sĕrat tajusalatin

Senin, 30 Maret 2020

1. sinom

1. ṅĕronkĕn kamal turunan, kĕkañciṅan dèn aṅkani, tri dasa kadwisastra, kacorèk mawa aṅka tri, manira nindya mantri, karaton daḷĕm saŋ prabhu, surakarta diniṅrat, sawusira anampani, ḍumawuhiŋ timbalan daḷĕm naréndra..

2. iṅkaŋ sinuhun lan asma, kaṅjĕŋ susunan mapaṅi, dina kĕmis lèk saṅalas, ṛĕjĕb jimawal aṅkarṣi (1853), sasraṣṭa atus luwiḥ, sèkèt tri wit saka iku, iṅsun mantri wasésa, iŋ mĕṅko ḍawuhkĕn mariŋ, dyan tumĕṅguŋ aruṅbinaŋ kalérénan.

3. kalawan urmat gonira, dadi wadyaniŋ narpati, bupati aran majĕgan, iŋ gagatan awit déniŋ, wus ora andarbèni, kawajiban marmanipun, sahuripé manawa, sira tuhu datan kĕni, iŋ prakara kaŋ iṅaran kadurjanan.

4. iku kapariṅan paṅan, lawan ṅaṅgur sabĕn sasi, woluŋ puluḥ pat rupiyaḥ, déné ta paṅkat tanapi, paṅaṅgo sarta maniŋ, liṅgihané paḍa tulus, sarta iku manawa, dina gĕḍé uga makṣiḥ, klilan séba kadi déné adatira.

5. maṅkono manèḥ kalilan, ṅabĕkti sor pada aji, iŋ mĕṅko kasinuŋ aran, wadya narpati amiji, sartanya madana mriŋ, didaḷĕm wadananipun, paréntaḥ kapatihan, déné kĕkañciṅan iki, tuturunanira kasinuṅkĕn maraŋ.

6. dyan tumĕṅguŋ aruṅbinaŋ, supayanira ṅawruhi, ḍawuhira kĕkañciṅan, kapiŋ nawa wĕlas sasi, ṛĕjĕp jimawal warṣi, triniŋ bhuta naga sunu, puniku tĕgĕsira (1853), sèwu woluŋ atus luwiḥ, sèkĕt katri sasi landa nuju taṅgal.

7. kapiŋ wolu maṛĕt warṣa, sèwu saṅaŋ atus luwiḥ, tĕlu likur mantri muka, wégé puniku jinarwi, asmanira dipati, jayanagara myaŋ sampun, cocog lan lugunira, sasranagara puniki, gagarapan wisuḍa praja lukita. 

gugahĕnnyawaku

2. asmaradana

1. déniŋ kasĕṅsĕmiŋ ati, ginañjar iŋ kanugrahan, kaŋ munya wèni dadyalot, sayarda sasantiniṅwaŋ, koñjuk gusti kaŋ sipat, rahmanirakim mugyaṅsuŋ, mariŋ kaṅjĕŋ śri naréndra.

2. dinirgèŋ yuswa tanapi, sĕṅgaŋ sugĕŋ sĕnĕṅiŋ tyas, nirkara kara sawiyos, makatĕn maliḥ pudyèṅwaŋ, mriŋ para agĕŋ iṅkaŋ, amaṇḍéga kriḍanipun, ṅadil kukum marta muga.

3. sĕnĕŋ widada arjanti, myaŋ aṇḍahannya pra garap, mugi maṅgiḥ karahayon, myaŋ kadugèn ciptanira, kaŋ dadya sĕnĕṅiŋ tyas, sor yéka kañciṅan lugu, datan rinumpakèŋ sĕkar.

turunan kakañciṅan aṅka 32, manira papatiḥ iŋ karaton daḷĕm surakarta adiniṅrat, sawusé anampani ḍawuhiŋ timbalan daḷĕm iṅkaŋ sinuhun kaṅjĕŋ susuhunan, amaṛĕṅi iŋ dina kĕmis taṅgal kapiŋ 19 ṛĕjĕp jimawal 1853. iŋ mĕṅko aṇḍawuhaké maraŋ radèn tumĕṅguŋ aruṅbinaŋ kalérénan kalawan urmat goné dadi abdi daḷĕm bupati pamajĕgan iŋ gagatan, amarga wus ora duwé kawajiban, sahuripé manawa ora kĕna prakara kadurjanan, kapariṅan paṅan kalawan ṅaṅgur kèhé sabĕn sasi woluŋ puluḥ papat rupiyaḥ, paṅkat paṅaṅgo lan liṅgihané paḍa kalastarèkaké, manawa dina gĕḍé, isiḥ kalilan séba kaya adat, sarta isiḥ kalilan ṅabĕkti saaṇḍap sampéyan daḷĕm iṅkaŋ sinuhun kaṅjĕŋ susuhunan, kapariṅan jĕnĕŋ abdi daḷĕm miji, madana maraŋ abdi daḷĕm wadana paréntaḥ kapatihan.
kakañciṅan iki turunané kapariṅaké maraŋ radèn tumĕṅguŋ aruṅbinaŋ, supaya sumurup.
ḍawuhiŋ kakañciṅan kapiŋ 19 ṛĕjĕp jimawal 1853.

3. maskumambaŋ

1. kumambaṅé wèḥ aran layaŋ puniki, sabda ayu mula, wĕliṅku mriŋ putu siwi, arahĕn sabĕn kumĕcap.

2. iṅkaŋ bĕcik tulusna ywa ṅanti lali, lan niyatna sabar, niyatna narimèŋ ati, krĕkĕt murka kipatĕna.

3. saṅgĕmana kaŋ lagya tumibèŋ ḍiri, sanadyana karya, susahiŋ driya kapati, kaŋ tĕtĕg bahé tyasira.

4. awit déniŋ jatiniŋ manusa iki, mor siji satmaka, lawan iŋ hyaŋ maha suci, muṅguhiŋ pralambaṅira.

5. lir surya myaŋ cahyané sira dèn lantip, mariŋ krĕkĕtiŋ tyas, turutĕn yèn krĕkĕt bĕcik, yèn krĕkĕt dur sirṇakĕna.

6. éwadéné sira kudu sun tuturi, yèn sira madyéndra, ratu iku tuhu kĕni, kapiṇḍa widdhi kawuryan.

7. yèn ṅrĕkatkĕn aṅgĕré tar bléla mariŋ, kapaṛĕṅiŋ paṅran, kaŋ aguŋ kaŋ maha suci, kaŋ wus ḍumawuḥ lumantar.

8. gusti kaṅjĕŋ nabi nayakaniŋ bhumi, kudu tinut wuntat, lamun datan tinut wuri, yèn bĕndu puniku wignya.

9. aṅrusakkĕn lalakon dènirandasiḥ, éwadéné yèn ta, sira tĕmĕn aṅlakoni ṅibadaḥ nĕmbaḥ iŋ sukṣma.

10. limaŋ waktu maṅka sira tuhu lagi, ṅlakoni sĕmbahyaŋ, saŋ ratu runtik kapati, kaŋ tĕtĕg ṅandĕl iŋ sukṣma.

11. krana déniŋ wus ana tuladan ṅuni, kasĕbut pustaka, makuṭa śri tajuslatin, ana pañjĕnĕṅan raja.

12. nuju saré tinuṅgu wadya kakasiḥ, dupi śri naréndra, aṅlilir dènira guliŋ, wadya paṅrĕkṣa tan ana.

13. dyan kéwala katimbalan dupi prapti, bĕnduniŋ naréndra, kacitra yayaḥ sinipi, kakasiḥ mahu turira.

14. pan kacĕkak marlokkĕn nĕmbaḥ hyaŋ widdhi, saŋ raja saṅsaya, bĕndunira sĕdyaṅgitik, lagya ṅagagi puwara.

15. gapura guŋ ruṅkat bata aṅrutugi, panti kamar nata, saŋ nata dyan ṅasiḥ asiḥ, kakasiḥ muga ṅakṣama.

16. dupi nata wus nabda minta ṅakṣami, paṅrutugiŋ kamar, mĕnĕŋ hyaŋ sukṣma ṅakṣami, nak putu paḍa wĕruha.

17. bĕbĕnduniŋ hyaŋ sukṣma maṅkono ṅanti, awit mahu raja, ñĕgaḥ woŋ éliŋ hyaŋ widdhi, iku baṅĕt nora kĕna.

18. iṅkaŋ maṅka sapintĕr pintĕr woŋ urip, kudu ṅlakonana, paṅgawé kaŋ mrataṇḍani, ambĕg iman maraŋ sukṣma.

19. kawruhana siji iman maraŋ widdhi, datan mélik ṅalap, raṇḍaniŋ kañca tanapi, batur bandara myaŋ luraḥ.

20. lan sadulur yèn narajaŋ aṅlakoni, ṅalap yèku karya, salaḥ paṅgrahita dadi, tundonira karya tiwas.

21. naṅiŋ iku prataṇḍa ṅimankĕn cilik, lèn ṅimankĕn kadya, salat anĕmbaḥ hyaŋ widdhi, kaŋ munya makuṭa raja.

22. sarta mahu munya iŋ tajusalatin, yèn muŋ ṅalap raṇḍa, ṅlakoni agyèŋ narpati, muŋ kudu anut kéwala.

23. yèn tan manut tundoné puniku dadi, aniwasi badan, lalakon dénirandasiḥ, lèn lamun tan madya nata.

24. nora kĕna pinĕgsa lamun saŋ aji, tan tinut karṣanya, dudu dasiḥ maṅka nuli, saŋ raja nĕmpuḥ midana.

25. iku mĕṣṭi paduka raja pikoliḥ, wawĕlakiŋ paṅran, kaŋ aguŋ kaŋ maha suci, nak putu paḍa wĕruha.

26. kapiŋ piṇḍo aja pisan aṅrabèni, wadon alurannya, tlèḍèk nadyan ayu yĕkti, aṅuṅkuli dèwi uma.

