13. abunawas kaliyan tiyaŋ yahudi.
miṛĕŋ wicantĕnipun abunawas wahu, tiyaŋ miskin saklaṅkuŋ biṅahipun biṅahipun saha lajĕŋ añagahi punapa iṅkaŋ dados prajaṅjiyanipun. sadumuginipun iŋ griya, abunawas wicantĕn kaliyan sémahipun makatĕn : biyaŋné, dina iki maraka pramèswari daḷĕm kaŋ kakasiḥ dèwi siti subahidaḥ, matura yèn mahu bĕṅi aku mati kĕdadak, kaŋ iku kowé bañjur ñuwuna ḍuwit slawat kaṅgo wragadé paṅuburku. iṅkaŋ èstri añagahi saha lajĕŋ paṅkat sumĕdya marak ḍatĕŋ kraton. sadumuginiŋ ṅarṣanipun pramèswari nata, sémahipun abunawas wahu lajĕŋ ñĕmbaḥ saha muñjuk sarwi naṅis : ḍuḥ gusti, mugi sampun pisan dados paṅgaliḥ daḷĕm, déné abdi daḷĕm kawula kumawani marak iŋ ṅarṣa daḷĕm dumrojog tanpa larapan. mĕṅgaḥ sayĕktosipun, sowan kawula punika, botĕn sanès jalaran sakiŋ ruwĕdiŋ manaḥ kawula, déné kala wahu dalu abdi daḷĕm pun abunawas tilar doña dadakan, iŋ maṅka pañjĕnĕṅan daḷĕm aṅuniṅani piyambak mĕṅgaḥ iŋ kamlaratanipun abdi daḷĕm kawula. sintĕn samaṅké iṅkaŋ baḍé mragadi paṅuburipun saha sintĕn iṅkaŋ baḍé añiḍĕkahi, amargi abdi daḷĕm kawula botĕn simpĕn arta babar pisan.
saṛĕŋ pramèswari nata miḍaṅĕt uñjukiŋ sémahipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu, saklaṅkuŋ karanta ranta iŋ paṅgaliḥ, ḍawuhipun kaṇṭi aṅariḥ arih : wis ta mĕnĕṅa, aja sira bañjur bañjuraké aṅgonira naṅis, wis takdiré lakinira dipuṇḍut maraŋ paṅayunaniŋ paṅéran, aja pisan pisan sira taṅisi, muṇḍak mĕtĕŋ mĕtĕṅi kaŋ lagi lalaku. muṅguḥ wragad wragadiŋ paṅuburé utawa manèḥ slawaté, aja sira kuwatiraké, iṅsun kaŋ bakal amariṅi.
sasampunipun ṅandika makatĕn, saŋ dèwi nuntĕn lumĕbĕt iŋ kamar muṇḍut arta kaṭahipun 200 dirham, iṅkaŋ nuntĕn kapariṅakĕn ḍatĕŋ sémahipun pun abunawas, sarwi aṅandika makatĕn : iki ḍuwit 200 dirham tampanana, aṅgonĕn wragadiŋ paṅuburé lakinira.
sémahipun abunawas saklaṅkuŋ biṅaḥ manahipun kapariṅan arta samantĕn kaṭahipun wahu, sasampuniŋ arta katampi lajĕŋ kalilan mundur.
kacariyos, saṛĕŋ sémahipun abunawas sampun paṅkat baḍé marak pramèswariniŋ nata, abunawas iṅgiḥ lajĕŋ mĕdal sakiŋ griyanipun sumĕdya ṅaḍĕp iŋ saŋ prabhu harun al rasyid. sadumuginipun iŋ ṅarṣa nata, abunawas ñĕmbaḥ saha matur : ḍuḥ gusti pupuṇḍèn kawula, mugi sampun pisan andadosakĕn panarikiŋ kaḷĕpatan kawula, déné abdi daḷĕm kawula, kumawani sowan iŋ ṅarṣa daḷĕm, punika botĕn sanès, jalaran sakiŋ putĕkiŋ manaḥ kawula, amargi abdi daḷĕm kañca èstri wahu dalu tilar doña kaṇṭi kaṇṭi dadakan, iŋ maṅka abdi daḷĕm kawula botĕn gaḍaḥ simpĕnan arta babar pisan, iṅkaŋ minaṅka wragadiŋ paṅuburipun.
miṛĕŋ aturipun abunawas wahu, saŋ prabhu sanalika punika iṅgiḥ lajĕŋ aṅuniṅani mĕṅgaḥ iŋ sĕdyanipun abunawas, amila saŋ prabhu lajĕŋ éṅgal pariŋ arta kaṭahipun 200 dirham, saha abunawas lajĕŋ kalilan mundur. sasampunipun saŋ nata lajĕŋ kondur aṅaḍaton, pariŋ prikṣa ḍatĕŋ iṅkaŋ rayi saŋ pramèswari. paṅandikanipun saŋ nata ḍatĕŋ iṅkaŋ rayi : bok ratu, duruŋ suwé iki, abunawas ṅaḍĕp iŋ ṅarṣaniṅsun, ṅuñjuki prikṣa, yèn siŋ wadon mahu bĕṅi mati kĕdadak, sakiŋ wĕlas iṅsun, sanalika iku abunawas bañjur iṅsun pariṅi ḍuwit 200 dirham, supaya digawé wragad paṅuburé siŋ wadon wahu.
miṛĕŋ ḍawuhipun saŋ nata kados iŋ ṅiṅgil wahu, saŋ pramèswari saklaṅkuŋ ṅuṅun paṅgalihipun saha lajĕŋ matur makatĕn : sinuhun, paṅandika daḷĕm punika punapa botĕn kalintu, kados iṅkaŋ pĕjaḥ dédé sémahipun, naṅiŋ abunawas piyambak. dèrèŋ daṅu punika sémahipun mĕntas kula pariṅi arta 200 dirham, kaṅgé wragad paṅuburipun abunawas, iṅkaŋ pĕjaḥ wahu dalu.
saŋ nata ṅandika malih : ora, bok ratu, dudu abunawas, abunawas, siŋ mati, anaṅiŋ bojoné. abunawas mĕntas bahé ṅaḍĕp iŋ ṅarṣaniṅsun.
kala punika saŋ prabhu lan saŋ pramèswari lajĕŋ sami pṛĕdondi aṛĕbat ḷĕṛĕs. iŋ wusana saŋ nata lajĕŋ aṅandika makatĕn : bok ratu, kaya kaya bab iki, upama tansaḥ dipaduwa, ora bakal ana karampuṅané, mulané luwiḥ bĕcik utusan bahé mĕñaŋ omahé si abunawas, supaya bisa wĕruḥ kalayan yakin, sapa sabĕnĕré kaŋ mati kĕdadak mahu bĕṅi, apa abunawas, apa siŋ wadon.
saŋ nata lajĕŋ ḍawuḥ ḍatĕŋ satuṅgiliŋ abdi daḷĕm, supados nuwèni saha añatakakĕn ḍatĕŋ iŋ griyanipun abunawas, sintĕn sajatosipun iṅkaŋ pĕjaḥ, punapa iṅkaŋ èstri, punapa pun abunawas piyambak.
