kajawèkakĕn sakiŋ tĕmbuŋ kawi awit sakiŋ karṣa daḷĕm iṅkaŋ sinuhun kaṅjĕŋ susuhunan pakubhuwana 4, sénapati iŋ ṅalaga ṅabdurahman sayidin panatagama iŋ surakarta.
1. ḍaṇḍaŋgula
1. mamanisé panĕmbaḥ pamuji, kaŋ minaṅka pandoniŋ wardaya, mriŋ kaŋ karya alam kabèḥ, baka kodrat puniku, iṅkaŋ sipat rahman lan rakim, kaŋ murba amisésa, jagad isinipun, piŋ kaliḥ mariŋ utusan, kaṅjĕŋ nabi mukhamad iṅkaŋ sinĕlir, myaŋ kulawarganira.
2. dadyarṣa ulun maṅké muryani, aṅikĕt gita basa pralambaŋ, panitisastra arané, sinawuŋ lawan kiduŋ, pĕkṣi nila biliḥ kapaṅgiḥ, iṅgiḥ rujukiŋ jarwa, pintĕn baṅginipun, paṅgiḥ atĕpaŋ iŋ basa, pĕpèṅĕté yogi dipunlari lari, subasitaniŋ praja.
3. tĕgĕsipun subasita nĕṅgiḥ, silakrama kapiŋ kalihira, basa krama iŋ tĕgĕsé, sila puniku luṅguḥ, basa krama tĕmbuŋ kaŋ bĕcik, kadi woŋ ḷĕḷĕṅgahan, pasamuan lamun, woŋ babaturan kalawan, woŋ bĕbĕkĕl tan wĕnaŋ jajara liṅgiḥ, miwaḥ kramaniŋ basa.
4. nora wĕnaŋ iku dèn kramani, woŋ babatur mriŋ woŋ bĕkĕl ika, dèn jalaŋ tatakramané, lan tataniŋ aluṅguḥ, awit sakiŋ saŋ rajaniti, mulané ana tata, titiné saŋ prabhu, woŋ tan wruḥ iŋ subasita, ḷĕgog ḷĕgog tan wikan iŋ tatakrami, muḍa puguŋ aranña.
5. tĕgĕsé muḍa woŋ tanpa budi, tĕgĕsé puṅguŋ ina budiña, dèrèŋ wruḥ sad rasa liré, sad nĕnĕm tĕgĕsipun, rasa iṅkaŋ karasa sakiŋ, iya pucukiŋ ilat, punika liripun, amla kayasa lawana, kaṭuka tikta madura mĕkasi, jaṅkĕp rasanĕn lirṇya.
6. amla asĕm iŋ tĕgĕsirèki, lawana asin iŋ tĕgĕsira, kayasa sĕpĕt tĕgĕsé, kaṭuka tĕgĕsipun, pĕḍĕs tikta tĕgĕsé pahit, déné basa madura, ḷĕgi tĕgĕsipun, sĕḍaḥ pucaṅan tambula, suruḥ jambé ĕñjĕt widya iku rahi, sĕpi samun tĕgĕsña.
7. woŋ tanpa ṅinaŋ kalané sami, luluṅguhan anèŋ pasamuan, pucat rahi lambé putèḥ, iṅkaŋ maṅkono iku, lamun ana rarasan tulis, sastra kaŋ winicara, mĕnĕŋ ḷĕṅur ḷĕṅur, arṣa milua micara, nora bisa lir woŋ tapa bisu dadi, mĕnĕŋ jombloŋ kéwala.
8. kaŋ maṅkana iku upamaniŋ, mukané kadi lawaṅiŋ guwa, wisa kaŋ cinatur maṅké, wisaniŋ sĕmadiku, yèn carobo tindak tan apik, wisané woŋ amaṅan, yèn tan gĕlis ḷĕbur, déné wisaniŋ agĕsaŋ, tanpa arta sahujaré tanpa dadi, kaṛĕpé tan katĕkan.
9. wisaniŋ èstri kalamun uwis, kalaraban uwan dadi wisa, iya maraŋ iŋ awaké, kakuŋ tan ana ayun, aṅrabèni éwa niṅali, sanadyan parawana, ilaŋ kĕñanipun, yèn uwis kasaban uwan, panĕṅĕran janma di ṅrĕsĕpkĕn ati, niŋ woŋ sapaluṅguhan.
10. datan kĕtèn sabaraŋ dènnya ṅliŋ, tansaḥ anduga duga iŋ nitya, tan pĕgat jaga jagané, datan ana woŋ ṛĕṅu, dadya samya mriḥ sujanèki, amumuṅu iŋ manaḥ, kapurunanipun, tan aṅamuṅakĕn iŋ praŋ, lyaniŋ karya sumĕṅkut karya gĕŋ alit, yèku ran janmotama.
11. sayogyané iŋ woŋ priya sami, yèn aḷĕṅgaḥ kalawan wanita, garwa tanapi sĕliré, ṅrasanana raras rum, iŋ paprĕman miwaḥ yèn aṅliŋ, dipunamanohara, dèn alus iŋ tĕmbuŋ, tiṅalna sumèhiŋ nitya, nirṇa ṛĕṅu amriḥ alunturiŋ kaŋ siḥ, yèn ḷĕṅgaḥ lan paṇḍita.