27. linakonan tut wuntat ambaraŋ dadi, baḍut cucut ucap, lucu ginuyu sujanmi, buṅaḥ dadya tiwasira.

28. kapiŋ tĕlu sira aja wani wani, rabi luwiḥ papat, yèn sira narajaŋ dadi, ṅrusak sarak karasulan.

29. dadi paḍa naréndra ṅakal tanapi, aṅrénaḥ mriŋ sarak, iku kĕna dèn arani, nékat anĕmpuḥ duraka.

30. kaŋ maṅkono niwasi jiwa myaŋ ḍiri, kapiŋ paté aja, ṅrabèni maraŋ pawèstri, duruŋ kasahan lakinya.

31. sanadyana bapa kahum naṅguŋ wani, ṅiŋ iku gĕmampaŋ, sarak nadyan ĕmpu luwiḥ, baṅkit maduŋ kapuk ḷĕmbat.

32. yèn tan wĕruḥ puwaraniŋ kaŋ arjanti, wit kuraŋ prayitna, niwasi amula sami, éliŋ awas kinaṇṭia.

4. kinaṇṭi

1. nalika tĕmbuŋ kiniduŋ, sĕkar kinaṇṭi maṛĕṅi, taṅgal piŋ salikur rajap, jimawal saṅkalèŋ warṣi, pintĕr pramanèṣṭi arja (1853), suta putu dèn udani.

2. kapiŋ pañca aywa nĕmpuḥ, wani wani aṅulihi, tilas rabiné pribadya, iṅkaŋ pinĕgat anaṅiŋ, pĕgaté tanpa tinalak, aja dumèḥ duruŋ laki.

3. yèn datan tĕraŋ paṅulu, lamun ginampaŋ niwasi, kapiŋ nĕm nak putu priya, lamun sira duruŋ luwiḥ, aja rabi luwiḥ juga, lan yèn duruŋ duwé budi.

4. ñĕmar momot sarta cukup, balañja mĕrta samèni, lamun tan maṅkono dadya, mriŋ badan jiwa niwasi, kaŋ kapiŋ pituné sira, suta priya kalamun wis.

5. tuwa aja sĕja ayun, rabi rara nom kaŋ lagi, kumĕñcur kalamun sira, sugyarta mal yèku mĕṣṭi, dèn mal ĕmĕl ṅamalira, yèn tan sugiḥ nadyan yĕkti.

6. budimu sabar kalakuŋ, utawa ḷĕmĕs kapati, wĕkasan kaku bĕṅkayaŋ, sabar ilaŋ runtik prapti, yèn tan kadya woŋ ṅawula, prabhu kĕña aniwasi.

7. kaŋ kapiŋ wolu dipun wruḥ, tĕḍak cilik rabi oliḥ, aluran santanèŋ nata, kajaba jiniyat aji, kaŋ jĕnĕŋ putri tariman, kudu sandika ṅlakoni.

8. yèn rabi ḍéwé kranantuk, sĕbutan dyan ayu sakiŋ, putri tĕraḥ naradipa, sanadyan cacat tanapi, miṣkin pinuwuŋ naṅiŋ ta, yèn tan sĕmbada niwasi.

9. kapiŋ saṅa janma jalu, jaka nom aja ṅrabèni, raṇḍa ahos gabug tuwa, jaka kapralambaŋ kadi, pitik troṇḍol kinon saba, nèŋ lumbuŋ gĕŋ kĕbak pari.

10. sata wuda buṅaḥ nucuk, pari ḷĕmu dagiŋ gajiḥ, naṅiŋ yèn tan paḍa nrima, saru dinulu niwasi, kapiŋ sapuluḥ ywa pisan, sok guguyon lawan èstri.

11. dudu rayat tiṅkahipun, kadi rayaté pribadi, dèn maha supayanira, kawruhan kèḥ tuṅgal liṅgiḥ, ṅisin isinkĕn sawaŋnya, nadyan bojoné pribadi.

12. yèn maṅkono baṅĕt saru, dé kaŋ somahé kinardi, pratiṅkaḥ ṛĕsĕp sĕmbrana, yèn mrina ciptaniŋ ati, iku woŋ añidrèŋ prana, yèn tan prayitna niwasi.

13. piŋ sawĕlas dipun émut, mariŋ pitutur puniki, aja sok sĕmbrana maraŋ, janma èstri kaŋ wus akir, myaŋ wus laki sarta ḷĕgan, sanadyan wus nini nini.

14. wit iku liruniŋ wuruk, kadyagni lan wrĕkṣa akiŋ, saṇḍiŋ cĕḍak magĕpokan, suwé suwé iku nuli, mĕmpan sĕpiniŋ sujanma, bĕl gumrubug aniwasi.

15. kapiŋ rolas mriŋ sadulur, gĕnti ñilaŋ añilihi, sabuk kinarya kĕmbĕnan, kĕkĕmbĕn iku kinardi, sabuk sumawana nadyan, wastra wiyar kaŋ kinardi.

16. bĕbĕt tapiḥ wĕliŋ iṅsun, aja aja aṅlakoni, sanadyan wus samya wĕrda, kaki kaki nini nini, niwasi dèn éliŋ paḍa, piŋ tĕlulas wĕliŋ mami.

17. poma poma dipun émut, mriŋ prakara gĕŋ kapati, muṅguḥ paribasanira, sañari prakara bhumi, sadumuk baṭuk prakara, wadon iku aniwasi.

18. yèn salaḥ pratikĕlipun, tiwasé ṅaṅgo nomboki, ṅumur raga gumalimpaŋ, mula poma dipun éliŋ, piŋ catur wlas iku aja, ṅiṅu batur woŋ pawèstri.

19. raṇḍa nom lan prawan kĕñcur, myaŋ ṅiṅu batur sujanmi, ḍuḍa anom jaka kĕmbaŋ, kalamun datan darbèni, butaṛĕpan iku arja, kaŋ maṅka iku duwèni.

20. butaṛĕpaniŋ kalbu, togiŋ ṅĕndon aniwasi, piŋ limalas iku aja, tukar padu lawan rabi, bantĕn ṅrusak saguŋ baraŋ, myaŋ sanadyan bocaḥ cilik.

21. dadi bantĕn dènnya nĕpsu, tanduran dipun tĕgori, kaŋ maṅkono bokmanawa, dadya wiji aniwasi, piŋ nĕmbĕlas aja arṣa, ṅĕpèk saṇḍaŋ lawan bukti.

22. darbèké kaŋ aran sunu, sanadyan sutané dadi, woŋ aguŋ sinĕbut jéndral, iku sudarma sru niṣṭip, mriŋ rahman rakim kalépyan, kalamun muraḥ lan asiḥ.

23. budi satiyaré turu, ciptaniŋ nala lot lali, mélok mélik lèkiŋ anak, iṅaṅgĕp rahmatiŋ widdhi, kajaba yèn jĕmpo ina, absaḥ dèn saṇḍaṅi siwi.

24. sartanya kasinuŋ puluk, yèn tan maṅkono niwasi, piŋ pitulas sira aja, sok anaṅguŋ maraŋ janmi, tĕpakna badan pribadya, solan salin kaŋ binudi.

25. wĕdia sira anaṅguŋ, maraŋ sujanma jalwèstri, yèn katrajaŋ gawé tiwas, kapiŋ wolulas ywa ṅanti, iŋ sagon goné sulaya, sumawana saṅga ruṅgi.

26. mriŋ anak rayat sadulur, sanak taṅga sarta maniŋ, kañca batur praja désa, ambĕga kaŋ rukun bĕcik, watak woŋ ḍĕḍĕr sumĕlaŋ, togiŋ ṅĕndon aniwasi.

27. piŋ saṅalas dipun émut, aja ṅanti aṅlakoni, maḷĕbu wismaniŋ janma, iṅkaŋ nuju suwuŋ sĕpi, nadyan ana kaŋ aṅrĕkṣa, sujanma wadon tanapi.

28. wus tuwa myaŋ swaminipun, iṅkaŋ andarbèni panti, nadyan dudu rabinira, jalu wanita sujanmi, ḍuḍa raṇḍa tan prabéda, paḍa togiŋ don niwasi.

29. pétuŋ kaŋ kapiŋ roṅpuluḥ, éliŋ éliŋ dipun éliŋ, yèn iṅandĕl mriḥ rumĕkṣa, doña ṅamal lan pawèstri, kaŋ tĕmĕn rumĕkṣanira, yèn cidra tiwasé mijil.

5. mijil

1. duk manawuŋ tĕmbuŋ lagu ḍoŋ ḍiŋ, tinĕmbaŋ pamiyos, amaṛĕṅi taṅgal tri likur lèk, ṛĕjĕp bahni tata ṅèṣṭi yĕkti, saṅkalaniŋ warṣi, jimawal liripun.

2. (1853) sèwu woluŋ atus sèkĕt katri, wĕruha traḥ iṅoŋ, piŋ salikur ywa dadi prana yèn, sira duruŋ duga duga baṅkit, mranani prajurit, kaŋ kinĕpruk muṅsuḥ.

3. maṅka rowaŋ prajurit kaliṇḍiḥ, dènira praŋ popor, dadi mañjiŋ sira iṅkaŋ gawé, soriŋ rowaŋ kajayèŋ wiradi, iku aniwasi, dé kaŋ piŋ dwi likur.

4. tamun sira katĕkan sujanmi, lanaŋ sarta wadon, minta ṅinĕp sawĕṅi sartané, luwiḥ saka sawĕṅi ywa lali, lapuṛĕna mariŋ, kamituwa kampuŋ.

5. déné sira yèn luṅan pribadi, ṅinĕp anèŋ poṇḍok, amintaa dipun lapuraké, kadya mahu lamun dèn inĕbi, kaŋ maṅkono muriḥ, tulusé rahayu.

6. awit iku surasané kadi, anaṅguŋ mariŋ woŋ, lamun sĕpi musawaratané, maraŋ kamiwĕrdané iŋ dèsi, sarta dèn arani, kapalaniŋ kampuŋ.