iṅkaŋ kahutus ugi lajĕŋ biḍal, sarta botĕn daṅu maliḥ iṅgiḥ lajĕŋ ṅaḍĕp wontĕn iŋ ṅarṣanipun saŋ nata, saha lajĕŋ muñjuk, biliḥ abunawas sasémahipun takṣiḥ gĕsaŋ sadaya.
saṛĕŋ miṛĕŋ aturipun abdi daḷĕm utusan, biliḥ abunawas saha sémahipun sadaya takṣiḥ gĕsaŋ, saŋ prabhu harun al rasyid sarta saŋ pramèswari saklaṅkuŋ ṅuṅun iŋ paṅgalihipun. mila sanalika punika abunawas lajĕŋ kaḍawuhan nimbali. saṛĕŋ abunawas sampun sowan wontĕn iŋ ṅarṣanipun ṅarṣanipun saŋ prabhu, ḍawuḥ paṅandikanipun saŋ nata : hé, abunawas, apa darunanira, déné sira kumawani aṅapusi maraŋ pañjĕṅan iṅsun lan pramèswariniṅsun. mara aturṇa kabèḥ maraŋ iṅsun, muṅguḥ kaŋ dadi kaṛĕpira.
abunawas añĕmbaḥ sarwi matur : ḍuḥ gusti pupuṇḍèn kawula, mugi mugi karṣaha pariŋ paṅapuntĕn ḍatĕŋ abdi daḷĕm kawula, déné abdi daḷĕm kawula kumawani aṅgaḍahi tiṅkaḥ iṅkaŋ botĕn prayogi wontĕn iŋ ṅarṣa daḷĕm iṅkaŋ sinuhun tuwin pramèswari daḷĕm. mĕṅgaḥ sabab sababipun botĕn sanès jaralan sakiŋ putĕkiŋ manaḥ kawula, amargi rintĕn kalayan dalu tansaḥ dipuntaṅisi déniŋ saḍèrèk kawula, iṅkaŋ saklaṅkuŋ aṅgèniŋ kĕpéṅin aṅlampahakĕn dagaŋ, anaṅiŋ botĕn gaḍaḥ arta pawitan. manawi abdi daḷĕm kawula matur iŋ ṅarṣa daḷĕm punapa ḷĕṛĕsipun, sampun tamtu pañjĕnĕṅan daḷĕm botĕn baḍé pariŋ arta pawitan ḍatĕŋ abdi daḷĕm saḍèrèk kawula wahu. amila abdi daḷĕm kawula lajĕŋ kumawani adamĕl uñjuk doracara iŋ ṅarṣa daḷĕm tuwin pramèswari daḷĕm, iṅgiḥ punika amargi sakiŋ saklaṅkuŋ wĕlas kawula ḍatĕŋ saḍèrèk kawula wahu. pramila pañuwun kawula iŋ ṅarṣa daḷĕm, mugi mugi pañjĕnĕṅan daḷĕm karṣaha apariŋ paṅapuntĕn ḍatĕŋ abdi daḷĕm kawula saha abdi daḷĕm sémaḥ kawula.
saŋ prabhu aṅandika : ya, abunawas, sapisan iki sun pariṅi pariṅi paṅapura, anaṅiŋ wĕliŋ iṅsun, aja pisan pisan tiṅkahira kaŋ maṅkono mahu sira piṇḍoni.
sasampunipun saŋ prabhu aṅandika makatĕn, abunawas lajĕŋ kalilan mundur. éñjiṅipun arta katampèkakĕn saḍèrèkipun iṅkaŋ mlarat wahu, sarwi wicantĕn makatĕn : kisanak, niki yatrané siŋ ĕmpun kula jaṅjèkaké tĕŋ sampéyan, sampéyan tampèni kaṅgé pawitan dagaŋ, poma siŋ ṅati ati, kula pujèkaké supaya yatrané niku bisaha saya tambaḥ tambaḥ. muṅguḥ sakiŋ pamaṅgiḥ kula, luwiḥ bĕcik sampéyan amoŋ dagaŋ tĕŋ nagari sanès mawon, jalaran iŋ ṅriki kados kados botĕn ontĕn paṅajĕŋ ajĕṅé sagĕd aṅsal kauntuṅan kaṭaḥ.
tiyaŋ mlarat kasbut iŋ ṅiṅgil saklaṅkuŋ biṅaḥ manahipun miṛĕŋ wicantĕnipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu. sasampunipun arta katampénan, lan salaman sarta aṅlahirakĕn gĕṅiŋ panarimahipun, lajĕŋ nĕḍa pamit ḍatĕŋ abunawas sumĕdya biḍal sakiŋ nagari bahdad ṅriku. mĕṅgaḥ piwulaṅipun abunawas, supados lampaḥ dagaŋ ḍatĕŋ iŋ nagari sanès iṅgiḥ baḍé dipunlampahi.
kacariyos, saṛĕŋ sampun watawis nĕm utawi pituŋ wulan, wontĕn pawartos, biliḥ tiyaŋ mlarat iṅkaŋ aṅsal pawitan arta sakiŋ abunawas punika, aṅgèniŋ dadagaṅan dadagaṅan botĕn sagĕd sĕmpulur, malaḥ dados bobrok, baraŋ baraŋ iṅkaŋ sami dipunsambutakĕn, sami botĕn waṅsul, jalaran dipunkĕmplaŋ déniŋ titiyaŋ iṅkaŋ sami ñambut, déné baraŋ baraŋ iṅkaŋ wontĕn iŋ griya, sami dipuncoloŋ iŋ tiyaŋ. wusananipun tiyaŋ wahu lajĕŋ lumĕbĕt dados kulinipun tiyaŋ yahudi kaliyan aṅsal blañja. sadèrèṅipun, tiyaŋ yahudi pitakèn makatĕn : kisanak, sampéyan niku tiyaŋ sakiŋ pundi.
waṅsulanipun tiyaŋ miskin : kula punika tiyaŋ sakiŋ nagari sanès, mĕṅgaḥ iṅkaŋ suwahu kula punika aṅumbara mriki, adadagaṅan, anaṅiŋ aṅgèn kula dagaŋ wahu bobrok, baraŋ baraŋ iṅkaŋ kula sambutakĕn, botĕn sami waṅsul, iṅkaŋ kula simpĕn wontĕn iŋ griya sami dipuncoloŋ iŋ tiyaŋ, satĕmaḥ kula lajĕŋ ḍawaḥ kĕmlaratan, iṅkaŋ punika kula lajĕŋ kĕpĕkṣa ñuwun padamĕlan ḍatĕŋ sampéyan.
tiyaŋ yahudi wicantĕn malih : ĕṅgiḥ prayogi, sampéyan ñambut damĕl kaliḥ kula lan kula sukani blañja 6 rupiyaḥ sasaniné. tiyaŋ mlarat wahu ugi añagahi. tiyaŋ yahudi añambĕti malih : anaṅiŋ kula jaṅji tĕŋ sampéyan, nèk sampéyan mĕtu saka ṅomaḥ kula niki tanpa nĕḍa idin tĕŋ kula, sampéyan mĕṣṭi ambayar kĕrugiyaan tĕŋ kula, giḥ niku sarana dagiŋ sampéyan sakati. déné yèn kula botĕn ṅaṅgokaké ṅaṅgokaké tĕŋ sampéyan maliḥ, kula giḥ awèḥ kĕrugiyaan tĕŋ sampéyan sarana dagiŋ kula ḍéwé sakati.