12. atakona patitisiŋ pati, lawan tĕrusna iŋ kawruhira, sampurṇaniŋ panĕmbahé, yèn iŋ praŋ kaŋ winuwus, iŋ kasuran digdayan amriḥ, mantĕp waniniŋ rowaŋ, sarpa galakipun, kalawan mandiniŋ wisa, japamantra kaŋ anawa wisa mandi, nutut galakiŋ ula.
13. lawan galakiŋ macan pan sami, kaŋ anututakĕn lawan mantra, dipaṅga samĕtanané, pan tutut déniŋ aṅkus, kaŋ tan mari déniŋ mantrèki, kasĕṛĕṅé woŋ apraŋ, mari mari yèn wus, kawĕnaŋ salaḥ satuṅgal, parandéné yèn uwis patin pinatin, aja uga pépéka.
14. mriŋ boyoṅan sakariniŋ pati, iku tan wun murina kaŋ manaḥ, jĕroniŋ bañu wĕruhé, jabudĕn gagaŋ tuñjuŋ, yĕkti uniŋ jĕroniŋ wariḥ, sapira tĕḷĕsira, iku ḷĕbĕtipun, yèn panĕṅraniŋ manuṅsa, kaŋ abĕcik awasna pratiṅkahnèki, tapsilaniŋ paṅucap.
15. tata luṅguhé ruruḥ yèn aṅliŋ, sarèhiŋ nitya sĕmu jĕtmika, anastiti pamaṅané, amriḥ santosa mulus, alus ririḥ kalamun aṅliŋ, cĕṭa tata arata, aḍapur ajujur, lan pamoté iŋ sasama, pan ta iku ya cihnané woŋ abĕcik, yèku jatiniŋ kula.
16. kadi ta iṅkaŋ dipunwastani, paṇḍita sastra gĕñaŋ tĕgĕsña, tan aṅaṇḍĕg patakoné, maraŋ kaŋ takon iku, kasusastran dipunladèni, pinriḥ écanirèŋ tyas, lawan wacana lus, anraṅakĕn kapĕtĕṅan, wruḥ surasa iŋ sastra kaŋ dèn arani, paṇḍita sastra gĕñaŋ.
17. ana woŋ sugiḥ ṛĕtna mas picis, tĕka maṅaṅgo datanpa rupa, tanpa rasa pamaṅané, awèḥ paṇḍita lumuḥ, datan asiḥ iŋ pĕkir miṣkin, kaŋ maṅkana kaŋ miṇḍa, khéwan iṣṭanipun, tanpa budi tanpa nalar, pañanané iŋ duña tan ana pati, milanira maṅkana.
18. ana woŋ limpad wruḥ kramaniti, tĕka alaku karyèŋ durjana, tanpa gawé kabisané, paḍa lan kaŋ nora wruḥ, yèn ta janma wus kaki kaki, ṅumuripun adawa, malaḥ koṅsi pikun, tan arṣa iŋ kabĕcikan, sastra krama kasudarman tan ṅrasani, tan arṣa puruhita.
19. yèku woŋ lali jĕnĕṅiŋ urip, iṣṭané paḍa kalawan khéwan, iya iŋ kahuripané, yèn iŋ buron wana guŋ, kaŋ awatak cĕṇḍala nĕṅgiḥ, tan na kaya gadarba, cĕṇḍala piŋ tĕlu, manuṅsa iṅkaŋ atiṅgal, kabĕcikan tan aṅaraḥ paṅastuti, ri dur mitra cĕṇḍala.
20. liré woŋ watak aṅuciwani, mariŋ sanak pawoṅmitranira, iku kaŋ aṅasoraké, iŋ cĕṇḍala piŋ tĕlu, liriŋ buyuŋ lukak kaŋ isi, watĕké kocak kocak, kaŋ kĕbĕk sinipun, watĕké mĕnĕŋ kéwala, yèn iŋ sapi wadon agĕŋ swaranèki, abĕcik iṅkaŋ puhan.
21. yèn manuṅsa kaŋ tinitaḥ miṣkin, yĕkti akèḥ solahbawanira, mriḥ pakolihiŋ paṅané, maṅkana malihipun, manuṅsa kaŋ tan arjèŋ budi, akèḥ akèḥ bawaña, tata tan rahayu, woŋ tan anut jariŋ sastra, tanpa marta siṅlar sakiŋ kramaniti, sahujaré asugal.
22. wo apawoŋ sanak aja kadi, siṅa lan alas marma maṅkana, rusak karoné dadiné, siṅa lan alas iku, lawas lawas abèñcèŋ pikir, bosĕn apawoŋ sanak, babaṅkèlan kayun, saŋ siṅa paṅucapira, alas iki yèn ta aja ana mami, ginĕmpur iŋ manuṅsa.