7. tan laṅgĕṅé bubudèniŋ janmi, bisa gawé éwoḥ, ṅanti ñata tumiba tiwasé, mula kabèḥ lakuniŋ pakarti, dèn waṣkiṭa éliŋ, mriḥ rinĕkṣa ayu.

8. kapiŋ tĕlu likur dadya janmi, aja kaṛĕm moṇḍok, lir tan niyat darbé wisma ḍéwé, sĕmu kaṛĕm ṅayom saṇḍaŋ bukti, mriŋ kaŋ dèn poṇḍoki, sanadyana tuhu.

9. kaŋ sinaṇḍaŋ lawan kaŋ binukti, nora pisan ṅayom, naṅiŋ iku lakon suwé suwé, muṇḍiŋ puṇḍuḥ woŋ suwalèŋ kapti, mibur kadya pĕkṣi, méñcok cabaŋ taru.

10. iku aran tiwasiŋ ṅahurip, nahĕn ta ñariyos, piŋ patlikur aja sira gawé, jajalaran taṅisé caḥ cilik, liré awit déniŋ, wiji pambédamu.

11. duk ṅéliṅi tata kramèŋ janmi, bapa sabar momot, dupi bocaḥ kĕkĕjĕr taṅisé, datan kĕna pinaripiḥ muriḥ, mĕnĕŋ mĕkṣa naṅis, bapa maṇṭĕḷĕŋ sru.

12. bisa dadi jalaran bilahi, mula dumadya woŋ, ywa kasĕpèn ṅati ati tyasé, piŋ salawé paḍa dipun éliŋ, aja ṅrakĕt siwi, bocaḥ wañcinipun.

13. lagya bahé sinapiḥ iŋ bibi, yèn tuman kalayon, maraŋ ĕmbok utawa bapakné, maṅka ana pakaryan maṛĕṅi, dipun tiṅgal wajib, bocaḥ dènnya klayu.

14. pan kapati tumĕka pakarti, mĕcat ñawa layon, bapa bibi saka paṅĕmoṅé, dyan dèn ajak mariŋ gon pakarti, ñaṅkiŋ bocaḥ cilik, baṅĕt nora patut.

15. tĕmahané iku aniwasi, piŋ sat likur riŋ woŋ, kaŋ aṅajak sujanma sutané, apadéné dasihiŋ sujanmi, nadyan nĕmbuŋ tuwin, datan mawa nĕmbuŋ.

16. kaŋ maṅkono iku bébéṅgoliŋ, luput baṅĕtiŋ woŋ, akèḥ liré yèn tan yitna tyasé, nora wuruŋ iku aniwasi, nihan kaŋ winarṇi, kapiŋ pitu likur.

17. ṅlaraṅana maraŋ bocaḥ cilik, kaŋ dolanan paṅot, ladiŋ arit luṅit sasaminé, myaŋ ywa téga yèn dolan pribadi, manawa maṛĕṅi, apĕsé puniku.

18. katiwasan poma dipun éliŋ, mriŋ pitutur iṅoŋ, kapiŋ wolu likur pépétuṅé, bocaḥ lit ywa pinitayèŋ kardi, momoŋ bayi makṣiḥ, sapihan lan nusu.

19. sumawana kaŋ ran bocaḥ cilik, aywa pisan kinon, gawa baraŋ ṛĕga utawané, tirta brama kala yèn maṛĕṅi, apĕs iku mĕṣṭi, tĕmaḥ tiwasipun.

20. kapiŋ saṅa likur aywa koṅsi, watak kaṛĕm batos, ambataŋ ṅliŋ utama sĕmuné, kaduk manis lan kaduk ṅèsĕmi, kaŋ maṅkono janmi, sĕmbrana dadyèku.

21. datan tĕtĕp paṅrĕṅgĕpiŋ kardi, tiwas togiŋ ṅĕndon, piŋ tri dasa éliṅa yogané, aja koṅkon janma kaŋ wus asriŋ, cidra nadyan yĕkti, darma lan sadulur.

22. kinoṅkon mriŋ cĕḍak sarta tĕbiḥ, tan kĕna adad woŋ, iṅkaŋ uwus kabañjur wataké, nora wuruŋ iku iṅkaŋ yĕkti, kukuh ḍaḍasariŋ, kusur nora ayu.

23. ayun mĕṣṭi iku aniwasi, nahĕn ta kacriyos, piŋ tri dasa juga aja jĕbèŋ, ṅrakĕt woŋ kaŋ sĕmbrana iŋ budi, kapatuḥ tan bĕcik, tan wiraŋ tyas rusuḥ.

24. kaluntané woŋ sĕmbranèŋ budi, adad yèn kapĕṅkok, prakara gĕŋ gya biṅuŋ driyané, watak biṅuŋ was uwasiŋ ati, togiŋ ṅĕndon mĕṣṭi, niwasi tan ayu.

25. nihan kapiŋ katri dasa duwi, yèn dinuta katoŋ, tuwin luṅan pribadi parané, mriŋ nagara liyan maṅka nuli, dinuta lèn aji, dèn baŋ opaḥ sèwu.

26. mawa surat kéguḥ tyasé lali, mriŋ wéwékèŋ batos, togiŋ ṅĕndon niwasi dadiné, iŋ kapiŋ katri dasa katri, aja watak ati, ṅumbar saṅgup lamun.

27. saṅgupira lamun tan lastari, maraŋ saḍéṅaḥ woŋ, mundur maju wiraŋ tĕmahané, kaŋ tan antuk wahyuniŋ hyaŋ widdhi, ṅrasénak manawi, mujur nora mundur.

28. kaŋ maṅkono tiwas kaŋ pinaṅgiḥ, ya ta kaŋ kacriyos, piŋ tri dasa catur aja jĕbèŋ, mahido myaŋ ṅandĕl liṅiŋ janmi, sarimbit sru silip, jĕbèŋ yogyanipun.

29. dipun guna dèn tahan nĕṅahi, watara supados, togiŋ prana nĕmu arjantiné, lamun datan maṅno pan dadi, tikanaŋ pinaṅgiḥ, tiwas nir rahayu.

30. piŋ tri dasa pañca kaŋ tan oliḥ, wawĕnaṅiŋ katoŋ, amaṅaṅgo busana purihé, wimbuḥ bagus baṛĕgasiŋ warṇi, yèn ana ṭĕg gĕṭiŋ, ṅuṭik uṭik ratu.

31. puwarané puniku amaṅgiḥ, wiraŋ puḥ bĕntoyoŋ, katiwasan puniku arané, mula jĕbèŋ dèn maju miyarṣi, mriŋ wulaŋ utami, aywa niyat mundur.

6. durma

1. iṅkaŋ kapiŋ tri dasa sat sira aja, ñéṅkok tiṅkahiŋ gusti, sabaraŋ kéwala, luṅguḥ sarta lakṣana, culikan saĕmit kuwi, dadiné ṅambraḥ, èṣṭinĕn ywa niwasi.

2. piŋ tri dasa sapta aja sĕja ladak, ṅĕkul ṅina sasami, sasaminiŋ gĕsaŋ, kaŋ awit saka nalar, mĕlok mĕlok wus kahèkṣi, mula tan susaḥ, winicara mriḥ uniŋ.

3. kaŋ maṅkono dadi winiḥ kaluputan, sartané mĕnèk dadi, prakara tuṇḍĕsan, dyan kĕmpyuŋ katiwasan, piŋ tri dasa aṣṭa kaki, aja sok sira, misuḥ mriŋ samèŋ urip.

4. sapiraa mahu iṅkaŋ kapisuhan, yèn taḍaḥ budi éliŋ, mĕṣṭiné narima, naṅiŋ yèn paḍa janma, sru kĕṅkĕŋ kakonan kapti, samya sudira, bĕja sru yèn muŋ sami.

5. muṅgaḥ maraŋ pradata ṅuruṣkĕn nalar, lamun pras prĕs niwasi, piŋ tri dasa nawa, aja sok kibir iya, guŋ guŋ badané upami, kaŋ awit saka, ṅĕndĕlkĕn brèwu ḍuwit.

6. lan upama ñuwita śri naranata, kaṅgyèŋ karya dèn sihi, myaŋ guna sabaraŋ, katon dènira ladak, tanpa darbé mĕrak ati, iku tan yoga, gawé wiji niwasi.

7. kapiŋ catur dasa jĕbèŋ sira aja, ṅandĕlkĕl wĕca sakiŋ, woŋ liyan tan yogya, kajaba kaŋ iṅaran, guru iku datan kĕni, yèn winicara, wit wus saḥ siŋ nur ghaib.

8. lamun jomplaŋ wĕcané mahu sujanma, togiŋ ṅĕndon niwasi, piŋ catur daséka, aywa sok aṅgĕgampaŋ, prajaṅjian lan sujanmi, liré gagampaŋ, prajaṅjian kanaŋ nir.

9. pinacak nèŋ pustaka samya wèḥ taṇḍa, tèkĕné iṅkaŋ sami, mahu prajaṅjian, dyan cĕkĕl cinĕkĕlan, yèn ijoan dènnya sami, mahu jaṅjian, yèn cidra salaḥ siji.

10. tan trimané kaŋ tĕmĕn maraŋ kaŋ cidra, kaŋ cidra aniwasi, mriŋ kaŋ tĕmĕn iŋ tyas, piŋ patdasa dwi aja, sriŋ claṇḍakan calak tuwin, ñahut tĕgĕsnya, mañcèni myaŋ mahoni.

11. sarta ñaru ṅina gunaniŋ sujanma, dupèḥ ḍèwèké baṅkit, sartané utama, datan trimané iṅkaŋ, winahonan lamun sami, suraniŋ driya, tan wun campuḥ niwasi.

12. iṅkaŋ kapiŋ catur dasa katri aja, aṅsriŋ gagampaŋ mariŋ, sakalir prakara, yitnanana kaŋ dadya, priṅgawèṣṭiné iŋ wuri, iku sanadyan, nir karya walaŋ ati.