tiyaŋ mlarat wahu ugi añagahi sadaya punapa iṅkaŋ sampun kajaṅjèkakĕn iŋ tiyaŋ yahudi, sarta dintĕn punika ugi lajĕŋ wiwit añambut damĕl. siyaŋ lan dalu tiyaŋ yahudi suka padamĕlan iṅkaŋ awrat awrat ḍatĕŋ tiyaŋ mlarat wahu, mĕṅgaḥ pikajĕṅipun, supados tiyaŋ mlarat punika botĕn krahos saha lajĕŋ nĕḍa mĕdal. saya daṅu padamĕlanipun saya wĕwaḥ kaṭaḥ, satĕmaḥ iṅgiḥ lajĕŋ botĕn kiyat anindakakĕn padamĕlanipun wahu sadaya, paṅunandikanipun : tinimbaŋ aku nindakaké pagawéyan kaŋ kaya maṅkéné kiyé, luwiḥ bĕcik aku añjaluk mĕtu bahé. nalika punika lajĕŋ pamit ḍatĕŋ tiyaŋ yahudi nĕḍa mĕdal. waṅsulanipun tiyaŋ yahudi : ajĕŋ mĕtu ĕṅgiḥ kĕna, muŋ mawon sampéyan kudu éliŋ tĕŋ jaṅji sampéyan. tiyaŋ mlarat awicantĕn : kula iṅgiḥ èṅĕt, anaṅiŋ kadospundi maliḥ, tiyaŋ kula rumahos botĕn kiyat aṅlampahi.
kala punika dagiṅiŋ tiyaŋ mlarat wahu lajĕŋ kahiris déniŋ tiyaŋ yahudi kaṭahipun sakatos. iŋ wusana tiyaŋ mlarat wahu kaṇṭi naṇḍaŋ sakit, lajĕŋ mĕdal sakiŋ griyanipun tiyaŋ yahudi. kintĕn kintĕn sawulan laminipun tiyaŋ wahu naṇḍaŋ sakit. sasampunipun mantun lajĕŋ paṅkat ṅupados padamĕlan, dilalaḥ karṣaniŋ allaḥ, wontĕn iŋ margi pinaṅgiḥ kaliyan abunawas. abunawas saklaṅkuŋ kagèt sumĕṛĕp warṇinipun tiyaŋ mlarat wahu, guwayanipun pucĕt saha badanipun kĕra saṅĕt. éṅgal éṅgal abunawas amurugi saha pitakèn makatĕn : hé, kisanak, napa sami wilujĕŋ, lan kados pundi aṅgèn sampéyan amoŋ dagaŋ. anaṅiŋ kula sawaŋ sawaŋ rahi sampéyan tĕka béda tĕmĕn kaliḥ riyin riyin, napa sampéyan sakit.
saṛĕŋ tiyaŋ miskin miṛĕŋ pitakènipun abunawas, kaliyan carocosan luhipun añariyosakĕn sadaya lalampahanipun sakiŋ wiwitan dumuginiŋ puṅkasan. abunawas saklaṅkuŋ ṅuṅun manahipun, déné wontĕn lalampahan iṅkaŋ kados makatĕn, paṅunandikanipun : jajal aku tak lumĕbu dadi kuliné woŋ yahudi, aku ora pati pati muliḥ yèn duruŋ maḷĕs ukum maraŋ woŋ yahudi mahu. sasampunipun aṅunandika makatĕn, lajĕŋ wicatĕn ḍatĕŋ tiyaŋ miskin : kisanak, ĕmpun andum slamĕt mawon, kula saniki ajĕŋ késaḥ tĕŋ griyané yahudi pṛĕlu maḷĕs ukum, muŋ mawon sampéyan ĕmpun késaḥ késaḥ, omaḥ kula sampéyan tĕṅga.
kacariyos, botĕn antawis daṅu lampahipun abunawas sampun dumugi iŋ griyanipun tiyaŋ yahudi saha lajĕṅ nĕmbuŋ kĕpéṅin lumĕbĕt dados kuli, sanalika punika iṅgiḥ lajĕŋ katampèn sarta kajaṅji kados prajaṅjiyanipun kaliyan tiyaŋ miskin. iŋ sakawit siyaŋ lan dalu aṅgèniŋ ñambut damĕl pun abunawas kaṇṭi tumĕmĕn, saha aṅsal aṅsalaniŋ padamĕlanipun iṅgiḥ murwat saṅĕt. anaṅiŋ saṛĕŋ sampun ḷĕt tigaŋ dintĕn, padamĕlanipun wiwit ṅĕmpraḥ, kados ta : kapuriḥ ambakar roti, saṛĕŋ sampun matĕŋ, botĕn kok lajĕŋ kasukakakĕn ḍatĕŋ bĕndaranipun, anaṅiŋ malaḥ lajĕŋ katĕḍa piyambak ṅantos tĕlas. saṛĕŋ tiyaŋ yahudi sumĕṛĕp tiṅkahipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu, saklaṅkuŋ muriṅipun sarta lajĕŋ wicantĕn : hé, kuli, généa aṅgonmu ñambut gawé tĕka sakaṛĕp kaṛĕpmu ḍéwé bahé.
waṅsulanipun abunawas : pṛĕduli napa sampéyan tĕŋ pagawéyan kula, nèk sampéyan botĕn ṅaṅgokaké tĕŋ kula, kula maŋ usir mawon, anaṅiŋ sampéyan kudu éliŋ tĕŋ jaṅji sampéyan ḍéwé, giḥ niku : awèḥ tĕŋ kula dagiŋ sampéyan sakati.
miṛĕŋ waṅsulanipun abunawas kados iŋ ṅiṅgil wahu, tiyaŋ yahudi botĕn sagĕd wicantĕn maliḥ, ṅĕmuṅakĕn ḍĕḷĕg ḍĕḷĕg kémawon. iŋ batos ṅunandika makatĕn : luwiḥ bĕcik woŋ iki tak patènané bahé. wusana tiyaŋ yahudi lajĕŋ wicantĕn : hé, kuli, kowé aja pisan pisan wani wani maṅan sĕga iŋ kwali iki, yèn kowé ṅanti wani nĕrak laraṅanku iki, wis mĕṣṭi bakal tak patèni. abunawas iṅgiḥ añagahi punapa préntahipun tiyaŋ yahudi wahu. saṛĕŋ abunawas aṅgènipun ṅliwĕt sampun matĕŋ, kwalinipun dipunkorèk korèk ṅantos boloŋ, saha sĕkulipun lajĕŋ dipunpĕṇḍĕti mĕdal sakiŋ boloṅaniŋ kwali. saṛĕŋ tiyaŋ yahudi sumĕṛĕp pokaliŋ kulinipun iṅkaŋ makatĕn wahu, saklaṅkuŋ gumun manahipun, iŋ batos aṅgagas makatĕn : salawasé aku amblañja uwoŋ, duruŋ tahu aku nĕmoni woŋ kaŋ kaya mĕṅkéné iki. anaṅiŋ kapriyé manèḥ rékadayaku. upamané woŋ iki tak usira wis mĕṣṭi aku bakal kélaṅan dagiṅku sakati. luwiḥ bĕcik woŋ iki tak patènané, manawa kĕbĕnĕr turu.