23. tĕka ṅrĕsula kaṅgonan mami, maṅka saŋ alas paṅucapira, laḥ iya saŋ macan kiyé, yèn aja ana iṅsun, kaŋ ṅaliṅi yĕkti kahèkṣi, déniŋ manuṅsa kaṭaḥ, paṣṭi aglis ḷĕbur, lampus dèn rampog manuṅsa, duk saŋ siṅa atiṅgal wana aṅuṅsi, sadaḷĕmiŋ jujuraŋ.
24. dènnya ṅuṅsi iŋ juraŋ asĕpi, kahuniṅan iŋ para manuṅsa, rinujag tĕmaḥ patiné, sawusiŋ alas suwuŋ, tinilar iŋ sima wus mati, tinor iŋ janma kaṭaḥ, kĕkayoné gĕmpur, paḍaŋ tĕmaḥ ara ara, iku liré ala iṅalanan sami, woŋ mitra babaṅkèlan.
25. mapan jĕnĕṅiŋ urip puniki, aja ta nora arṣa darbéya, sraya puniku tĕgĕsé, pawoŋ sanak satuhu, ana uga tinélad kadi, kalanira saŋ naga, lumayu binuru, déniŋ saŋ pĕkṣi garuḍa, duk kapaṅgiḥ baṭara sramba maṅkya ṅliŋ, hèḥ naga mulanira.
26. sira lumayu kapati pati, ana apa saŋ naga turira, pukulun amba wiyosé, binujuŋ garuḍa guŋ, kĕdaḥ maṅsa mriŋ kula ajriḥ, ḍatĕŋ pĕkṣi garuḍa, amba ñuwun tuluŋ, pukulul aṅsuŋ agĕsaŋ, sramba aṅliŋ laḥ iya iṅsun tuluṅi, muḷĕta guluniṅwaŋ.
27. ya ta saŋ naga kumaluŋ aglis, mriŋ jaṅganira baṭara sramba, dadya sawit baṭarané, saŋ garuḍa gya rawuḥ, myat iŋ naga maṅkya wus dadi, sawit iŋ badan sramba, laṅkuŋ ajrihipun, arṣa mĕṇḍak ana naga, luṅa tanpa sĕmbaḥ ila ila dadi, sakiŋ luhur sĕmbahña.
28. prayogané para siwi siwi, sapolaḥ tiṅkaḥ paḍa tirua, ya maraŋ woŋ atuwané, dèn kadi ta saŋ bulus, yèn aṅĕṇḍog pinĕṇḍĕm nuli, tiniṅgal salamiña, dupi nĕtĕsipun, nora pisan tinilikan, parandéné sapolaḥ tiṅkahiŋ bukti, ya kaya woŋ tuwaña.
29. ika ta déra tirua katri, anakiŋ manuk anakiŋ iwak, anakiŋ bulus katriné, kadadiyané tiru, woŋ tuwané jalu myaŋ èstri, baraŋ pakaryanira, papaṅananipun, wawatĕké datan owaḥ, iya kaya woŋ tuwané aṅĕblĕgi, datan amawi waraḥ.
30. tan maṅkana yèn anakiŋ janmi, alit mila rinĕkṣa winulaŋ, iŋ kramaniti prandéné, araŋ kaŋ bisa anut, iŋ wuruké woŋ tuwanèki, ana anak durjana, tĕka dadi kahum, paṇḍita anak durṣila, paṇḍitèku aja saḥ iŋ paṅabĕkti, dèn bakuḥ maraŋ tapa.
31. palaniŋ awèḥ mulyaniŋ nagri, kaŋ woŋ anut sawĕrdiniŋ sastra, wataké kukuḥ budiné, iṅkaŋ mariŋ rahayu, adoḥ sakiŋ cĕṇḍala budi, maraŋ isiniŋ praja, kalamun woŋ aguŋ, arta busana kĕñcana, saṇḍaŋ paṅan dinanakna bala dadi, kèḍĕp paréntahira.
32. yèn ta bala samya siḥ iŋ gusti, tĕtĕp kukuḥ iŋ kaprajanira, pawèstri alaki liré, darbéya anak kakuŋ, kaŋ prawira budi tur wani, yèn iŋ paṅaṅgo iṅkaŋ, linuwihkĕn kampuḥ, déniŋ kaŋ para sujana, yèn iŋ paṅan puhan linuwihkĕn déniŋ, para paṇḍita sabraŋ.
33. muṅguḥ sujana iṅkaŋ piniliḥ, sariniŋ basa muṅguḥ brahmana, méñak sapi kaŋ pinilèḥ, mantéga tĕgĕsipun, milanira brahmana nampik, dahat tan arṣa maṅan, mriŋ dagiŋ sapiku, brahmana duk alit mila, wus dinulaŋ mantéga dagiṅiŋ sapi, iṅaṅgĕp kadi biyaŋ.
34. muṅguhiŋ èstri iṅkaŋ piniliḥ, déniŋ woŋ priya wanodya iṅkaŋ, agĕmuḥ payudarané, dadi sukaniŋ kakuŋ, yèn iŋ sastra kaŋ dèn kukuhi, wĕrdiné saŋ paṇḍita, karana saŋ wiku, tansaḥ dènnya aṅgĕgulaŋ, wĕrdiniŋ kaŋ sastra kaŋ dipungugoni, ya pituduhiŋ sastra.