13. naṅiŋ lamun tan sinambaṅan puwara, dudon riyon tanapi, salaŋ susurupan, sirku ṅéné kaŋ juga, ora maṅkono sir mami, dadi prakaran, sru ramé aniwasi.

14. iṅkaŋ kapiŋ pataŋ puluḥ papat aja, awani wani mariŋ, aṅgĕgampaŋ ṅamal, mas picis raja brana, duruŋ saḥ kaŋ awit sakiŋ, gumantuŋ lagya, kargĕm asta manawi.

15. dipun gampaŋ ṭal ṭil narajaŋ añilaŋ, maṅka waké sayĕkti, tan nut darbèni hak, tan baṅkit suŋ lirunya, tan trimané kaŋ darbèni, ṅamal sinilaŋ, mĕmpĕŋ minta niwasi.

16. catur dasa pañca jĕbèŋ sira aja, maṅguŋ pasraḥ hyaŋ widdhi, maṅka yaktinira, duruŋ wruḥ tĕmbuŋ pasraḥ, maraŋ hyaŋ kaŋ maha suci, luput patrapnya, liron basa pan dadi.

17. sasar susur wit arṣa katutuḥ ina, tĕmahan aniniwasi, piŋ catur dasa sat, aja kaṛĕm botohan, sarta kaṛĕm amadati, nadyan mĕnaṅa, ṅĕndĕlkĕn brèwu ḍuwit.

18. kaṛĕm karo dudu paṅgawéan kasap, liré kasabiŋ kardi, saḥ suci pinaṅan, pakaryan muŋ karya, ḷĕtuhiŋ praja marahi, tan arja karya, tipis saraṅiŋ ḍiri.

19. tĕmahané gawé lakon katiwasan, poma poma dèn éliŋ, kapiŋ patdasapta, nadyan sanak lan suta, naṅiŋ kaṛĕm juti tuwin, madati sarta, botohan iku wajib.

20. sinimpar kaŋ mandrawa kaŋ awit saka, ṅrĕgĕdi praja dèsi, jĕr iku jatinya, dadi satruniŋ raja, nora wuruŋ niniwasi, piŋ patdasaṣṭa, sriŋ kéwala ywa kaki.

21. aṅlakoni pra padu pokil antuka, kulak padu tanapi, dol padu drigama, ṅrakit krama kaŋ karam, sinumpaḥ muŋ ḷĕgi guriḥ, waton anaṅgap, oṅkos dènnya nékadi.

22. karañjiṅan sétan sĕta sambĕl mina, tur yèn wus anĕmahi, katiwasan sambat, maṅkéné biyuŋ biyaŋ, biyuŋ tuluŋ tuluŋ mami, aku cilaka, mucuk mĕñcit kapati.

23. alaḥ alaḥ paṅéran kaŋ maha mulya, sumpaḥ kaŋ ḷĕgi guriḥ, maṅkya dadya rasa, sru tan éca sakéca, cĕkrag ri laṅu myaŋ gĕtir, ghaib manabda, iya rasakna ḍisik.

24. tumĕkané tobatna soka supayaŋ, sira olèḥ ṅakṣami, piŋ patdasa nawa, jĕbèŋ sirèku aja, ṅaṅgras ṅĕṅkos samèŋ urip, liré wĕruha, watak kaṛĕm ṅapusi.

25. utaŋ ñilaŋ gaḷĕṅgĕm kabañjur nora, niyat pisan ñahuri, tansaḥ ṅabas abas, dènnya muriḥ antuka, saṇḍaŋ paṅan aṅapusi, sanadyan ṅaṅgras, yèn préntahan nir sisip.

26. lamun préntaḥ rasanan tumrapiŋ kampak, togiŋ ṅĕndon niwasi, kapiŋ sèkĕt aja, wawadul sumawana, tumbak cucukan tanapi, drĕṅki cĕṅilan, ṅomyaŋ ṅomyaŋ lan maniŋ.

27. juwal tutur supaya dèn suba suba, ruba basa ṅapusi, ṅrĕti tama ṅiŋ ta, kaṛĕm ṅimĕl durmala, sétan kaŋ dèn tinut wuri, roṅèḥ tan pandak, dadiné aniwasi.

28. kapiŋ sèkĕt juga jĕbèŋ sira aja, rubuṅan ṅundaŋ janmi, gĕḍé cilik wayaḥ, latri kalawan rina, ésuk soré dènira ṅliŋ, bisikan sora, amarga lamun kĕni.

29. rarasanan arṣa ṅècu myaŋ tinarka, ṅraman iku ṅrantabi, tĕmaḥ katiwasan, poma dèn éliŋ sira, kaŋ kapiŋ sèkĕt kaduwi, sirèku aja, ṅaṅgur ḷĕgan nir rabi.

30. anak sarta baturira ṅagur uga, nir darbé karaŋ kitri, maṅka dalu siyaŋ, maṅan énak lan madad, kaŋ maṅkono iku mĕṣṭi, nora kapénak, wĕkasan aniwasi.

31. iṅkaŋ kapiŋ sèkĕt tĕlu aja sira, kĕṛĕp pista myaŋ drawi, sajĕŋ dyan nayuban, buṅaḥ gumuyu ṅakak, maléṅgot ṅajoni riṅgit, kaŋ gĕṭiŋ paḍa, buṅaḥ ñokurkĕn batin.

32. katĕmpuhiŋ bilahi kĕna rasanan, culikanirèŋ budi, iku karya suda, prayitna katiwasan, mula mula tĕraḥ mami, kaŋ paḍa sira, gambuḥ mriŋ wuruk mami.

7. gambuḥ

1. kala aṅgubaḥ gambuḥ, ri aṅgara kasiḥ wañci dalu, gaṭita dwi taṅgal sapisan maṛĕṅi, arwaḥ iŋ jimawal tahun, guna tata èṣṭiniŋ woŋ.

2. iku saṅkala tĕmbuŋ, (1853) liré sasraṣṭatus sèkĕt tĕlu, sumurupa iŋ maṅkya iṅkaŋ winarṇi, kapiŋ sèkĕt papat kulup, aja aja gèr dadya woŋ.

3. siŋ kaṛĕm aṅgalugur, joṅgal jaṅgol muṅgèŋ taṅga dalu, nandyan siyaŋ ṅaḷĕṇṭuŋ lahanan prapti, iku kèḥ pakéwuhipun, pañcabaya gèr dipun wroḥ.

4. yutan wĕndran kasĕbut, pañcabaya puniku kalamun, anaṛĕṅi apĕsé niṣṭa niwasi, kapiŋ sèkĕt lima lamun, wayaḥ bĕṅi kruṅu gĕṇḍoŋ.

5. titir tikanaŋ kudu, tĕka tandaŋ ywa ijèn lumaku, ṅĕntènana saṅkĕpiŋ rowaŋ lumaris, sumawa gèr kalamun, ana bĕṅok alok alok.

6. durjana maliŋ kècu, tandaṅira aja ḍéwé kudu, aṅĕntèni rowaŋ saṅkĕp kadya ṅarṣi, kaŋ pinuriḥ tulusipun, mlaku tandaŋ karahayon.

7. nĕt tyas ḍéwé ṅliŋ arum, aṭik ana woŋ panitranipun, tumrap buku sawiji awarṇi warṇi, gya grĕnĕg maluya arum, déniŋ dènnya mardi batos.

8. muriḥ buṅahiŋ kalbu, nulis wulaŋ tama dimèn sĕṅkut, nadyan pama putu siwi nora apti, ṅiŋ wak ḍéwé yèn jinuru, déniŋ hyaŋ lot sĕdya ṅaṅgo.

9. kapiŋ sèkĕt sat pétuŋ, tutur bĕcik maraŋ anak putu, aṅgèr aṅgèr poma poma ywa ṅlakoni, ambĕg sudira kumluṅkuŋ, sun tuturi aja waṅkot.

10. lamun lumaku dalu, pĕtĕŋ ḍĕḍĕt wimbuḥ riris riwut, nadyan paḍaŋ ṛĕmbulan prayoga mawi, sarata tiŋ gĕni murup, sanadyan muŋ gĕni obor.

11. mula maṅkono kudu, kaŋ pinuriḥ anĕmu rahayu, kinalisna lalakon iṅkaŋ niwasi, kapiŋ sèkĕt pitu wuruk, aṅgèr suta putuniṅoŋ.

12. aja sriŋ pisan ḍal ḍul, ṅunèkaké bĕḍil sartanipun, gĕṇḍoŋ titir muhuŋ ta kinarya mahin, maṅkono iku kaŋ kruṅu, samya gita saguṅiŋ woŋ.

13. rikat prapta gumrubyug, puwarané muhuŋ sira mahu, pĕrmahinan kaŋ maṅkono aniwasi, wulaŋ kapiŋ sèkĕt wolu, myarṣakna nak putuniṅoŋ.

14. yèn liṅsir wĕṅi nuju, siṛĕpiŋ woŋ sira mlaku mlaku, ḍéwé ĕmplé nadyan ana kaŋ tut wuri, lan ana wisma kalamun, ṅumbar swara bĕṅak bĕṅok.

15. gawé kagèt woŋ turu, nora bĕcik kalamun anuju, anaṛĕṅi apĕsiŋ badan niwasi, kajaba ruṇḍa gumrubyug, paṅaṅlaṅiŋ janma patrol.

16. naṅiŋ ṅaṅlaṅé mahu, lamun lèk lèk pamuwusé sĕru, prasasaté agya maliŋ muriḥ ḍĕlik, sambaṅiŋ patrol lamun wus, muliḥ mariŋ panti patrol.

17. si maliŋ nulya waṅsul, mriŋ jro ḍaḍaḥ cĕḍak wismanipun, kaŋ yun dèn raḥ ṅamalé lamun wus guliŋ, jugilé kinarya ḍuḍuk, soriŋ batur muriḥ boloŋ.

