doṅèŋ kuna #01 gaga awoḥ ĕmas

Senin, 24 Februari 2020

1. gaga awoḥ ĕmas.
ana sawijiniŋ woŋ désa baṅĕt kĕsèdé. anuju iŋ sawijiniŋ waktu, maṅsané woŋ aṅgarap alas, tăṅga taṅgané woŋ désa mahu sabĕn dina paḍa kĕbut mĕñaŋ alas, ḍèwèké tansaḥ aṅénak énak, pijĕr tuturon kambi ura ura bahé. bojoné ora bĕtaḥ añawaŋ ḷĕkasé siŋ lanaŋ maṅkono iku, anuli ñĕḍak karo kaṇḍa, tĕmbuṅé (bapakné ṭolé, kowé iku woŋ lanaŋ tĕka kĕsèd tĕmĕn, kancané paḍa ribut ñambut gawé tĕka tansaḥ kaloṅkoṅan ṛĕṛĕpèn bahé, siŋ kowandĕlaké apa, suprandéné ora, kowé iku, aṅgĕpé kaliwat liwat, ñaṇḍaŋ ḍĕmĕn siŋ apik, maṅan kuraŋ saṭiṭik bahé nĕpsu, woŋ wadon diuṇḍamana).
siŋ lanaŋ añahuri : (o, bokné ṭolé, dadi aku kopuriḥ ñambut gawé, iya ta, sésuk aku dak mĕñaŋ alas).

ésuké woŋ kĕsèd mahu luṅa mĕñaŋ iŋ alas tĕmĕnan, sarta wiwit nalika iku sabĕn ésuk mĕṣṭi maṅkat mĕñaŋ alas aṅgawa pirantiné, kaya ta : pacul, arit, pécok, pĕṭèl sapanuṅgalané, ora tahu goṭaŋ. naṅiŋ satĕkané iŋ alas ora ñambut gawé kayadéné kănca kancané, muŋ pijĕr kalékaran bahé ana iŋ saṅisoriŋ kayu gĕḍé kaŋ ayom. mĕṅko soré manawa kănca kancané paḍa muliḥ ḍèwèké milu muliḥ. siŋ wadon ṅira yèn siŋ lanaŋ ana iŋ alas ñambut gawé tĕmĕnan.

baṛĕŋ tăṅga taṅgané wus paḍa wiwit uwur gaga, woŋ kĕsèd tumuli ṅatag maraŋ kaŋ wadon dipuriḥ luru pari diaṅgo wiji, kaṇḍané : (ĕmbokné ṭolé, olèhku macul wus rampuŋ, sahiki kowé satiyara winiḥ.

kaŋ wadon anuli luṅa golèk pari, ora suwé muliḥ sarta wis olèḥ, kaṇḍané maraŋ siŋ lanaŋ : (bapakné ṭolé, gilo aku wis olèḥ winiḥ aṅgonku utaŋ bok ayu ĕlor kono).

siŋ lanaŋ amaṅsuli : (iya bokné, dokokna iŋ gaṇḍok kana, sésuk bahé dak gawané mĕñaŋ iŋ alas, dak tanjakné.

ésuké winiḥ kagawa mĕñaŋ alas, satĕkané iŋ alas nuli kaĕbrukaké dadi siji ana iŋ luwaṅan tilas ḍuḍukan uwi, ora ditanjakaké kaya kaŋ akèḥ akèḥ. sawisé maṅkono banjur ditiṅgal muliḥ ora tahu ditiliki.

gancaṅiŋ carita gagané tăṅga taṅgané wus paḍa tuwa tuwa, kapara wus ṅaṛĕpaké panèn. déné tandurané woŋ kĕsèd mahu iya paḍa ṭukul, anaṅiŋ ora jĕbul jĕbul. wasana ana taṅgané siji kaŋ aṅgrahita : (gagané si anu iku tĕka anèḥ tĕmĕn, wus lawas aṅgoné katon paḍa mĕtĕŋ tĕka ora jĕbul jĕbul, iku apa sababé, coba dak tilikané).
gaga anuli kacoba sahuwit dipaḷĕṭèk, wasana iŋ jĕro katon ana isiné ĕmas, sanalikan kaŋ niliki kagèt sarta baṅĕt iŋ gumuné, sajroniŋ atiné : (é, ahèŋ tĕmĕn, ana gaga kaṭik mĕtĕŋ ĕmas, layak ora jĕbul jĕbul. cikbèn, siŋ duwé dak apusané bahé, gagané dak ijolané gagaku sakĕḍok, mĕṣṭi ḍèwèké awèḥ, amarga ḍèwèké ṅira yèn gagané ora bakal bisa awoḥ lan ora ñana pisan pisan manawa bisa awoḥ ĕmas).

soréné woŋ mahu éṅgal anĕmoni kaŋ duwé, kaṇḍané : (kaŋ, kaŋ, dika niku nanandur tĕka dika uwakaké mawon, botĕn tahu dika tiliki, kĕpripun bisané awoḥ)???
waṅsulané woŋ kĕsèd : (napa ĕṅgiḥ, botĕn bisa awoḥ)???
taṅgané kaṇḍa manèḥ : (é, dika tĕka mahido, dawĕk ta, dika tiliki, awoḥ maliḥ yèn awoha, uripé mawon muŋ urip uripan, tansaḥ kĕndap kĕndip. ĕmpun ta kaŋ, kula ijolané gaga kula mawon sakĕḍok, lowuŋ mĕtu mĕtu sabawon tinimbaŋ dika botĕn panèn. déné gaga dika ajĕŋ kula ĕrit mawon kula damĕl nĕḍèni ḷĕmbu).

woŋ kĕsèd buṅaḥ ṅruṅu tĕmbuṅé taṅgané, kaṇḍané : (ĕṅgiḥ ḍi, dika lironi, tĕluṅané dika siŋ gagané ămba).

kaḷĕkṣanan gaga kaŋ awoḥ ĕmas diijoli nuli diĕriti dijupuki ĕmasé, andadèkaké sugihé kaŋ ṅijoli. baṛĕŋ woŋ kĕsèd mahu kruṅu pawarta yèn gagané awoḥ ĕmas baṅĕt gĕtuné, tĕmahan anutuḥ nutuḥ iŋ awaké ḍéwé amarga saka kĕsèdé.
**********
caṇḍaké : caritané manuk ĕmprit gantil
Share this article :