35. déniŋ arta ardana winarṇi, utamané awit sakiŋ iya, guna kayanira ḍéwé, niṣṭa kaŋ sakiŋ biyuŋ, madya iṅkaŋ sakiŋ bapèki, déniŋ niṣṭaniŋ niṣṭa, sakiŋ nak rabiku, utamané kaŋ utama, duña sakiŋ jarahan mĕnaŋ iŋ jurit, sakiŋ ambĕḍaḥ praja.
36. aṅadoni jayaniŋ ajurit, aṅulaha sandiniŋ upaya, kaŋ pataŋ prakara déné, kaŋ linuwihkĕn iku, sakiŋ pataŋ prakara sandi, upaya pan parikṣa, apura puniku, sanadyan siliḥ pépéka, srananira tan dadi antĕpiŋ jurit, yèn ora nana dana.
37. yèn iŋ mumuṅsuhan kaŋ sayĕkti, kĕnakĕna iŋ catur upaya, aja dèn tiṅgal saliré, lamun wus kĕnèŋ catur, upayèki muṅsuhira jriḥ, yĕkti kasor iŋ laga, kèṅsĕr yudanipun, katona ajriḥ iŋ lawan, naṅiŋ aja kawruhan balané wĕdi, yèku ulahiŋ apraŋ.
38. pacawisiŋ maṅun jayèŋ jurit, anaṅèkna kasuraniŋ bala, galaka maraŋ muṅsuhé, aja anantaŋ muṅsuḥ, iku dadi mamanas ati, gawé yitnaniŋ lawan, mumuṅsuhan iku, ṅaṅgowa watak dahana, tan sabawa yèn anĕmpuḥ aṅgĕsĕṅi, yèn uwoŋ pasanakan.
39. kaŋ linuwihakĕn mitra déniŋ, paran pinaran panĕmbramaña, gumati anrus lilané, baṅĕtkiŋ satru iku, nora kaya ṛĕgĕdiŋ budi, dadi satruniŋ gĕsaŋ, iŋ kasĕktèn iku, kasĕktèné woŋ sajagad, ora nana kasĕktèné kaŋ ṅluwihi, kasĕktèniŋ jawata.
40. déniŋ pakṣi kaŋ kinarya luwiḥ, pakṣi béo bisa amicara, lawan abĕcik warṇané, yèn èstri kaŋ warṇa yu, kaŋ kapa tibrata iŋ laki, dudu woŋ suduk jiwa, yèn lakiné lampus, kapati brata lirira, praptèŋ pĕjaḥ pawèstri tan arṣa laki, sasat milu palastra.
41. woŋ ṅukuhi sahujariŋ tulis, iku kukuḥ kalamun aṅucap, tur aluhur iŋ kulané, milané maṅkonèku, isiniŋ rat kabèḥ pinaṅgiḥ, sawĕwĕliṅiŋ sastra, ṅiŋ ruṅsit kalaṅkuŋ, lir woŋ ṅèḍĕpakĕn gajaḥ, iṅkaŋ makṣiḥ nèŋ alas kaŋ bala mrĕgil, iŋ piṅgiriŋ jujuraŋ.
42. yèn woŋ arṣa putus iŋ sastrèki, nora kaya aṅgurua sastra, iku kaŋ linuwihaké, ṅèṣṭi wulaṅiŋ guru, datan pĕgat aṅéliŋ éliŋ, yèn muṅguhiŋ paṇḍita, linuwihkĕn namuŋ, paṅabĕkti mriŋ hyaŋ sukṣma, yèn woŋ anom kaŋ mukti éman mubadir, yèn ora bisa maca.
43. nadyan bagusa warṇa apĕkik, sugiḥ arta wasis iŋ gamĕlan, naṅiŋ asĕpi cahyané, iŋ pasamuan kusut, bawaniŋ woŋ tan wruḥ iŋ tulis, ya upamané sĕkar, kaya kĕmbaŋ tĕpus, abaṅé datanpa ganda, yèn manuṅsa panĕṅĕraniŋ woŋ bĕcik, tapsilaniŋ wacana.
44. lamun aḷĕp iŋ sĕmu ṛĕspati, tata basané puniku ñata, woŋ bĕcik panĕṅĕrané, yèn ana woŋ aṅaku, maṅguŋ pista iŋ sabĕn ari, iŋ panĕṅĕranira, yèn awaké kuru, goroḥ paṅucapé umbag, pawoŋ sanak panĕṅĕrané yèn asiḥ, gumatiné nĕmbrama.
45. yèn iŋ panĕṅraniŋ paṇḍita di, paṅabĕkti paṅastutinira, mat si kalabaŋ tĕgĕsé, wisané nèŋ ḍasipun, mĕrcikaraniŋ kalajĕṅkiŋ, ĕṅgoné wisanira, anèŋ buntutipun, sarpa anèŋ untunira, woŋ durjana wisané iya mĕpĕki, sasĕranduniŋ badan.