18. mula yèn sambaŋ mahu, dipun siḍĕm mĕnĕŋ nora muwus, yèn maṅkono bokmanawa baṅkit kardi, tiwasiŋ durjana mahu, kataṅkĕp tur duruŋ ñoloŋ.

19. piŋ sèkĕt saṅa pétuŋ, aja tiṅgal waril tĕgĕsipun, élik élik kaya ta janma lumaris, nasak sartané kasusu, muraŋ marga apĕsiŋ woŋ.

20. sikilira añaṇḍuŋ, bata watu iṅkaŋ kasapuḥ, lèn sikilé woŋ liyan naṅiŋ wus mĕṣṭi, sikilé ḍéwé krasa puḥ, mula mula dumadya woŋ.

21. kaŋ ṅati ati tulus, mriḥ rahayu adoḥ tiwasipun, piŋ sawidak yèn mlaku doḥ dipun mikir, ywa ṅanti kasaput dalu, lamun lakunta kadalon.

22. makṣiḥ muṅgèŋ dalaṅguŋ, adoḥ désa dyan ṅinĕp iŋ luruŋ, kaŋ maṅkono gĕḍé pakéwuhé muriḥ, tan kawĕṅèn yèn lumaku, maraŋ iŋ laladan adoḥ.

23. mriŋ paṅira dèn putus, muriḥ aywa kawĕṅèn nèŋ ṅluruŋ, dadi bisa ṅinĕp iŋ désa tur baṅkit, kaŋ kinarṣan bisa tutug, sarta nĕmu karahayon.

24. pétuṅan waraḥ wuruk, piŋ sawidak siji aja kulup, sok mimiṇḍa kusuma sikĕp lan santri, pra yayi sabraŋ myaŋ guru, makṣiyatan ḍukun dèn wroḥ.

25. kajabané kaŋ uwus, tĕka waril tan kĕna cinatur, yèn katitik dadi niṣṭa aṅliṅsĕmi, katiwasan dipun wĕruḥ, waraḥ rèḥ nèŋ asmarandon.

8. asmaradana

1. duk nawuŋ lalagon kiṅkin, dalu jam dwi nuju taṅgal, kapiŋ piṇḍo candrama lèk, arwaḥ jimawal iŋ warṣa, tinĕṅĕran saṅkala, guna tata ṅèṣṭi ayu, pyarṣakna waraḥ rèḥ pétaŋ.

2. piŋ sawidak dwi ywa kaki, miṇḍa ḍalaŋ prayayi myaŋ, santri ḍumukun sartané, gumuru kumriya sarta, gumuna sumawana, miṇḍa baṅsat sartanipun, miṇḍa tani sarta miṇḍa.

3. jagul miṇḍa sabraŋ kaki, poma iku ywa kalépyan, cĕgahĕn gèr sakabèhé, marga paḍa karya tiwas, iŋ maṅkya piyarṣakna, wiyata utama pétuŋ, sawidak tri aja sira.

4. pĕrmahinan tumbak kĕris, sagon gon gèr gégésrékan, sanadyan sira tĕmĕné, dahat pinuñjul digdaya, rèhniŋ kawĕṅku raja, sabaraŋ kaŋ aranipun, ṅuṅaṣkĕn puñjuliŋ badan.

5. kalamun gèr liyan aji, ana kaŋ datan narima, kaŋ mahinan maṅkono gèr, jinaluk satĕmaḥ tiwas, kapiŋ sawidak papat, ywa sok gumuna sartèku, sumakti sanadyan sira.

6. sujati kalamun luwiḥ, apadéné aja sira, muṅal muṅil muṅup gawé, komĕté sujanma liyan, aja éram kagétan, maraŋ janma iṅkaŋ guṅguŋ, myaŋ janma mamanis driya.

7. kabèḥ iku malat lali, lamun kalantur kalépyan, dadi tiwas wusanané, piŋ sawidak lima aja, sira sok narik braja, brigaḥ brigiḥ kadya pupuḥ, sagon ĕṅgon kadya ana.

8. papan kalaṅaniŋ jurit, iku saru nadyan ana, iŋ jogan kamar ambok yèn, éblis lanat aḷĕléḍaŋ, aruḥ aruḥ sanadyan, kulit tĕmbaga atos sru, yèn baṛĕṅi apĕsira.

9. katiwasan iku mĕṣṭi, mula dèn éliŋ woŋ gĕsaŋ, kapiŋ sawidak ĕsat yèn, léléḍaŋ ṅaḷĕṇṭuŋ sarta, milaŋ miliŋ sartanya, mriŋ pomahan waruŋ waruŋ, aja aniṅgal gagaman.

10. parluné ambokmanawi, ana sato kéwan galak, luwiḥ manèḥ yèn ana woŋ, aṅamuk riwut tandaŋnya, yèn niṅgal mahu braja, kaparan ṅĕpèḥ donipun, katiwasan kaŋ pinaṅgya.

11. lan manèḥ sirèku kaki, ṅawruhana wiyatarja, iki aṅka wilisané, sawidak pitu gèr aja, ṅaruhi ṅrampèk ñanak, maraŋ iŋ woŋ ḍaṅliŋ gĕmbluŋ, lan woŋ owaḥ édan warṣa.

12. apisanak cĕḍak tuwin, mandrawa yèn nuju kumat, gĕmbluŋ édané iku gèr, yèn sira kuraŋ prayitna, iŋ driya bisa karya, tiwasé maraŋ badanmu, piŋ sawidak wolu aja.

13. miroŋ bĕbĕt ṅliṅkap kèkṣi, pukaŋ ciñciŋ kris kinéwal, yèn tan kinéwal kacoṭé, moco moco susur ṅinaŋ, udan ṅladèni bapa, myaŋ bandara sarta guru, yèn ṅaḍĕp imbal wacana.

14. taṅané srawéyan sarwi, ṅiwa nĕṅĕn kĕna ṅaran, duruŋ wruḥ maraŋ paṅgawé, tata krama naṅiŋ aran, kuraŋ wuruk tan nulat, sila tata yoga tanduk, dèn éliŋ muriḥ raharja.

15. piŋ sawidak saṅa kaki, wruha mriŋ iki wicara, nadyan mijil siŋ wĕṅkoné, pribadi aṅoré réma, ikĕt kacu sruwalan, bĕbĕt sabuk sartanipun, timaṅé aran caṭokan.

16. kalamun iku lumaris, rarasé maṇṭélaŋ ṅlaṅak, ṅanan ṅériŋ pan olèhé, jaḍug naṅiŋ caluṇṭaṅan, ywa aṛĕp ñudarṣana, supaya nĕ mu rahayu, doḥ prakara katiwasan.

17. kapiŋ sapta dasa kaki, manèḥ iki niti bahya, ṅawruhana sira jĕbèŋ, pratiṅkaḥ iṅkaŋ aniṅgal, tata yogèŋ satmaka, tĕmbuŋ luhuŋ nora wĕruḥ, duga prayoga tan wikan.

18. sigug siku nora uniŋ, bĕja yèn muŋ pinisuhan, myaŋ cinĕluk gĕñjik cèlèŋ, aja aṛĕp nulat sira, muriḥ widada arja, iŋ maṅkya añatur pétuŋ, kapiŋ sapta dasa juga.

19. ywa buṅaḥ dèn umpak kaki, jroniŋ sira kaṇḍap soran, kudu waṣkiṭa dadya woŋ, mariŋ sĕmu ulatira, mriŋ janma kaŋ aṅumpak, ulatana nalaripun, mĕṣṭiné bisa kapaṅgya.

20. aja mĕnĕŋ sira kadi, gupala ṛĕca kéwala, tanpa budi nir nalaré, yèn maṅkono togiŋ prana, tiwas iṅkaŋ pinaṅgya, yèn dèn umpak wajib tĕrus, tyas mosik minta ṅakṣama.

21. mriŋ kaŋ sipat sakaŋ yĕkti, batin kaŋ ṅanti karuna, piŋ sapta dasa dwi aṅgèr, aja kèlu mriŋ woŋ jamak, nir ḍaŋ ḍiŋ giraŋ bérag, ṅalètèr matayanipun, lir woŋ bariŋ turut marga.

22. miṇḍa kabariṅan widdhi, déniŋ putus kawruhira, pratala samodra wéné, ṅakasa satĕbanira, kawĕṅku ṅèlmunira, iku kakasiḥ hyaŋ aguŋ, yèn tan maṅkono glèṭèknya.

23. kadudut ardaniŋ budi, aṅkara èṛĕm tan kuwat, masuḥ mriḥ suci maligé, bétal makmur myaŋ muṅkaram, triné bétal mukadas, buṛĕŋ mala tĕmahipun, tiwas katitaḥ manusa.

24. ṛĕgĕdé maligé katri, déniŋ rusuhiŋ sujanma, dènirantuk siḥ hyaŋ amor, nèŋ maligé tri prakara, kasinuŋ rahmat nikmat, wusana tan maḷĕs mĕṇṭur, tuna dènira satmaka.

25. aja saḥ paṅati ati, muriḥ nora katiwasan, kaanan kaŋ katon mĕlok, kaŋ kawĕṅku iŋ ṅèlmunta, padudon kabèḥ wruha, mahasa tan iku tuhu, aja mamaŋ antĕpana.

26. liliṅĕn saka iŋ éliŋ, taṅi luṅguḥ lan lumakṣa, satiṅkaḥmu dipun anon, mriŋ tan mahu sanadyana, ṅliyĕp layap luyutnya, ywa kalépyan dipun émut, taṇḍa jati trĕsnèŋ sukṣma.

27. kaŋ kapiŋ sapta dasa tri, aja sira tanpa siñjaŋ, baḷĕjĕt katon muraté, woŋ akèḥ ramé gumuya, miyat woŋ wuda suka, iku sirṇa drajatipun, satus tahun lawasira.