sasampunipun aṅgagas makatĕn, sadaya sĕdyanipun lajĕŋ kacariyosakĕn ḍatĕŋ iṅkaŋ èstri. dilalaḥ karṣaniŋ allaḥ, ṛĕmbagipun tiyaŋ yahudi kaliyan iṅkaŋ èstri wahu kapiṛĕŋ déniŋ pun abunawas. saṛĕŋ sampun dalu, abunawas éṭok éṭok mapan tiḷĕm. makatĕn ugi pun yahudi saha sémahipun iṅgiḥ lajĕŋ mapan tiḷĕm, sĕdyanipun baḍé aṅĕntosi manawi pun abunawas sampun kĕpatos aṅgènipun tiḷĕm, nuntĕn baḍé kapṛĕjaya. dumadakan tiyaŋ yahudi sasémahipun wahu lajĕŋ sami tiḷĕm kĕpatos piyambak.
saṛĕŋ abunawas sumĕṛĕp biliḥ kaliḥ kalihipun aṅgèniŋ tiḷĕm sami kĕpatos, éṅgal lumĕbĕt iŋ kamaripun yahudi, sémahipun yahudi lajĕŋ kapiṇḍaḥ ḍatĕŋ papan patiḷĕmanipun abunawas, sasampunipun, tiyaŋ yahudi nuntĕn dipungugaḥ. tiyaŋ yahudi botĕn ñana, biliḥ iṅkaŋ aṅgugaḥ punika tiyaŋ sanès, kinintĕn manawi sémahipun piyambak, amila lajĕŋ grégaḥ taṅi sakiŋ patiḷĕmanipun saha lajĕŋ tĕrus lumĕbĕt iŋ kamaripun abunawas. saṛĕŋ wontĕn iŋ ṅriku sumĕṛĕp tiyaŋ aṅglugur tiḷĕm, kakintĕn yèn punika kulinipun, satĕmaḥ lajĕŋ pinĕjahan. sasampunipun lajĕŋ waṅsul ḍatĕŋ papan patiḷĕmanipun piyambak maliḥ, iŋ batos saklaṅkuŋ ayĕm, déné kulinipun iṅkaŋ ṅrèṅkèl wahu sampun pinĕjahan, sarta botĕn pisan pisan ñana, biliḥ iṅkaŋ dipunpṛĕjaya punika sémahipun piyambak.
éñjiṅipun, abunawas amĕṅaṅgé cara tiyaŋ yahudi, késaḥ aṅaḍĕp saŋ nata, saṛĕŋ dumugi iŋ ṅarṣaniŋ nata, saŋ prabhu kaḷĕṛĕs sawĕg ḷĕṅgaḥ siniwaka, kaaḍĕp iŋ para mantri bupati saha wadyabala sadaya. saṛĕŋ saŋ nata uniṅa ḍatĕŋ abunawas, abunawas éṅgal katimbalan majĕŋ saha kaḍawuhan matur mĕṅgaḥ sĕdyanipun, déné daya daya aṅaḍĕp saŋ nata.
abunawas umatur sarwi añĕmbah : ḍuḥ gusti pupuṇḍèn kawula, mugi sampun pisan andadosakĕn duka daḷĕm, déné abdi daḷĕm kawula kumawani aṅaḍĕp iŋ ṅarṣa daḷĕm dumrojog tanpa larapan. mĕṅgaḥ sĕdya kawula punika botĕn sanès namuŋ baḍé ṅuñjuki uniṅa mĕṅgaḥ tiṅkahipun abdi daḷĕm bapak kawula rikala wahu dalu. déné sampun purun amĕjahi abdi daḷĕm biyuŋ kawula, iṅkaŋ botĕn aṅgaḍahi dosa punapa punapa.
saṛĕŋ saŋ prabhu miṛĕŋ aturipun abunawas kados iṅkaŋ kasbut iŋ ṅiṅgil wahu, sanalika lajĕŋ aṇḍawuhakĕn baḍé tĕḍak iŋ griyanipun tiyaŋ yahudi. kala tiyaŋ yahudi miṛĕŋ, biliḥ saŋ prabhu baḍé tĕḍak ḍatĕŋ griyanipun, sanalika punika lajĕŋ miruda sakiŋ ṅriku sumĕdya késaḥ sapurug purug.
kacariyos, saṛĕŋ saŋ prabhu tĕḍak iŋ griyanipun tiyaŋ yahudi, iŋ ṅriku uniṅa, biliḥ tiyaŋ yahudi wahu sampun miruda, wusana lajĕŋ amirṣani ḍatĕŋ para paṇḍèrèkipun sadaya, ḍawuḥ paṅandikanipun : hé, abdiniṅsun kabèḥ, andadèkna kawruhanira, iŋ sarèhniŋ sahiki tétéla yèn siŋ duwé omaḥ iki wis miruda saka kéné, luwiḥ bĕcik baraŋ darbèké dilélaŋ kabèḥ. miṛĕŋ paṅandikanipun saŋ prabhu iṅkaŋ makatĕn wahu, abunawas lajĕŋ umatur sarwi ñĕmbah : ḍuḥ, gusti pupuṇḍèn kawula, sadaya ḍawuḥ daḷĕm kawula aṇḍèrèk.
sasampunipun makatĕn, saŋ prabhu lajĕŋ ḍawuḥ añjagi griya punika, sarta aṇḍawuhi salaḥ satuṅgiliŋ abdi daḷĕm mantri aṅuṅĕlakĕng bĕṇḍé, minaṅka tĕṅaranipun baḍé ṅawontĕnakĕn lélaŋ, iŋ wusana saŋ prabhu lajĕŋ kondur ṅaḍaton.
éñjiṅipun kaṭaḥ titiyaŋ iṅkaŋ sami ḍatĕŋ iŋ griyanipun tiyaŋ yahudi. makatĕn ugi saŋ prabhu iṅgiḥ tĕḍak añjĕnĕṅi lélaṅipun, wasana lajĕŋ ṅandika makatĕn : hé, para kawulaniṅsun kabèḥ, sapa siŋ sumĕdya ṅlélaŋ omaḥ iki lan sahisiné. abunawas kala punika lajĕŋ añakĕti saŋ prabhu saha matur : ḍuḥ gusti, mugi abdi daḷĕm kawula kakilanana matur, paku iṅkaŋ kawula tañcĕbakĕn iŋ témbok punika, sampun dipunkatutakĕn kalélaŋ. saŋ prabhu ugi añagahi.