46. catur wisa iṅkaŋ amĕpĕki, muŋ wisaniŋ manuṅsa durjana, aṅèl iŋ bubuwaṅané, déniŋ wor budinipun, sĕktiniŋ kaŋ raré yèn makṣiḥ, pêpak kaŋ bapa biyaŋ, kulawaṅsanipun, yèn naṅis paḍa rumagaŋ, sasanaké milu paḍa ṅariḥ ariḥ, aṅrĕkṣa médanira.
47. kuwasané iwak nèŋ jro wariḥ, yèna jro jĕmbar wĕniŋ kaŋ toya, iwak kaŋ dadi sukané, déné sukaniŋ manuk, wĕwĕk ĕlarira tan ṛĕmpit, pañjawat karo kuwat, ḷĕpas ibĕripun, muṅguḥ ratu yèn apapak, bala yoḍa santana lawan akardi, mantri maṅgala papat.
48. yèku siṅgiḥ sidaniŋ narpati, tĕgĕsé dibya luhur kawruhña, déné woŋ utama kuwé, aja tiru wowolu, yèn tirua kaŋ wolu dadi, aṅlarani sarira, kaŋ ora tiniru, srĕṅgala kintĕl lan ula, buṅlon tĕkèk laḷĕr uḷĕr kaŋ tinampik, cucurut wolunira.
49. aja mahido paṇḍita sĕkti, dumadak lara lapa pinaṅgya, lan aja mahido manèḥ, wĕwĕliṅiŋ sastrèku, lara lapa agĕŋ pinaṅgiḥ, utama mahidowa, sawulaṅiŋ guru, paṛĕk pati upamaña, waṅsapatra = pañjaŋ putra kaŋ binantiŋ, watu pĕcaḥ tan purṇa.
50. tĕgal tanpa dukut tinilar iŋ, pasutaman tan kalawat tĕgal, lamun tan ana sukĕté, puwara samun suwuŋ, datan ana buron kaŋ prapti, tan ana kaŋ pinaṅan, kaŋ baṅawan aguŋ, naṅiŋ toyanipun asat, apuwara tan sinaba déniŋ pakṣi, kaŋ paḍa sabèŋ rawa.
51. kaya paṇḍita lamun ṅoñcati, paṅabĕkti iŋ dina raharja, nir sakiŋ paṅabĕktiné, adoḥ lan déwa aguŋ, cilakané kaŋ maṛĕpĕki, upamané naréndra, pañjĕnĕṅanipun, nir parikṣa lan apura, paramarta puwara prajané sĕpi, tinilar déniŋ bala.
52. wĕkasiŋ gĕsaŋ amaṅgiḥ pati, anak rabi arta lan kĕñcana, tan ana ginawakaké, iŋ kasugihanipun, wus pinĕtak tinilar muliḥ, mriŋ sanak woŋ atuwa, anak rabinipun, kaya milua palastra, ambélani prihatin kalawan taṅis, iya amuŋ saḍéla.
53. kaŋ acawis cawis iŋ kapatin, baraŋ paṅgawé satiṅkaḥ polaḥ, kaŋ bĕcik iṅkaŋ pinilèḥ, nuntun marga rahayu, yèn paṅgawé ala pinaṅgiḥ, ṅiriŋ maraŋ cilaka, naraka tinĕmu, kaliṅané iŋ agĕsaŋ, aṅlĕkasna iŋ budi baraŋ kayèki, mriḥ adarma lan dana.
54. tĕgĕsé lamun tinitaḥ sugiḥ, doña iku kinarya aṅrĕkṣa, karahayon iŋ samaṅké, iŋ kapiŋ kalihipun, aṅrahayokakĕn iŋ urip, anom wĕkasan tuwa, tuwa wĕkasipun, tuwa awĕkasan pĕjaḥ, kasugihan pan ora ginawa mati, tan milu kahélaṅan.
55. woŋ tumuwuḥ yèn bagus kaŋ warṇi, dadi busana iŋ pasamuan, miwaḥ woŋ bĕcik kulané, abagus warṇanipun, iku dadi busanèŋ nagri, piniliḥ iŋ saŋ nata, woŋ susastra muṅguḥ, luṅguhé aḷĕp sĕmuña, tan katiwaŋ déné para sujana di, ana iŋ pasamuan.
56. kalawan woŋ wus limpad wĕrdiniŋ, sastra iku ṅrĕsĕpakĕn manaḥ, iŋ raja glis pandaṅuné, papat kaŋ dipundaṅu, ḍiṅin trapé iŋ liṅgiḥ kapiŋ, kaliḥ kagunanira, iṅkaŋ kapiŋ tĕlu, pagawéyané kapiŋ pat, kuwanèné pamrikṣaniŋ kĕñcana di, iya kapiŋ sakawan.