28. iku muruṅaké mariŋ, bakal iŋ wusananira, bilahi tuwuḥ tiwasé, piŋ sapta dasa pat aja, mudani woŋ jaṅlu myaŋ, janmèn wyuḥ kaŋ ṅakir ṅumur, kajaba purbaniŋ nata.

29. nir saguṅiŋ pañca wèṣṭi, yèn sapaḍa adatira, nĕmu cilaka margané, utaŋ wiraŋ ñahur wiraŋ, tan wuruŋ puwaranya, katiwasan kaŋ tinĕmu, kapiŋ sapta dasa pañca.

30. tumitaḥ jĕnĕŋ sujanmi, krĕkat gayuḥ mriḥ wibawa, kaŋ pandak aja maḷĕndèk, grĕṅsĕŋ grĕṅsĕŋ tapa brata, ḷĕmpé ḷĕmpé baruṅkaḥ, tapa brata sak jam muhuŋ, dènnya baruṅkaḥ sacandra.

31. sacandra piŋ dwiwlas sasi, tan èṅĕt mriŋ tapa brata, saĕjam gumrĕṅsĕŋ manèḥ, caḥ cuḥ mijilkĕn luluḍaḥ, uṅasé tapa brata, bruṅkahira kadya luruŋ, tinurut dirganiŋ marga.

32. iku pralambaṅiŋ budi, dènnya aṅgayuḥ wibawa, gañjarané muŋ maḷĕndèk, dadi tiwas puwarannya, muŋ lir pucuŋ nomira, tuwa kluwak tujunipun, dadya bumbu jaṅan piṇḍaŋ.

9. pocuŋ

1. duk manawuŋ sĕkar pucuŋ siyaŋ nuju, jam tri nuju taṅgal, piŋ tĕlu ruwaḥ iŋ warṣi, kaŋ kaaran jimawal saṅkalanira.

2. bahni bayu èṣṭiné maraŋ rahayu, (1853) mula lot kaplantraŋ, gyanya nawuŋ wiyata di, kaŋ dèn araḥ arjantiné mriḥ widada.

3. wulaŋ pétuŋ piŋ sapta dasa sat kacuŋ, aja darbé watak, myaŋ ambĕg kaya woŋ mañciŋ, iku aguŋ luputé gèr sartanira.

4. ratunipun niaya sarananipun, swami tĕmahira, misaya puniku kaki, yèn katrucut dadi tansaḥ kahélaṅan.

5. wahyu luhuŋ katiwasan aranipun, nahĕn maṅkya gĕlar, wiyata darma winilis, kapiŋ sapta dasapta ywa nut wanita.

6. swami duruŋ asisiwi nadyan laṅkuŋ, asiḥ yu warṇanya, ayu sak rat dèn uṅkuli, umpamanya lir wrĕkṣa pélag ṅrĕmbaka.

7. myaŋ ṅrĕmbuyuŋ riyu yom kinarya ṅéyup, ṅiŋ sĕkar wohira, tanpa guna awit sakiŋ, aniwasi marma gèr èṅĕta maraŋ.

8. iki wuruk piŋ sapta dasaṣṭa kulup, ywa rasanan iṅkaŋ, sĕpi pamriḥ liré kaki, kaŋ marojol saka wiyata utama.

9. myaŋ yèn dudu pakaryanta cacat aguŋ, aṅilaṅkĕn maraŋ, dahuladmu mula kaki, papahitan paṅucap iku gèr sira.

10. kudu kudu mindĕŋ ṅrĕkṣa kaŋ satuhu, muriḥ aja tiwas, mĕṣṭi ya nĕmu arjanti, kapiŋ sapta dasa nawa piyarṣakna.

11. wulaŋ luhuŋ pépéliŋ agnya ywa ayun, kalaṅĕnan maraŋ, iŋ ḍiri tirta na urip, nora kuraŋ iŋ duña kaṅgo klaṅĕnan.

12. sĕsotyaku sumawana kañcana nuŋ, sato sato lawan, pĕkṣi pĕkṣi gèr tanapi, kahuṇḍagèn myaŋ nĕnĕndur ṅiŋ yèn salaḥ.

13. pamĕrdimu mriŋ turaṅga nora wuruŋ, iku karya tiwas, kapiŋ aṣṭa dasa kaki, ywa gawéan yèn duruŋ wruḥ dadinira.

14. bok yèn kalbu kapiduwuŋ iku laju, aṅilaṅkĕn maraŋ, kawaṣkiṭan ta wit sakiŋ, osikiŋ tyas puniku minaṅka sipat.

15. yèn kalimput mosak mosik kaŋ kinèlu, nalar tan prayoga, tanpa niyat sira jagi, sayĕktané katiwasan kaŋ pinaṅgya.

16. maṅkya pétuŋ piŋ aṣṭa daséka kacuŋ, lamun nuju ana, tontonan kaŋ sru méṅini, kudu miyat kaya ta wiyosan sarta.

17. sasamyèku ywa ñĕpĕnkĕn mriŋ wismamu, dèn mranti wéwéka, nadyan tata ṛĕja nagri, srana ṅrĕkṣa apĕsiŋ badan supaya.

18. nĕmu ayu yyan tan maṅkono bok lamun, katiwasan dadya, piduwuŋ ṅanti prihatin, kukuhana bruŋ abis miyat tontonan.

19. buṅaḥ ubyuŋ uḷĕŋ uḷĕṅan andulu, amor kèḥ awĕndran, kaŋ santosa nata batiḥ, miyat muriḥ tulud dadi woŋ wéwéka.

20. nihan ñatur piŋ aṣṭa dasa dwi wuruk, utamèŋ manusa, ywa pisan aṅgugu mariŋ, janma iṅkaŋ sira duruŋ tuhu tĕraŋ.

21. watakipun nadyan katon saka sĕmu, kinira siŋ nalar, ambĕg raharja iŋ budi, naṅiŋ aywa kapéñcut mriŋ ucapira.

22. myaŋ kapéñcut kaprawiranira tĕguḥ, ṅèlmu samar tĕraŋ, yèn tan ñata aniwasi, kapiŋ aṣṭa dasa tri gèr aja sira.

23. ulat campuḥ lan ulaté èstri waṅun, tyas sarju mriŋ sira, yèn sira tan ṅrĕkṣa lali, kalanturé gya klaṅĕnan wé satmaka.

24. iku kulup kaŋ maṅkono sababipun, kélaṅan prayitna, nandyan añirṇakkĕn mariŋ, laṇḍĕpiŋ tyas mabĕbiṅuŋ kabudayan.

25. tĕmahipun ila ilaniŋ wuwuruk, ambĕḍĕlkĕn carma, dadya aran aniwasi, iṅkaŋ kapiŋ aṣṭa dasa catur aja.

26. sira kulup ṅaṅgo gaman iṅkaŋ duruŋ, wĕruḥ watakira, morja siṅuné tan bĕcik, kajabané tĕmĕn taṅguḥ kaṇṭa warṇa.

27. sartanipun ambu rasa iku lamun, tan maṅkono dadya, nĕmu prakara niwasi, awit wruha amiliḥ prakara gaman.

28. aruṅsit sru binaṅkité tuhu putus, marma pruwitaa, supayané baṅkit miliḥ, iṅkaŋ kapiŋ aṣṭa dasa pañca aja.

29. sira kulup ṅlakoni sañjan kaŋ laṅkuŋ, saka waṅkitira, kajaba sumiwèŋ gusti, sarta maraŋ wismèŋ luraḥ bĕkĕl miwaḥ.

30. wismèŋ guru kĕna bahé sabab iku, aṅuṇḍakkĕn maraŋ, kandĕliŋ nalanta kaki, lèn martamu sasama sama manawa.

31. cotar catur caturan puwaranipun, ana ṅliŋ kaŋ dadya, sisiku tumrap sirèki, tĕmahané kaŋ tinĕmu katiwasan.

32. iki pétuŋ piŋ aṣṭa dasa sat wuruk, tarlèn mriŋ utama, aja sira kaṛĕm gĕṇḍiŋ, lamun paṅkat duruŋ antuk kaŋ winastan.

33. dipun juñjuŋ saka sor sinĕṅkèŋ luhur, nadyan maṅkonowa, yèn sira wĕtu miyarṣi, suwaraniŋ pradaṅga nĕṅsĕmkĕn driya.

34. swara mahu miyatĕn dèn tĕraŋ tuhu, mriŋ ṅĕndi sirṇanya, aja gagaḥ ṅaku uniŋ, gurokĕna ṅèlmunta muriḥ sampurṇa.

35. supayèku kruṅu swarèŋ pradaṅga suŋ, sĕṅsĕmiŋ wardaya, mandrawakkĕn narik ati, ṅècèr ècèr mañcuriŋ tirta satmaka.

36. awit iku nampuri paṅgawé ayu, yèn dèn ta pruwita, tan wignya sampurṇa yĕkti, kalakṣanan cĕgaḥ dwi tan siniṅgahan.

37. dadya masyuḥ badan budi gandanipun, ṅambar ginarayaŋ, ṅlirwakkĕn paṅèṣṭi éliŋ, liṅsĕma sru muriḥ nora katiwasan.

38. maṅkya pétuŋ aṣṭa dasa sapta wuruk, aja lali maraŋ, manuṅsa kaŋ gawé bĕcik, maraŋ sira maḷĕsa myaŋ kaṇṭi duga.

39. sartanipun ywa tiṅgal prayoganipun, maṅka tan kawasa, dènira sĕdya maḷĕs siḥ, aywa ṅaya muriḥ aja balik bĕlaḥ.

40. ṅulir kalbu sĕdya luhuŋ malaju, juṅkélaŋ naṅiŋ ta, yèn tĕmĕn wignya maḷĕsi, kabĕcikan wusana sru lali sira.

41. iku laju juṅkélaṅé mandar asru, iku rasakĕna, supaya sira tan lali, mriŋ sujanma kabĕciki maraŋ sira.

42. ya ta pétuŋ kapiŋ woluŋ puluḥ wolu, ywa ninilip sira, kaŋ dudu wajibmu kaki, nalika rèḥ sabaraŋ ṛĕmbug kĕkĕran.