kacariyos, puṅkasaniŋ lélaṅan iṅkaŋ numbas griya sahisinipun, iṅgiḥ punika satuṅgiliŋ sudagar yahudi, ṛĕgi 3000 riṅgit. ḷĕt watawis dintĕn tiyaŋ yahudi iṅkaŋ numbas griya wahu, sumĕdya adamĕl karaméan agĕŋ agĕṅan sarana añĕḍahi kañca kañcanipun sadaya. saṛĕŋ abunawas miṛĕŋ sĕdyanipun tiyaŋ yahudi wahu, éṅgal éṅgal piyambakipun lajĕŋ lumĕbĕt iŋ griya ṅriku, sarta lajĕŋ aṅgantuṅakĕn sawarṇiniŋ baṭaŋ sato kéwan wontĕn iŋ paku iṅkaŋ katañcĕbakĕn iŋ témbok kasbut ṅiṅgil. saṛĕŋ tiyaŋ yahudi iṅkaŋ gaḍaḥ griya sumĕṛĕp solaḥ tiṅkahipun abunawas iṅkaŋ makatĕn punika sĕmu kagèt, wicantĕnipun : hé, kisanak, andadèkaké gumuniŋ ati kula, déné sampéyan duwé tiṅkaḥ siŋ mĕkotĕn niku, nèk paṅgawé sampéyan niku kula nĕṅaké mawon, tamtu kula bakal olèḥ cacadan saka kañca kañca kula, mulané yèn sampéyan rujuk, paku niku sampéyan copot mawon, pintĕn karugiyan sampéyan mĕṣṭi bakal kula bayar. abunawas iṅgiḥ añagahi, anaṅiŋ manawi sudagar yahudi wahu purun ambayar arta kaṭahipun 3000 riṅgit. sanajan panĕḍanipun abunawas wahu, kéṅiŋ kawastanan botĕn murwat, éwa samantĕn sakiŋ kuwatosipun manawi iŋ tĕmbé baḍé kaliṅsĕman agĕŋ, sudagar yahudi wahu iṅgiḥ lajĕŋ kĕpĕkṣa ñukani pintĕn panĕḍanipun abunawas. paku saha baṭaŋ iṅkaŋ kagantuṅakĕn iŋ ṅriku kaḷĕkṣanan kabĕkta késaḥ sakiŋ griku déniŋ abunawas. wusana abunawas kaṇṭi sĕnĕṅiŋ manaḥ lajĕŋ mantuk ḍatĕŋ iŋ nagari bahdad. saṛĕŋ dumugi iŋ griyanipun, abunawas lajĕŋ añĕḍahi sadaya kañca kañcanipun sumĕdya kaajak sĕnĕŋ sĕnĕŋ, saha ambagi kahuntuṅanipun ḍatĕŋ sawĕnèhiŋ tiyaŋ pĕkir miskin.
**********
14. saŋ prabhu harun al rasyid dipuntĕmpiliŋ déniŋ tiyaŋ yahudi.
anuju satuṅgiliŋ dintĕn, abunawas mlampaḥ mlampaḥ iŋ pakampuṅan yahudi saḷĕbĕtipun kiṭa bahdad. salajĕṅipun nuntĕn kampir wontĕn iŋ griyanipun salaḥ satuṅgiliŋ mitranipun tiyaŋ yahudi, iṅkaŋ kala punika kaḷĕṛĕs sawĕg tṛĕbaṅan saha ambĕkṣa gambus. sasampunipun uluk salam saha kaacaran ḷĕṅgaḥ, abunawas lajĕŋ kasukanan kĕcapi saha nuntĕn kapuriḥ miwiti ṅuṅalakĕn kĕcapi. abunawas aṅlampahi punapa pakènipun iṅkaŋ gaḍaḥ griya, sasampunipun lajĕŋ kapuriḥ jojogédan, iṅgiḥ lajĕŋ dipunlampahi. iŋ wusana iṅkaŋ gaḍaḥ griya nuntĕn akèn ṅĕdalakĕn sĕgahan uñjuk uñjukan kopi. kala punika abunawas aṅaṅkat caṅkiripun sumĕdya ṅombé wédaṅipun, botĕn kaṇṭi sabawa maliḥ abunawas ujug ujug dipuntĕmpiliŋ déniŋ iṅkaŋ gaḍaḥ griya : kĕplak. abunawas saklaṅkuŋ kagèt sumĕṛĕp patrapipun iṅkaŋ gaḍaḥ griya makatĕn wahu, iŋ batos sĕbutipun aṇḍriṇḍril : lakhahula walakuwata ilabilahil aliyul alim. éwadéné abunawas iṅgiḥ mĕkṣa kèndĕl kémawon. saṛĕŋ baḍé miwiti ṅombé wédaṅipun maliḥ, iṅgiḥ lajĕŋ dipuntĕmpiliŋ maliḥ déniŋ iṅkaŋ gaḍah griya : kĕplak. iŋ batos abunawas muṅĕl makatĕn : gandrik, putuné ki agĕŋ séla. cĕkakipun iŋ dalu punika abunawas kĕṛĕp saṅĕt nampi tĕmpiliṅan sakiŋ iṅkaŋ gaḍaḥ griya, éwadéné iṅgiḥ kèndĕl kémawon, sanajan iŋ batos warṇi warṇi paṅaṅluhipun, kados ta : idug busèt, utawi : alalalalaḥ. kĕkaṭahĕn upami kacariyosna sadaya kadospundi paṅaṅluhipun abunawas kala punika. sasampunipun rampuŋ aṅgènipun sami bĕkṣan gambus, abunawas lajĕŋ pamit mantuk. saḷĕbĕtipun lumampaḥ abunawas tansaḥ aṅgagas iṅkaŋ sampun kalampahan wahu, paṅunandikanipun : asṭahfirlahhal aẓim, tĕka aṅgumunaké tĕmĕnan, iṅatasé iŋ nagara bahdad kéné, kok ana woŋ siŋ duwé pokal maṅkono. hĕm, nĕmpiliṅi woŋ kaṭik sagĕḷĕmé, muṅguḥ kaya maṅkono kuwi ora wajib kok bañjur diĕnĕṅaké bahé, wis mĕṣṭi saya bakal andadra. anaṅiŋ kapriyé rékadayaku bisané ṅajar woŋ yahudi mahu. é, laḥ dalaḥ, nĕmu akal sahikiné aku. cĕkakané ora pṛĕlu tak kaṇḍakaké, woŋ yahudi iki sida ṛĕmuk. kala punika abunawas dumugi iŋ griyanipun.
éñjiṅipun, abunawas éṅgal sowan ḍatĕŋ kraton, saṛĕŋ dumugi iŋ ṅarṣanipun saŋ prabhu harun al rasyid, abunawas abunawas matur sarwi ñĕmbah : ḍuḥ gusti, mugi kakilanana kawula matur iŋ ṅarṣa daḷĕm, salaminipun kawula gĕsaŋ wontĕn iŋ doña punika, kawula dèrèŋ naté sumĕṛĕp tĕtiṅalan iṅkaŋ sahé saha ṅanèḥ anèhi kados iṅkaŋ kawula tiṅali kala wiṅi sontĕn wontĕn iŋ pakampuṅan yahudi. déné manawi pañjĕnĕṅan daḷĕm sumĕdya tĕḍak amirṣani, iṅgiḥ sagĕd, anaṅiŋ botĕn kéṅiŋ kaḍèrèkakĕn para abdi daḷĕm, kajawi kawula piyambak iṅkaŋ baḍé aṇḍèrèkakĕn, lan pañjĕnĕṅan daḷĕm kĕdaḥ aṅĕṅagĕm kadosdéné santri limraḥ kémawon.