57. ḍiṅin dinakar kaŋ kapiŋ kaliḥ, pinalu kapiŋ tiga binakar, lan gĕni pamarikṣané, déné kapiŋ patipun, pan tinugĕl gèniŋ ṅyĕktèni, yèn muṅguhiŋ naréndra, sandiniŋ saŋ prabhu, iṅgiḥ iŋ pataŋ prakara, ĕndi liré kaŋ ḍiṅin cinobèŋ èstri, kapiŋ kalihiŋ arta.
58. kapiŋ tiga kawigñaniŋ kardi, déné iṅkaŋ kapiŋ pat kasuran, iku kaŋ cinobakaké, iŋ arta aṅlĕs surud, yèn iŋ èstri sriŋ ṅucirani, iŋ karya tanpa dadya, iŋ kasuran murud, sĕpi iŋ papat parikṣa, tan sayogya tinuṅgaḷĕna aliṅgiḥ, satata pra sujana.
59. naṅiŋ yèn trahiŋ sujana ḍiṅin, anakiŋ woŋ wruḥ wĕrdiniŋ sastra, sayogya sinabaraké, tinatrapan karuhun, ḍĕṇḍa wada kaŋ kapiŋ kaliḥ, tinrapan ḍĕṇḍa arta, wada kapiŋ tĕlu, ḍĕṇḍa lara sawatara, yèn kapiŋ pat tinatrapan ḍĕṇḍa pati, papat riŋ wiwilaṅan.
60. suka lan duka lirṇya duk lagi, siḥ sinihan woŋ utaŋ lan potaŋ, kakaŋ yayi wĕkasané, lir srĕṅgala lan wĕḍus, kaŋ ahutaŋ lamun tinagiḥ, muŋ anahur sĕmaya, kaŋ potaŋ aṛĕṅu, tĕmaḥ paḍa cĕcĕṅilan, paḍa pisuḥ pinisuḥ puniku dadi, pisahiŋ pasanakan.
61. woŋ kaŋ suka suka sabĕn ari, iku agĕlis anĕmu duka, nora wèt suka sukané, déné woŋ èstri iku, sukanipun kalamun lagi, sinaṅgama iŋ priya, nuli duka lamun, anak anak tan alama, suka maliḥ ṅarṣa arṣa sihiŋ laki, aṅulaḥ sinomira.
2. sinom
1. déné tĕgĕsé ṅamarta, sakèhiŋ kaŋ makénaki, iŋ awak kalamun marta, wor wisa yogya piniliḥ, alapĕn martanèki, glis binuwaŋ wisanipun, upamané kĕñcana, amor tiñja mas iṅambil, glis kinumbaḥ tiñjané iṅkaŋ binuwaŋ.
2. maṅkana iṅkaŋ kawigñan, iŋ paṅawruḥ sahupami, wijiliŋ woŋ sudra wisa, tĕka pilalanĕn ugi, tan cacad amriḥ budi, kalamun sabda rahayu, nuntun marga utama, nadyan wijiliŋ woŋ cĕḍis, yogya tutĕn sahujaré kaŋ raharja.
3. makatĕn maliḥ wanita, kalamun ayu kaŋ warṇi, nadyan anakiŋ woŋ papa, pilihĕn iku prayogi, kaŋ abot jagad iki, muŋ arta kalanira duk, lagi dagaŋ alayar, lawan nastapa prihatin, pira pira kuraŋ turu amriḥ arta.
4. yèn wis prapta kaŋ sinĕdya, arta kèḥ dadi woŋ sugiḥ, saya wuwuḥ susahiŋ tyas, dèn ayam ayam iŋ maliŋ, kalakon pinèt maliŋ, saṅsaya duhkitèŋ kalbu, masakat kasarakat, tinilar iŋ arta sĕḍiḥ, milanipun saŋ paṇḍita tilar doña.
5. déné dadi laraniŋ tyas, wuwuḥ ṅrĕṛĕgĕdi budi, prayogané sugiḥ arta, tuluṅĕna pĕkir mĕṣkin, paṅrĕkṣaniŋ doñèki, kaŋ dadi pikukuhipun, dadanaa paṇḍita, doñèku lir toya mili, kaŋ binĕnduŋ lamun binĕṭĕŋ kaŋ toya.
6. ilèn ilèn tan sinuṅan, tĕmaḥ bĕḍaḥ gĕṅiŋ wariḥ, bĕḍol tĕlañjĕriŋ tambak, bubar kéntir tan na kari, punika kaŋ upami, arta tan na dananipun, woŋ kumĕt iŋ paṇḍita, lan kumĕt iŋ pĕkir miṣkin, yĕkti olèḥ dudukanirèŋ hyaŋ sukṣma.
7. amaṅgiḥ papa cintraka, iŋ dĕlahan tan basuki, yèn iŋ déwa datan ana, kaya hyaŋ guru ṅaḍĕmi, kalawan amaḍaṅi, luwiḥ paḍaṅiŋ sitèṅsu, parandéné kuciwa, aḍĕmé baṭara ari, luwiḥ aḍĕm wicarané saŋ paṇḍita.