43. tĕgĕsipun wadi wadi sira laju, datan bisa cĕgaḥ, kadarpan ta miyoṣkĕn mriŋ, sĕṅkĕran lyan iku baṅĕt tan prayoga.

44. janma iḍup kudu kèḍĕp ṅaḍĕp tulus, nora katiwasan, supaya sabaraŋ kardi, kaŋ linakyan widada rasa sarkara.

10. ḍaṇḍaŋgula

1. duk manawuŋ sĕkar ḍaṇḍaŋgĕṇḍis, latri tabuḥ katri nuju dina, arbo pon taṅgalira lèk, piŋ (9) saṅa saban tahun, iŋ jimawal saṅkalèŋ warṣi, (1853) tri tata tanu rupa, maṅkya kaŋ cinatur, kapiŋ aṣṭa dasa nawa, aja nora ṅawruhi watak pribadi, sabĕn mosik sirira.

2. bĕnĕr bĕcik naṅiŋ awit sakiŋ, tan wruḥ yèn dur mula nĕmpuḥ nulya, sugiḥ padu pamikiré, wus bĕnĕr bĕcik mahu, dadi tansaḥ kaŋ dèn lakoni, rasa mahido maraŋ, wasita kaŋ luhuŋ, kaŋ tinata para dibya, nitibaya wĕkasané aniwasi, mriŋ badan nĕmpuḥ durta.

3. nora pisan pisan ṅrumaṅsani, sarta krasa lamun kahèsĕman, janma kèḥ ṅumpak tĕmĕné, dyan cikrak cikrak muwus, tarak iṅgiḥ kula duk ari, katĕmu lan saŋ ḍaḍap, paṅaḷĕmé asru, kaŋ kacritan amaluya, iṅgiḥ iṅgiḥ paṅaḷĕmira kapati, kaŋ iṅgiḥ isin nawaŋ.

4. janma iṅkaŋ putus ahli budi, pañcèn muḍa puguŋ budinira, muŋ kéliṅan tyas méliké, lir glaṭik pĕkiŋ manuk, tansaḥ méñcok gagaṅiŋ pari, ambok yèn lama lama, woḥ pari maṅaṅsuŋ, sisilan kaŋ dipun araḥ, galèṭèké muŋ maṅkono kaŋ dèn iñciḥ, tan wruḥ yèn katiwasan.

5. kapiŋ nawa dasa juga kaki, lamun sira arṣa mapan néndra, ḍisikna badan suciné, liré wisuḥ myaŋ kĕmu, lamun uwis maṅkono kaki, mapan néndra ṅaṅgowa, bantal guliŋ tĕmtu, lamun tan maṅkono kadya, sato baṅĕt luputé tan jagi jagi, yèn gaḍuhan roḥ jasat.

6. ganda rasa tĕrus karṣèŋ widdhi, muṇḍut iku tĕmaḥ katiwasan, iṅkaŋ maṅkono nak aṅgèr, poma poma sirèku, kudu uniŋ paṅgawé kuwi, aruṅsit éwuḥ aya, binaṅkité kudu, mĕsu panuwun mriŋ sukṣma, ywa sĕmbrana ṅarahkĕn apa sirèki, iŋ don luhuŋ katunan.

7. kapiŋ nawa dasa juga kaki, aywa wani mĕṅakkĕn wacana, iṅkaŋ kukuḥ kĕkuñcèné, sahéṅga ghaib iku, satĕṅahé ambuka mariŋ, warana tan dèn étaŋ, kalamun puniku, akèhiŋ paṅajinira, karèmèhkĕn sapélé kaŋ dipun puriḥ, ginuṅguŋ baṅĕt suka.

8. sukakira tanpa dugi dugi, dadya aran iku katiwasan, piŋ nawa dasa dwi aṅgèr, poma poma sirèku, mapan guliŋ ywa éliŋ mariŋ, prakara iŋ kaduñan, sabab iku tuhu, laraṅaniŋ ṅèlmu wruha, bubuhanèki jasat gusti tan wajib, mèlu mikul ṛĕkasa.

9. sayĕktiné gusti amuŋ wajib, dadi papan kéwala èṇṭèŋ wrat, kajibaḥ nèŋ sira ḍéwé, yèn kaṛĕm wrat iŋ turu, santosa sru datansaḥ éliŋ, naṅiŋ kal doña ilaŋ, muŋ paṅran kadulu, yèn maṅkono jatinya, aniwas maraŋ jiwa raga maṅkin, wuwulaŋ kaŋ kapétaŋ.

10. kapiŋ nawa dasa katri kaki, lamun sira mĕlèk latri siyaŋ, aja lali sira aṅgèr, ṅabĕkti mriŋ hyaŋ aguŋ, kapiṇḍoné ṅabĕkti mariŋ, jĕŋ nabi nayakèṅrat, kaŋ tuhu rinasul, sayĕkti wajib ṅagĕsaŋ, yèn lalia sayĕkti kulup niwasi, nawa dasa pat aja.

11. lali maraŋ patir tan susuci, wit yèn ana wahyaniŋ wahyunta, dimèn suka panduluné, maraŋ sucinta mahu, yèn carobo anulak mĕṣṭi, muruṅkĕn mriŋ wahyunta, tiwas aranipun, nawa dasa pañca aja, ñuda jĕnĕṅiŋ janma liré dèn ṅrĕti, yèn ṅundaŋ caṅkiwiṅan.

12. siraḥ buntut iku nora bĕcik, mĕnèk runtik iṅkaŋ dipun undaŋ, lamun samya surèŋ tyasé, sapélé dadya pupuḥ, iku dadi aran niwasi, saṅaŋ puluḥ nĕm aja, nampik sarta aṅkuḥ, duk iŋ sira tinakonan, myaŋ dèn undaŋ katon sĕmu sira nampik, maraŋ iṅkaŋ aṅundaŋ.

13. maṅka iṅkaŋ ṅundaŋ watak bĕṅis, tan sabar nalaré tan srantan, yèn maṅkono kalakoné, kaŋ ṅundaŋ nulya nĕpsu, lamun paḍa sudirèŋ iti, sapélé iku dadya, katiwasanipun, nawa dasa sapta aja, nuṇḍuŋ janma supaya aṅaliḥ panta, muŋ déniŋ nora ṛĕna.

14. maṅka janma kaŋ tan dèn ṛĕnani, sajatiné ambĕgé raharja, myaŋ sĕca tuhu atiné, yèn susaḥ yĕkti nĕmpuḥ, walatira bisa niwasi, piŋ nawa dawa dasa aṣṭa, aja sira kulup, dadi dadalan sabaraŋ, laku sisip kaja kalamun lali, sarta duruŋ uniṅa.

15. nadyan dosa naṅiŋ dosa cilik, iṅkaŋ aguŋ tan kĕna katraṅjaŋ, kalamun dadi dalané, sujanma kaŋ katruṅku, myaŋ pĕcaté yitmèŋ sujanmi, puniku dahat karya, tiwas kaŋ tinĕmu, nawa dasa nawa aja, sok gumampaŋ atutuluŋ dadya wakil, sujanma kinuñjara.

16. dosa pati sarta dosa sakit, kajabané janma iṅkaŋ sĕja, maḷĕs siḥ sinihan ṅiŋ yèn, pinikir dawa duruŋ, wĕkasané lambaṅé kadi, laron malbèŋ dahana, amuŋ tiwas ḷĕbur, ḷĕburé tan antuk swarga, naṅiŋ laṅgĕŋ maṅgon muṅgèŋ narakagni, déné yèn para janma.

17. iṅkaŋ samya kèri ijèḥ urip, muṅgèŋ duña kahuntuṅan dahat, énak énuk jasat rohé, driyané sĕnĕŋ tulus, myaŋ rinĕkṣa ayu hyaŋ widdhi, tékat labuḥ maṅkana, tuhu iku patut, linakonan mañjiŋ dadya, kahutamaniŋ sujanma aṅèliṅi, wulaŋ tama tan tiwas.

18. kapiŋ satus poma aja sami, sok ambuwaŋ nampik prasanakan, kawaruhan sasaminé, liré kapĕṭuk luṅguḥ, aja isin ṅaruḥ aruhi, sanadyan duruŋ tĕpaŋ, nadyan woŋ lit lamun, amor cĕḍak luluṅguhan, tur malarat aruhana iku bĕcik, kalamun tan ṅaruhan.

19. bok yèn grĕnĕg sira dèn arani, janma ḍiri mula ywa isinan, buja krama babasané, muriḥ antuk pujayu, kapiŋ satus juga ywa kaki, butĕṅkrĕŋ mara taṅan, mriŋ rabi myaŋ sunu, wayaḥ bĕṅi sarta rina, yèn taṅgan ta prayaguŋ maṅka akardi, gita paṅgalihira.

20. bĕja lamun sira dèn sabari, yèn dinukan sira katiwasan, kapiŋ satus dwi siraṅgèr, sagon gon darbé kalbu, kahuguṅa myaŋ ṅadi adi, sanadyan ṅèṅèr bapa, sumawana biyuŋ, yèn katrucut iku cacat, tumpaṅsoné katutuḥ ambĕg tan bĕcik, tansaḥ trus katiwasan.

21. kapiŋ satus katri aja kaki, jajalukan tanpa darbé wiraŋ, sir muwus kasab paṅgawé, paṅgawé kasab iku, kariṅĕtĕn jajan pikoliḥ, iku suci pinaṅan, yèn tan maṅkonèku, karan ambĕg katiwasan, aywa pisan pisan sira aṅlakoni, watak tukaŋ miminta.

22. kapiŋ satus catur aja kaki, maṅan muṅgèŋ sagon gon kéwala, waruŋ cilik waruŋ gĕḍé, nadyan nèŋ panti ṅayun, luruŋ baṅo koplakan nami, iku niṣṭa wit tan layak, upama anuju, luṅan doḥ bĕcik lèrèna, nèŋ padésan kaŋ darbé wasma tumuli, luṅana ḍuwit iṅkaŋ.