ḍawuhipun saŋ prabhu : ya bĕcik, muŋ poma, yèn sira wani ṅapusi maraŋ iṅsun kaya siŋ uwis uwis, wis mĕṣṭi sira bakal iṅsun patrapi ukum pati.
kacariyos, sontĕnipun saŋ prabhu harun al rasyid kaḍèrèkakĕn déniŋ abunawas tĕḍak iŋ pakampuṅan yahudi, pṛĕlu baḍé añjĕnĕṅi titiṅalan iṅkaŋ ṅanèḥ anèhi kadosdéné iṅkaŋ kaaturakĕn déniŋ abunawas. kaḷĕṛĕsan, kala punika iŋ griyanipun tiyaŋ yahudi, iṅkaŋ nĕmpiliṅi abunawas dalunipun iṅkaŋ kapĕṅkĕr, ugi sami tṛĕbaṅan maliḥ. saṛĕŋ saŋ prabhu lan abunawas sami uluk salam, sakala punika iṅgiḥ lajĕŋ kaaturan lumĕbĕt saha kaaturan ḷĕṅgaḥ. botĕn antawis daṅu saŋ prabhu lajĕŋ dipuncahosi kĕcapi saha nuntĕn kaaturan miwiti ṅuṅalakĕn kĕcapinipun. saŋ prabhu iṅgiḥ lajĕŋ aṅlampahi punapa pakènipun tiyaŋ yahudi wahu. mĕṅgahiŋ tiyaŋ yahudi saklaṅkuŋ biṅaḥ manahipun amiṛĕṅakĕn cara paṅuṅĕliŋ kĕcapi saŋ prabhu, amargi sakiŋ sakéca saha aṅlaṅutiŋ gĕṇḍiŋ gĕṇḍiŋ iṅkaŋ katĕmbaṅakĕn déniŋ saŋ prabhu. sasampunipun, saŋ prabhu lajĕŋ kaaturan bĕkṣa, anaṅiŋ saŋ prabhu botĕn karṣa ṅlampahi, amargi rumahos kawratĕn déniŋ sariranipun ḷĕma. sanalika punika tiyaŋ yahudi lajĕŋ naṅani saŋ prabhu : blaŋ tak, blaŋ tak, (lo, punika swaranipun kala saŋ prabhu dipuntĕmpiliŋ iŋ tiyaŋ yahudi, déné swaraniŋ kĕṇḍaŋ bléndéran bañumasan), saŋ prabhu saṅĕt duka saha ṅuṅun iṅkaŋ galiḥ, aṅuniṅani patrapiŋ tiyaŋ yahudi iṅkaŋ makatĕn wahu. anaṅiŋ sarèhniŋ saŋ prabhu kala punika rumahos piyambakan, amila iṅgiḥ lajĕŋ kèndĕl kémawon. botĕn antawis daṅu uñjuk uñjukan wédaŋ kawĕdalakĕn. iŋ wĕkdal punika abunawas gḷĕnĕs nĕḍa pamit mantuk, iṅkaŋ punika saŋ prabhu wontĕn iŋ ṅriku saya piyambakan. iŋ ṅriki botĕn pṛĕlu kacariyosakĕn maliḥ, rambaḥ kapiŋ pintĕn saŋ prabhu dipuntĕmpiliṅi déniŋ tiyaŋ wahu, éwa samantĕn sarèhniŋ namuŋ ijèn, amila iṅgiḥ kèndĕl kémawon, naṅiŋ iŋ saḷĕbĕtipun paṅgaliḥ, saṅĕt dukanipun ḍatĕŋ abunawas, déné tĕka cidra maliḥ ḍatĕŋ saŋ nata. saṛĕŋ saŋ prabhu sampun kondur iŋ karaton maliḥ, éñjiṅipun abunawas éṅgal kaḍawuhan nimbali, saṛĕŋ pun abunawas sampun ṅaḍĕp wontĕn iŋ ṅarṣa nata, kalaṅkuŋ laṅkuŋ dukanipun saŋ prabhu. ḍawuḥ paṅandikanipun : pantĕs baṅĕt pratiṅkahira tumrap iṅsun, déné sira wis laku cidra maraŋ iṅsun manèḥ.
abunawas matur sarwi ñĕmbah : ḍuḥ gusti pupuṇḍèn kawula, mugi kakilanana matur iŋ ṅarṣa daḷĕm, sayĕktosipun botĕn ṅĕmuṅakĕn pañjĕnĕṅan daḷĕm piyambak iṅkaŋ sampun dipuntaṅani déniŋ tiyaŋ yahudi wahu, sanajan abdi daḷĕm kawula lan tiyaŋ sanès sanèsipun ugi makatĕn. upami kawula aṅuñjuki uniṅa iŋ ṅarṣa daḷĕm mĕṅgaḥ tiṅkahipun tiyaŋ yahudi iṅkaŋ kados kéwan wahu, tamtunipun pañjĕnĕṅan daḷĕm botĕn baḍé karṣa pitados. manawi tiṅkaḥ iṅkaŋ makatĕn wahu kakèndĕlna kémawon, sampun tamtu baḍé botĕn wontĕn karampuṅanipun, iŋ maṅka nata binaṭara punika kĕdaḥ tansaḥ sagĕd aṅuniṅani solaḥ tiṅkahiŋ para kawulanipun sadaya.
miṛĕŋ aturipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu, saŋ prabhu lajĕŋ kèndĕl sawatawis. sasampunipun lajĕŋ utusan animbali tiyaŋ yahudi iṅkaŋ dĕkṣura punika. saṛĕŋ tiyaŋ yahudi aṅaḍĕp lajĕŋ anampi dĕduka kaṭaḥ saha kapatrapan ukuman iṅkaŋ awrat, déné pun abunawas lajĕŋ kalilan mundur.
******************
15. sima iṅkaŋ ajéṅgot.
jalaran sakiŋ pandamĕlipun pun abunawas kados iṅkaŋ sampun kacariyosakĕn iŋ ṅiṅgil, saŋ prabhu harun al rasyid paṅgalihipun tansaḥ ṅigit igit ḍatĕŋ abunawas, amila saŋ prabhu iṅgiḥ tansaḥ ṅupados rékadaya baḍé aṇḍawahakĕn ukum pĕjaḥ ḍatĕŋ abunawas wahu.
nuju satuṅgiliŋ dintĕn, abunawas tinimbalan ḍatĕŋ kaḍaton, saha kaḍawuhan iŋ saŋ nata makatĕn : é, abunawas, andadèkna kawruhanira, jĕnĕŋ sira iṅsun timbali ana ṅarṣaniṅsun, sira aṛĕp iṅsun utus golèk macan siŋ ajéṅgot, poma, siŋ ṅanti olèḥ. yèn ora olèḥ, sira bakal iṅsun ukum pati.
miṛĕŋ ḍawuhiŋ nata iṅkaŋ makatĕn wahu, abunawas aṅunandika makatĕn : hĕm, ana ana bahé rékadayané saŋ prabhu aṅgoné aṛĕp ñowanaké aku ñaŋ simbaḥ malahékat jabarahil. ana uwoŋ tĕka diḍawuhi golèk macan siŋ jéṅgot, ĕmbok iya ḍawuḥ golèk macan siŋ bisa maṅkur gègèr soré pisan, dadi wis karuwan. éwadéné, mèn, tak saguhané bahé. abunawas lajĕŋ muñjuk : nuwun iṅgiḥ, sinuwun, punapa ḍawuḥ daḷĕm baḍé kawula èstokakĕn. naṅiŋ kawula ñuwun inaḥ iŋ saḷĕbĕtipun woluŋ dintĕn.
