕnĕr. salajĕṅipun saŋ nata aṅandika makatĕn : hé, abunawas, pisan iki kabèḥ dosanira sun ṅapura, muŋ bahé iŋ tĕmbé buriné aja sira lakoni manèḥ.
sasampunipun tampi ḍawuḥ makatĕn, abunawas lajĕŋ kalilan mantuk.
**********
9. abunawas kaliyan lumpaŋ kĕṇṭèŋ.
kacariyos saŋ prabhu harun al rasyid, tansaḥ aṅupados rékadaya, muriḥ sagĕdipun aṇḍawahakĕn pahukuman pĕjaḥ ḍatĕŋ pun abunawas, jalaran aṅgènipun sampun damĕl liṅsĕmiŋ saŋ prabhu kados iṅkaŋ sampun kacariyosakĕn iŋ ṅajĕŋ.
iŋ satuṅgiliŋ wĕkdal lumpaŋ kĕṇṭèŋ karaton, sigar dados kaliḥ, saṛĕŋ saŋ prabhu aṅuniṅani bab wahu, ṛĕna iŋ paṅgaliḥ amargi punika kéṅiŋ kaṅgé ḍaḍakan aṅgènipun baḍé aṇḍawahakĕn ukuman ḍatĕŋ abunawas. sanalika punika saŋ prabhu lajĕŋ aṇḍawuhakĕn salaḥ satuṅgiliŋ abdi daḷĕm mantri nimbali pun abunawas. iṅkaŋ kahutus iṅgiḥ lajĕŋ biḍal. saṛĕŋ pun abunawas sampun aṅaḍĕp iŋ ṅarṣanipun saŋ prabhu, lajĕŋ kaḍawuhan makatĕn : hé, abunawas, mulané jĕnĕŋ sira sun timbali ana iŋ ṅarṣaniṅsun, pañjĕnĕṅan iṅsun muŋ aṛĕp pariŋ wĕruḥ maraŋ sira, yèn sahiki lumpaŋ kĕṇṭèŋ iŋ karaton kéné sigar dadi loro. iŋ sarèhniŋ lumpaŋ mahu kaḷĕbu pusaka, saka karṣaniṅsun sabisa bisa kudu didandani. déné paṅgaliḥ iṅsun, ora ana woŋ kaŋ bisa andandani lumpaŋ mahu, kajaba muŋ sira. anaṅiŋ pamuṇḍut iṅsun maraŋ sira, aṅgonira andandani, kudu sarana didondomi. poma, abunawas, yèn sira ora bisa ambalèkaké wujudiŋ lumpaŋ kaya mahu mahuné, wis mĕṣṭi sira bakal kapatrapan ukum pati.
saṛĕŋ abunawas miṛĕŋ ḍawuḥ paṅandikanipun saŋ prabhu makatĕn wahu, iŋ batos aṅunandika makatĕn : é, laḥ dalaḥ, déné ṅanèḥ anèhi karṣané saŋ prabhu iki, laḥ woŋ lumpaŋ sigar kok diḍawuhi andondomi ṅanti bisané rapĕt manèḥ. sabĕnĕré kuwi rak muŋ kaṅgo lantaran bahé, supaya aku bisa dipatrapi ukum pati. nèk saŋ prabhu pañcèn aṅarṣakaké maraŋ patiku, laḥ bok ya utusan woŋ bahé, ḍawuḥ ñĕmbĕlèḥ utawa mĕṇṭuŋ cĕṅĕlku, ṭĕg, rak wis, kaṭik ṅaṅgo réka réka baraŋ. aku ya ora bakal sélak, sélak, daksaguhané bahé. sasampunipun ṅudarasa makatĕn, abunawas lajĕŋ ñĕmbaḥ sarwi matur : ḍuḥ, gusti pupuṇḍèn kawula, sadaya ḍawuḥ daḷĕm kawula puṇḍi iŋ asta kakaliḥ, sasagĕd sagĕd ḍawuḥ daḷĕm iṅkaŋ saklaṅkuŋ aṅèl wahu, baḍé kawula lampahi. anaṅiŋ sakiŋ atur panuwun kawula, mugi mugi pañjĕnĕṅan daḷĕm karṣa pariŋ palilaḥ ḍatĕŋ abdi daḷĕm kawula, paṅgarapipun padamĕlan punika iŋ dintĕn béñjiŋ éñjiŋ.
saŋ prabhu ugi amaṛĕṅakĕn mĕṅgaḥ iŋ panuwunipun abunawas. sasampunipun rampuŋ ḍawuḥ paṅandikanipun saŋ prabhu ḍatĕŋ abunawas, abunawas lajĕŋ kalilan mantuk. sadaṅunipun lumampaḥ, iŋ samargi margi abunawas tansaḥ aṅgagas mĕṅgaḥ ḍawuhipun saŋ prabhu wahu, déné tĕka saklaṅkuŋ aṅanèḥ anèhi.