8. tan ana aṅluwihana, iya panasiŋ kaŋ agni, luwiḥ panasiŋ baṣkara, sakèhiŋ papanas ugi, kasor déniŋ panasiŋ, manaḥ durjana kaŋ dulu, iŋ arta iṅkaŋ kaṭaḥ, kalaṅkuŋ panasiŋ ati, nora mari yèn duruŋ kĕna cinidra.
9. maṅkana laḷĕr kawasa, mibĕr pantĕsira amriḥ, kaŋ waṅi waṅi kéwala, tĕka kudu aṅulati, tatu kalawan kuḍis, kasilibira kalaṅkuŋ, yèn pakṣi baṅo buṭak, bisa mibĕr aṅluwihi, iŋ sakèhiŋ manuk lir suṇḍul ṅawiyat.
10. layakané amintaa, kaluwihaniŋ déwadi, bisaa mriŋ swarga loka, tĕka pijĕr milaŋ miliŋ, babaṭaŋ dèn ulati, maṅkanambĕk durjanèku, sapĕnĕdaniŋ manaḥ, durjana tan wandé kardi, duhkitaniŋ manahé woŋ sugiḥ arta.
11. maṅkana ta saŋ paṇḍita, sakiŋ tĕmbéné udani, kaŋ tinaki taki sabda, rahayu kaŋ dèn kaṛĕmi, wulan lintaŋ kinardi, damaré kalaniŋ dalu, srĕṅéṅé iŋ rahina, kaŋ dadi damariŋ bhumi, iŋ sajagad paḍaŋ kĕñariŋ raditya.
12. kaŋ minaṅka damariŋ tyas, manuṅsa sajagad iki, tan liyan wĕrdiniŋ sastra, kaŋ nuduhakĕn iŋ bĕcik, tĕgĕsé suputrèki, anak lanaŋ iṅkaŋ sinuŋ, limpad wĕrdiniŋ sastra, tur sadu guna maḍaṅi, kulawarga yayaḥ rénané sadaya.
13. winuruk iŋ sastra darma, yahiku kaŋ dèn arani, suputra puniku ñata, wèḥ arjaniŋ yayaḥ bibi, anakiŋ paṇḍitèki, kalamun paḍa katuṅkul, mriŋ manaḥ suka suka, wĕkasané nora dadi, kahutaman tan mirib woŋ tuwanira.
14. sutaniŋ para sujana, iya lamun ora sami, lan woŋ tuwané sayogya, tiniṅgala iŋ pawèstri, iṅkaŋ paḍa ṅlĕluri, lakuniŋ bapa tinĕmu, kasusilan aṅulaḥ, kabĕcikan sastra widdhi, wanita kèḥ lulut asiḥ iŋ sujana.
15. woŋ anak anak cĕṇḍala, lir alas tuwa upami, kĕkayon akiŋ aṅaraŋ, aṅgĕrit tĕmahan agni, dadya alas kabĕsmi, apuwara dadi awu, liriŋ para sujana, dèn paḍa amindi siwi, aja koṅsi sujana wĕka durṣila.
16. aja saṅgup wani sira, iŋ ṅarṣané narapati, yèn sira duruŋ prawira, sahulaḥ jayaniŋ jurit, lamun ta sira uwis, ṅasorkĕn prajurit satus, kawĕnaŋ iŋ palagan, yèn uwis maṅkono yĕkti, tan ṅapaa sira asaṅgupa sura.
17. aja gé ṅaku paṇḍita, nèŋ ṅarṣané saŋ siniwi, nadyan sira aputusa, sakèḥ wawadiniŋ tulis, kalamun duruŋ ugi, ṅasorkĕn paṇḍita sèwu, nadyan ana sèwua, paṇḍita kaŋ bakit bakit, iku paḍa kasor déniŋ widayaka.
18. woŋ aṅaku sarwa bisa, miwaḥ saṅgup baraŋ kardi, punika dèrèŋ sayogya, lakuniŋ sujana yĕkti, puniku dèn siṅkiri, lamun ṅĕguṅĕna saṅgup, mĕnawa tan tulusa, saṅgupé puniku dadi, datan kandĕl maraŋ saŋ utamèŋ praja.
19. ujariŋ kawi maṅkana, iŋ béñjaŋ kalamun prapti, ya iŋ jaman kaliyoga, tan aṅluwihi woŋ sugiḥ, tan ana ala bĕcik, sujana myaŋ para wiku, woŋ guna lan paṇḍita, ilaŋ kasantosannèki, paḍa anoraga mriŋ woŋ daniswara.
20. tĕgĕsipun daniswara, woŋ apapa dadi sugiḥ, duk iŋ jaman kaliyoga, dumadak woŋ iku sami, akèḥ wisayèŋ budi, wiku nir santosanipun, raja tan ajriḥ salaḥ, malaḥ nir luhuriŋ aji, puṅgawané tan ajriḥ paḍa amapan.
21. anak paḍa ṅala ala, iŋ bapa tan ana ajriḥ, paṇḍita kasiya siya, kaliṅan aṅkara budi, lan murka anasabi, drĕṅki dir gumuṅguŋ aguŋ, yèn prapta kaliyoga, tan ana kaŋ aṅluwihi, santosané sakiŋ woŋ kaŋ sugiḥ arta.