saŋ prabhu ugi maṛĕṅakĕn, lan abunawas nuntĕn kapaṛĕŋ mundur sakiŋ pasowanan.
sadumuginipun iŋ griya, abunawas kéṅkénan ṅundaŋ tukaŋ kajĕŋ sakawan, iṅkaŋ kapuriḥ andamĕlakĕn kraṅkèŋ sima. saḷĕbĕtipun tigaŋ dintĕn kraṅkèṅipun sagĕd rampuŋ. sasampunipun, abunawas lajĕŋ mĕṇḍĕt gĕlaran sĕmbahyaṅan baḍé kabĕkta ḍatĕŋ laṅgar, wicantĕnipun ḍatĕŋ iṅkaŋ èstri : ḍi, aku aṛĕp añjaluk pituluṅanmu, naṅiŋ wĕliṅku, aja pisan pisan ṅanti luput, mulané sapisan iki aṅgonmu ñaṇḍaŋ maṅaṅgo, kudu èkṣĕtraḥ, pĕṅĕn, tĕgĕsé : aṅgonmu pupuran aja narima pupur cṛĕbon, naṅiŋ iya kudu pupur wĕton tukon laraŋ, siŋ ambuné mĕrit kahé. aṭi aṭimu iya kudu kok tata siŋ nècis, cikbèn saṭiṭik saṭiṭik rada ṅèmpĕri sri paṅguṅiŋ satambul. maṅkono uga aṅgonmu tapihan, kudu siŋ siṅsĕt sarta siŋ aṇḍaṇḍiŋ, cikbèn lakuné bisa : sĕṅklik, sĕṅklik, ṅono kahé .
iṅkaŋ èstri maṅsuli kaṇṭi ñĕṅol : wiyaḥ, kaṭik kaya prawan siŋ aṛĕp ditontoni, sĕmaŋ kudu dikayaŋ aṅgoné dandan.
abunawas awicantĕn malih : sabar, sabar, nèk ana woŋ lanaŋ lagi ṅomoŋ kuwi, bok aja ujug ujug nrambul bahé, kaṭik ṅanti kaya ñoñaḥ mĕṅkono. aṅgonku akon ñaŋ kowé supaya macak gajaḥ mahu, rak iya ana kaṛĕpé siŋ pañcèn wigati tĕmĕnan, yahiku : supaya aja ṅanti luput aṅgonmu aṛĕp nuluṅi ñaŋ aku, sabab yèn ṅanti mlèsèd pituluṅanmu, kowé rak kalakon bisa dadi raṇḍa tĕmĕnan. cĕkaké carané aṅgonmu kudu nuluṅi aku iki maṅkéné : kowé sahiki ñaṅa ṅomaḥ bahé, aja luṅa luṅa. mĕṅko yèn ana woŋ jéṅgot tĕka mréné, bañjur ampirṇa lan jakĕn omoŋ omoṅan. patrapmu ñaŋ woŋ mahu sabisa bisa iya kudu koluwĕs luwĕsaké, kogandĕs gandĕsaké, lan kokèwĕs kèwĕsaké, cikbèn atiné kana kuwi krasa mak : sir, sir, ṅono kahé. niŋ poma, patrapmu kabèḥ mahu muŋ lahir bahé, lo, aja bañjur koḷĕbokaké ṅati, mĕṅko rak ṅrusak agama jĕnĕṅané. déné yèn kowé mĕṅko kruṅu aku noṭok lawaŋ, woŋ mahu tumuli konĕn lumĕbu iŋ kraṅkèŋ kono.
iṅkaŋ èstri añaṅahi. abunawas lajĕŋ késaḥ ḍatĕŋ laṅgar paṅulon iŋ nagari ṅriku. saṛĕŋ sampun dumugi iŋ laṅgar, abunawas uluk salam ḍatĕŋ kyayi paṅulu, saha lajĕŋ sĕmbahhyaŋ. sasampunipun sĕmbahyaŋ lajĕŋ ṛĕṛĕmbagan kaliyan kyayi paṅulu.
kyayi paṅulu wicantĕn ḍatĕŋ abunawas : lo, hla kok kowé, abunawas. kowé kuwi aṛĕp mĕñaŋ ṅĕndi, sajakmu kok rada mĕmpĕŋ mĕṅkono, lan généa kowé wis lawas tĕmĕn ora tahu sĕmbahyaŋ mréné.
abunawas réwa réwa naṇḍaŋ susaḥ, lan aṅgènipun maṅsuli, suwaranipun dipunpĕḍot pĕḍot sajak mĕlasasih : ku ku kula rumahos isin, ba baḍé ṅa ṅaturakĕn kawontĕnan ku kula punika. naṅiŋ ma ma manawi botĕn ḍa ḍatĕŋ pañjĕnĕŋ nĕŋ ṅan, gèk ḍa ḍa tĕŋ sintĕn ma ma liḥ, iṅkaŋ ku ku la waduli prakawis ku kula punika. sahèstunipun ku ku la punika mĕntas pa ba bu, é, nas, pabĕn kaliyan bojo ku kula, mila kula aras arasĕn mantuk ḍatĕŋ griya kula.
kyayi paṅulu iṅkaŋ sajatosipun sampun lami aṅgènipun kayuṅyun ḍatĕŋ sémahipun abunawas, iŋ batos biṅaḥ miṛĕŋ wicantĕnipun abunawas iṅkaŋ makatĕn wahu, saha lajĕŋ aṅunandika makatĕn : it, hla dalaḥ, bakal bisa kalakon aṅgoné atiku tansaḥ, gĕḍuṅglaŋ, gĕḍuṅglèŋ, ñaŋ bojoné abunawas iki. mèn, abunawas tak ĕṇḍĕgé naŋ kéné ḍisik, lan aku tumuli tak sañja ñaŋ omahé. sapa wĕruḥ, yèn bojoné tak tari aṛĕp tak ĕpèk, bañjur éṅgal éṅgal maṅsuli : ĕṅgiḥ, ĕṅgiḥ, mas paṅulu. sasampunipun aṅunandika makatĕn, lajĕŋ cariyos ḍatĕŋ abunawas : woŋ jĕjoḍoan kuwi bok aja sok ḍĕmĕn padu, éwadéné iya lèlèḥ lèlèha kono ḍisik, cikbèn atimu bisa tĕntṛĕm manèḥ. aku aṛĕp pṛĕlu muliḥ saḍéla, kowé kèriya kènè ḍisik, mĕṅko ṅomahku kana tak koné ṅirim ñaŋ kowé : wédaŋ sapacitané pisan.