saḷĕbĕtipun lumampaḥ abunawas tansaḥ ṅupados rékadaya, kadospundi sagĕdipunuwal sakiŋ babaya iṅkaŋ bakal kasaṇḍaŋ biliḥ botèn sagĕd ṅusadani karṣanipun saŋ prabhu.
daṅu daṅu rahinipun katiṅal sumriṅaḥ, naṇḍakakĕn manawi iŋ batos biṅaḥ. nalika punika abunawas botĕn lajĕŋ tĕrus mantuk, anaṅiŋ lajĕŋ késaḥ ḍatĕŋ pĕkĕn. sadumugipun iŋ pĕkĕn lajĕŋ numbasi sakaṭahiŋ lumpaŋ kĕṇṭèŋ alit alit, ṅantos aṅsal satéṅgok, sasampunipun lajĕŋ kabĕkta mantuk.
éñjiṅipun pun abunawas sowan ḍatĕŋ karaton.
saṛĕŋ saŋ prabhu uniṅa biliḥ abunawas aṅaḍĕp, éṅgal kaḍawuhan majĕŋ. ḍawuḥ paṅandikanipun saŋ prabhu : hé, abunawas, kapriyé muṅguḥ pamuṇḍut iṅsun kaya kaŋ wus iṅsun ḍawuhaké maraŋ sira iŋ dina wiṅi, apa sahiki sira bisa miwiti aṅgarap.
abunawas nĕmbaḥ sarwi matur : ḍuḥ, gusti pupuṇḍèn kawula. mĕṅgaḥ ḍawuḥ daḷĕm kala wiṅi sasagĕd sagĕd ugi baḍé kawula wiwiti iŋ dintĕn punika, amuŋ kémawon iŋ samaṅké kawula takṣiḥ kĕkiraṅan pirantos iṅkaŋ abdi daḷĕm kawula botĕn sagĕd adamĕl piyambak. iṅkaŋ punika pañuwun kawula, mugi mugi pañjĕnĕṅan daḷĕm karṣaha ḍawuḥ aṅyasakakĕn kĕkiraṅaniŋ pirantos wahu, muriḥ abdi daḷĕm kawula sagĕd éṅgal miwiti paṅgarapipun, déné manawi pañjĕnĕṅan daḷĕm botĕn sagĕd aṅḷĕkṣanani panuwun kawula, sampun tamtu yèn abdi daḷĕm kawula ugi botĕn sagĕd anindakakĕn punapa ḍawuḥ daḷĕm wiṅi.
miṛĕŋ aturipun abunawas kados iṅkaŋ kasĕbut ṅiṅgil wahu, saŋ prabhu lajĕŋ éṅgal andaṅu : hé, abunawas, mara aturṇa maraŋ pañjĕnĕṅan iṅsun, piranti apa kaŋ sira suwun mahu, lan sira aṅgawa téṅgok iku isi apa.
atur sĕmbahipun abunawas : ḍuḥ, gusti, mĕṅgaḥ iṅkaŋ kawula bĕkta iŋ téṅgok punika saḷĕṛĕsipun botĕn botĕn sanès, iṅgiḥ punika baḍé iṅkaŋ kadamĕl yasa pirantos iṅkaŋ kawula suwun wahu. kados ḍawuḥ daḷĕm wiṅi, kawula kaḍawuhan añjarumi lumpaŋ kĕṇṭèŋ iṅkaŋ sigar dados kaliḥ punika. upami iṅkaŋ kaḍawuhakĕn añjarumi wahu baṅsaniŋ mori lan sasaminipun, sampun tamtu iṅgiḥ mawi bĕnaŋ limraḥ kémawon. iŋ sarèhniŋ iṅkaŋ kaḍawuhakĕn añjarumi punika lumpaŋ kĕṇṭèŋ, iṅkaŋ punika bĕnaṅipun iṅgiḥ kĕdaḥ sakiŋ séla. pramila abdi daḷĕm kawula samaṅké saḍiya pintĕn pintĕn lumpaŋ kĕṇṭèŋ alit iṅkaŋ kawula waḍahi wontĕn iŋ téṅgok punika, supados pañjĕnĕṅan daḷĕm karṣaha ḍawuḥ ṅyasakakĕn bĕnaŋ séla, iṅkaŋ kéṅiŋ kaṅgé añjarumi lumpaŋ iṅkaŋ sigar wahu.
saṛĕŋ saŋ prabhu miṛĕŋ aturipun abunawas kados makatĕn, saklaṅkuŋ ṅuṅun iŋ paṅgalihipun, déné samantĕn kalantipanipun abunawas, amila saŋ prabhu lajĕŋ sandé aṅgènipun baḍé aṇḍawahakĕn pahukuman, wusananipun abunawas lajĕŋ kapariṅan palilaḥ mantuk.
**********
caṇḍaké : abu nawas #4
caṇḍaké : abu nawas #4