22. pituhunĕn sabda raja, mulyakna paṅandika ji, yèn akarya pasaréyan, kulon ulon ulonnèki, pañjaŋ tuwuhiŋ urip, yèn aṅalor ulonipun, tansaḥ katĕkan arta, sayogya ujuré ṅaliḥ, yèn aṅétan kapatèn siḥ mitranira.
23. mamriha iṅkaŋ prayoga, ujar ujuriŋ aguliŋ, ulon ulon lor prayoga, adoḥ saṅsayaniŋ budi, kalamun woŋ aguliŋ, ulon ulon ana kidul, dumadak pati rupak, rina panas iŋ hyaŋ rawi, yèn iŋ soré maṅka paniram agama.
24. pratiṅkahiŋ anak anak, sĕḍĕŋ umur gaṅsal warṣi, piṇḍanĕn suwitèŋ raja, tiṅkaḥ ṅawulani siwi, yèn umuripun prapti, iya iŋ sapuluḥ tahun, kaya nitiḥ kawula, pinindi paṅgawé bĕcik, ṛĕṛĕṅunĕn pinriḥ wĕruḥ iŋ akṣara.
25. yèn umur nĕm bĕlas warṣa, piṇḍanĕn pawoŋ sanak siḥ, taha tahanĕn micara, déné ta wus andosani, pidanèŋ cipta liriŋ, pĕcutĕn kalawan sĕmu, yèn anak wus susuta, wruḥ nèŋ cipta sasmitèki, laḥ waṅwaṅĕn pratiṅkaḥ arja lan ala.
26. aja nut budiniŋ sudra, tĕmaḥ winiwasèŋ swami, aja nut èstri budiña, dèn éraŋ éraŋ sasami, lan aja anduluri, kaṛĕpiŋ wadon tan wuruŋ, sira amaṅgiḥ papa, sisipa tumĕkèŋ pati, nadyan patut iŋ budi sinabaṛĕna.
27. aṅĕn aṅĕnĕn sabarṇa, sakiŋ karṣanta pribadi, iki wartané saŋ krama, laṅka budiniŋ pawèstri, lurusa manaḥ èstri, mĕnawa ta ana tuñjuŋ, tumuwuḥ anèŋ séla, lawan gagak uḷĕs putiḥ, iku ana woŋ wadon rahayu iŋ tyas.
28. kaliṅané pra sujana, prayitna mĕṅku pawèstri, ujaré kaŋ sampun wikan, kapara wolu janmèstri, kabisaniŋ sakalir, grahita wiwékanipun, para woluniŋ lanaŋ, liṅira dèwi drupadi, ora nana woŋ wadon waṛĕg iŋ lanaŋ.
29. siŋ sapa arṣa kapaṅgya, kaluwihaniŋ ahurip, ḷĕkasna guru wulaṅya, iŋ awak kaŋ amuroni, iya gaṅsal prakawis, punika kaananipun, anom bagus kaŋ warṇa, tur sugiḥ baṅkit iŋ kardi, kapiŋ gaṅsal muṅguḥ kulané pasaja.
30. wĕkasan ana cinacad, déné ḍĕmĕn ṅinum awis, wĕkasan amaṅgiḥ papa, wuru dawa tan wruḥ ṅisin, atĕmaḥ asor déniŋ, woŋ akèḥ paḍa gumuyu, aja mada woŋ cacad, gĕlariŋ jagad puniki, datan ana iṅkaŋ tan amawi cacad.
31. hyaŋ guru amawi cacad, iṛĕŋ jaṅganipun laṅkiŋ, hyaŋ wisnu amawi cacad, aṅon baṇṭèŋ cacadnèki, hyaŋ éndra iku déniŋ, cacad kaṭaḥ nétranipun, sakèhé gĕgĕlitan, kasaṇḍaṅan nétra sami, pan akaṭaḥ cacadé baṭara éndra.
32. maṅkana kalamun ana, aṅawruhi dina bĕcik, lawan dina iṅkaŋ ala, karoné dipunkawruhi, luwiḥ sakiŋ prayogi, sayogyané kaŋ puniku, pinariṅana dana, déniŋ saŋ utamèŋ nagri, sakiŋ sabda mulané maṅgiḥ kamulyan.
33. mulané woŋ maṅgiḥ papa, kuraŋ saṇḍaŋ lawan bukti, iya sĕpi sabda uga, déniŋ sĕpiniŋ rarahi, tanpa ṅinaŋ dumadi, muka tan na téjanipun, sĕpi iṅkaŋ titiga, kasor déniŋ sĕpi siji, luwiḥ sĕpi manuṅsa tan darbé arta.
34. titi tĕlasiŋ carita, kaguṅan jĕŋ sri bhupati, kaŋ sĕrat panitisastra, suŋ jarwa kaŋ kinèn nulis, mriḥ gampila kaŋ myarṣi, sastra wiguna kaŋ apus, abdi carik luluraḥ, ṅĕmban timbalan narpati, pan kinarya muḍari tyas iṅkaŋ muḍa.