sasampunipun wicantĕn makatĕn, kyayi paṅulu lajĕŋ késaḥ, botĕn mantuk ḍatĕŋ griyanipun, naṅiŋ malaḥ ḍatĕŋ griyanipun abunawas. sadumuginipun iŋ ṅriku, lajĕŋ liṅgiḥ cĕlak kaliyan bojonipun abunawas. wicantĕnipun paṅulu : ḍi, ḍi, aku iki rak tansaḥ ṅuṅun bahé, nèk ṅrasakaké kowé kuwi. iṅatasé bocaḥ ayu ayu mĕṅkono, tĕka gĕḷĕm dipèk woŋ ala, mlarat tur plañcoṅan kaya abunawas kahé. rak luwiḥ bĕcik kowé dadi bojoku bahé. sanadyan aku wis rada tuwa, naṅiŋ aku rak bisa nuruti apa pañjalukmu. yèn kowé kĕpéṅin suwĕŋ barliyan mata siji, ora susaḥ kuwatir, iŋ pagaḍéan, bur buran rak piraŋ piraŋ. yèn kĕpéṅin kulambi sĕtĕṅaḥ sutra paris, toko toko bombahi, iya wis paḍa sĕḍiya. sanadyan kowé aṛĕp ṅaṅgo tapiḥ siŋ baṭikané añjalimĕt pisan, aṅgĕré kowé gĕḷĕm ambaṭik bahé, mĕṣṭi iya bisa kalakon. cĕkaké aṅgĕr kowé gĕḷĕm dadi bojoku siŋ aṅka tĕlu, uripmu mĕṣṭi bakal sĕnĕŋ, lan sabañjuré ora bakal kĕkuraṅan apa apa.
sémahipun abunawas iṅkaŋ kala punika èṅĕt ḍatĕŋ pituṅkasipun iṅkaŋ jaḷĕr, lajĕŋ ṅlirik ḍatĕŋ kyayi paṅulu sarwi mèsĕm, iṅkaŋ añjalari manahipun kyayi paṅulu, sakiŋ bantĕriŋ kĕdutipun, mèḥ kémawon ñuwun pĕrlop, saha lajĕŋ amaṅsuli makatĕn : iṅgiḥ prayogi, tuwan paṅulu, manawi pañjĕnĕṅan aṅṛĕsakakĕn ḍatĕŋ tiyaŋ sudra papa kados kula punika. tumrap kula gèk punapa maliḥ iṅkaŋ kula padosi.
saḷĕbĕtipun ṛĕṛĕmbagan makatĕn punika, dumadakan abunawas ḍatĕŋ noṭok kori, kyayi paṅulu lajĕŋ wicantĕn kaṇṭi wél wélan makatĕn : o, ḍi, aku gèk bañjur aṇḍĕlik mĕñaŋ ṅĕndi.
sémahipun abunawas maṅsuli : prayogi pañjĕnĕṅan maḷĕbĕt iŋ kraṅkèŋ punika.
botĕn mawi kagagas pañjaŋ maliḥ, kyayi paṅulu lajĕŋ mḷĕbĕt iŋ kraṅkèŋ. bojonipun abunawas lajĕŋ aṅĕṅakakĕn aṅĕṅakakĕn kori. sasampunipun abunawas lumĕbĕt iŋ griya kaliyan mulat ṅiwa nĕṅĕn, wasana lajĕŋ wicantĕn réwa réwa nĕpsu makatĕn : yaḍug, yaḍug, apa siŋ ana iŋ kraṅkèŋ kuwi, hèḥ.
iṅkaŋ èstri maṅsuli réwa réwa kamigilanĕn : ora ana apa apa.
sanadyan abunawas sayĕktosipun sampun sumĕṛĕp, biliḥ iṅkaŋ wontĕn iŋ saḷĕbĕtipun kraṅkèŋ punika kyayi paṅulu, naṅiŋ réwa réwa botĕn sumĕṛĕp, sarta lajĕŋ pitakèn maliḥ ḍatĕŋ iṅkaŋ èstri kaṇṭi sĕṛĕṅ : siŋ putiḥ putiḥ kuwi apa, hèḥ. déné kyayi paṅulu ajriḥ tuwin isinipun saklaṅkuŋ laṅkuŋ, ṅantos badanipun sakojur sami buyutĕn.
saṛĕŋ sampun jaṅkĕp woluŋ dintĕn, iŋ wañci éñjiŋ abunawas lajĕŋ ṅundaŋ kuli sakawan, kapuriḥ ṅusuŋ kraṅkèŋ ḍatĕŋ kaḍaton. kraṅkèŋ wahu dipunkroḍoṅi mori ṅaṅraṅan déniŋ abunawas, titiyaŋ iŋ nagari ṅriku sami umyuŋ baḍé sumĕṛĕp sima iṅkaŋ ajéṅgot, awit iŋ salaminipun, punapa maliḥ sumĕṛĕpa, sawĕg miṛĕŋ kémawon, dèrèŋ naté, biliḥ iŋ doña punika wontĕn sima iṅkaŋ ajéṅgot. naṅiŋ saṛĕŋ sampun niṅali cĕṭa, tĕtéla, biliḥ iṅkaŋ wontĕn saḷĕbĕtipun kraṅkèŋ punika sanès sima, jĕbul kyayi paṅulu. titiyaŋ wahu botĕn wicantĕn punapa punapa, sadaya lajĕŋ gumrudug sami ṅiriṅakĕn kraṅkèŋ. déné kyayi paṅulu, sakiŋ isinipun, ṅantos mèḥ botĕn sagĕd ambĕgan, jalaran sampun botĕn sagĕd aṇḍĕlikakĕn rahinipun.
botĕn watawis daṅu arak arakan wahu sampun dumugi iŋ kaḍaton. saṛĕŋ saŋ prabhu uniṅa, éṅgal éṅgal lajĕŋ andaṅu : kapriyé, abunawas, apa olèḥ gawé.
abunawas ñĕmbaḥ sarwi umatur : muṇḍi paṅèstu daḷĕm iṅgiḥ aṅsal, sinuwun.
kraṅkèŋ lajĕŋ dipuncahosakĕn iŋ ṅarṣanipun saŋ prabhu. saṛĕŋ saŋ prabhu mrikṣani iŋ saḷĕbĕtiŋ kraṅkèŋ, kagètipun tanpa upami, awit botĕn pisan pisan ñana, biliḥ iṅkaŋ wontĕn iŋ ṅḷĕbĕt wahu kyayi paṅulu. salajĕṅipun saŋ prabhu lajĕŋ andaṅu ḍatĕŋ abunawas, mĕṅgaḥ mulabukanipun, déné kyayi paṅulu kaḷĕbĕtakĕn wontĕn iŋ kraṅkèŋ punika. abunawas lajĕŋ ṅaturakĕn sadaya lalampahanipun kyayi paṅulu sakiŋ wiwitan ṅantos dumuginiŋ puṅkasan.
miṛĕŋ aturipun abunawas, saŋ prabhu saṅĕt duka ḍatĕŋ kyayi paṅulu, awit paṅulu punika iṅkaŋ ñĕpĕŋ papréntahan, tĕka gaḍaḥ tindak iṅkaŋ botĕn prayogi makatĕn. saŋ prabhu lajĕŋ ḍawuḥ ṅĕdalakĕn kyayi paṅulu sakiŋ kraṅkèŋ, sirahipun lajĕŋ kaḍawuhan ñukur mrapat, sasampunipun lajĕŋ kaḍawuhan ṅarak ṅidĕri pĕkĕn, supados kaḷĕpatanipun paṅulu wahu sagĕda kasumĕṛĕpan iŋ ṅakaṭaḥ.
**************
caṇḍaké : abu nawas #6
caṇḍaké : abu nawas #6