23. ṅanti cukup sarta anurahi, kaṅgo gawé sĕga lawan mina, paṅanan myaŋ ombèn ombèn, yèn kaŋ darbé wismèku, ora arṣa nampani ḍuwit, sĕja ñuguḥ kéwala, rahaba amuluk, ṅiŋ ulihmu niṅgalana, ḍuwit ṅanti kaŋ luwiḥ suguhiŋ janmi, dimèné nora niṣṭa.

24. lamun datan maṅkonèku kaki, iku aran katiwasan sira, marma kaŋ éliŋ siraṅgèr, aja ṅlakoni ṅuṭuḥ, tan isinan aṅuja ati, sĕnĕŋ isi kaniṣṭan, maṅkya kaŋ cinatur, wuruk utamanèŋ sĕkar, juru dĕmuŋ piyarṣakna sira sami, lawan maṅrĕtyèŋ driya.

11. juru dĕmuŋ

1. duk manawuŋ sĕsĕkaran, kaŋ winastan juru dĕmuŋ, ri sukra kliwon anuju, lèkiŋ taṅgal piŋ sawĕlas, candra saban nuju tahun, jimawal saṅkalèŋ warwarṣa, guna tata ṅèṣṭi ayu (1853).

2. kapiŋ satus pañca wruha, yèn maṅan kira karya puḥ, kaŋ pinaṅan sarta kaduk, déniŋ saka nikmatira, cĕgahĕn ywa ṅanti tĕrus, yèn ṅuja maṅan nikmatnya, kawaṛĕgĕn gawé tamtu.

3. maraŋ jiwa raganira, waḷĕté kaŋ dipun puluk, apĕsira akarya puḥ, iku aran katiwasan, kapiŋ satus ĕsat kulup, yèn ñuruhi maṅan énak, ṅaṅgo ñuguḥ sopi ciyu.

4. lamun tamunta gèr ana, kaŋ tan ayun minum ciyu, tulusĕna aja kulup, amĕgsa mriŋ kaŋ tan arṣa, dé kaŋ doyan yogyanipun, drawi ciyu satitaḥnya, yèn kakéhan dènnya minum.

5. sarta minumé sinĕṅka, gĕṅgaŋ glĕṅgĕŋ iku tamtu, nulya sugal wuwusipun, sarta tiṅgal tata krama, wit saka mĕndĕm kalamun, kanaŋ nuju kasugalan, tan ṛĕnèŋ tyas tĕmaḥ kĕmpyuŋ.

6. iku tiwas aranira, piŋ satus pitu ywa ayun, maṅan lan woŋ rucaḥ kĕmbul, yèn mahu sujanma rucaḥ, nora bisa uṅgaḥ uṅguḥ, yèn sira kalalèn maraŋ, paramarta ṅakṣama sru.

7. sarta mandar dyan bramantya, iku tiwas aranipun, satus aṣṭa pétuŋ wuruk, ywa nabuḥ gamĕlan sarta, ananaṅgap wañci nuju, siḷĕmé hyaŋ diwaṅkara, luwiḥ manèḥ lamun nuju.

8. iŋ maḷĕmé ri jumuṅaḥ, prapta sukra rinanipun, puniku gèr sirik aguŋ, myaŋ laraṅaniŋ śri islam, lamun katrajaŋ puniku, katiwasan aranira, satus nawa pétuŋ wuruk.

9. aja maca ura ura, surup sarta umun umun, kapiyarya taṅga saru, sarta saguṅiŋ gawéan, lèrèna yèn nuju bĕḍug, kajaba lamun kodanan, lumakṣana nèŋ marga guŋ.

10. riris dĕṛĕs sawatara, éwadéné iku lamun, ana palérénanipun, désa kaŋ cĕḍak iŋ marga, yèn parlu kudu aṅéyub, ṅĕyub kĕna laju kĕna, nora tiwas aranipun.

11. piŋ satus sapuluḥ aja, yèn nuju sira andulu, ki ḍalaŋ amayaŋ nuju, kliṭik gĕḍog sarta purwa, amuwus moyok lan ñaru, pamayaṅé kyayi ḍalaŋ, kalamun ki ḍalaŋ kruṅu.

12. sĕrik anulya bramantya, ṅadĕg ñat brawala pupuḥ, ramé gègèrkĕn kaŋ dulu, iku aran katiwasan, satus sadasèka wuruk, bĕcik paḍa piyarṣakna, kalamun sira andulu.

13. jogèt roṅgèŋ nadyan wayaḥ, rina luwiḥ manèḥ dalu, aja baṛĕṅi woŋ mlĕbu, aṅajoni myaŋ wibakṣa, kalamun tan trimanipun, iṅkaŋ kabaṛĕṅan sarta, kapĕḍot iŋ gĕṇḍiṅipun.

14. kaŋ amĕḍot iku nulya, aṅajoni roṅgèṅipun, kaŋ jogèt rumuhun laju, maṇṭĕḷĕŋ ñaṇḍak ukiran, nulya jĕṅkaṅkĕn ṛĕgudug, cĕkaké cĕṅkaḥ kĕṛĕṅan, niṣṭa tiwas aranipun.

15. satus sadasa dwi sira, lamun nayuban anuju, jogètmu kaŋ tuhu émut, madyané janma wibakṣa, tri goṅan kéwala dyan wus, utamané muŋ sagoṅan, yèn suwé aṅajap muṅsuḥ.

16. pra tamu kaŋ samya éwa, miyat maraŋ pañjogètmu, rasané wardayanipun, gosoŋ gègèr sapaṇḍapa, dadya tiwas aranipun, satus sadasa tri aja, sira ṅlakoni maṅulun.

17. mriŋ prayayi sĕṅkan añar, sumawana ywa maṅulun, prayayèn wyuḥ sartanipun, sira aja aṅawula, mriŋ prayayi makṣiḥ timur, miwaḥ atut wuri taṇḍak, paḍa siṅgahana iku.

18. awit déniŋ dudu brata, liré brahi ku laku, yèn mikir kasatriyan nuŋ, niṣṭa kĕmbaŋ katiwasan, wuruk satus dasa catur, aja kĕkaṛĕm maraŋ karya, kriya grĕji tukaŋ batu.

19. myaŋ uṇḍagi sartanira, ñuṅgiŋ kabèḥ baṅsanipun, paṅgawéan kriya iku, sirik kabèḥ lamun janma, mikir luhuriŋ praja nuŋ, maṅka ambĕg kaṛĕm maraŋ, paṅgawéan kriya mahu.

20. tan dadi luhuriŋ praja, niṣṭa tiwas tĕmahipun, satus dasa pañca wuruk, aja omaḥ omaḥ cĕḍak, baṅsané prayayi aguŋ, lan kali gĕḍé sartanya, luruŋ gĕŋ lan kayon aguŋ.

21. miwaḥ baṅsa brama arga, sarupané baṅsanipun, gĕḍé gĕḍé iku patut, kasiṅgahan ywa kalénan, yèn katrajaŋ aranipun, katiwasan sumurupa, piŋ satus sat wĕlas wuruk.

22. tumrap woŋ cilik wĕruha, yèn bandara éwuḥ éwuḥ, liré duwé gawé mantu, myaŋ iyasa sasaminya, ywa baṛĕṅi dipun émut, lan bandara lagya nabda, aja baruṅsinaŋ wuwus.

23. iku paḍa siṅgahana, amarga puniku lamun, baṛĕṅi jiwa ragamu, koliré kasiku sira, tĕmaḥ tiwas aranipun, satus dasa sapta wulan, poma poma ywa siku.

24. patuṅan baṭon kalawan, luraḥ bĕkĕl bandaramu, apadéné dol tinuku, sartanya purbawisésa, mriŋ tri juga bahé luput, sira anĕmu duduka, sasat ambyur dahana guŋ.

25. kala kaḍiŋ kaŋ maṅkana, katiwasan aranipun, satus dasa aṣṭa (118) wuruk, sumurupa nora kĕna, niṅgal nalar janma iḍup, ṅaṅgowa tĕpa sarira, lan oṇḍé oṇḍé sartèku.

26. upama myaŋ driya sabar, maklum sumawana juñjuŋ, amurwèŋ darajatipun, yèn niṅgal iriban sastra, bilahi glis tiwasipun, (119) satus dasa nawa aja, sok sok dumrojog lumĕbu.

27. bhuta tuli mriŋ wismanya, kaŋ para priyayi aguŋ, aṅaṅgo larapan kudu, kajabané mambu daraḥ, myaŋ praptané mawa parlu, duga prayoga watara, myaŋ ririṅa dipun émut.

28. yèn tan ṅaṅgo mahu wulaŋ, katiwasan tĕmahipun, piŋ (120) satus dwi dasa wuruk, aja ṅaturkĕn sasmita, impèn waṅsit mriŋ woŋ aguŋ, luwiḥ manèḥ mriŋ naréndra, nadyan mĕḷĕŋ mĕḷĕŋ tĕmtu.

29. apadéné sanadyana, kata sapaḍa tan patut, tur iṅkaŋ maṅkono iku, maṅsa ginañjara gajaḥ, yèn apĕs tiwas ranipun, piŋ (121) satus dwi dasa éka, lamun woŋ cilik tan wĕruḥ.

30. bobotiŋ cilik kalakyan, ñahut matur mriŋ woŋ aguŋ, saṅgup nagara winaṅun, dèn kul kabèḥ pra maṇḍéga, praja kaŋ para tumĕṅguŋ, iku ratuniŋ bahyarda, sĕca tiwas nahĕn ñatur.

31. satus dwi dasa dwi wulaŋ, lamun muṅgèŋ ṅarṣanipun, prayayi sira kinayun, imbal sabda kaki aja, maṭèṇṭèŋ gagrak patrapmu, kalamun umatur parṇaḥ, tudiṅé ṅaṅgo taṅanmu.

32. kaŋ kiwa iku tan layak, sumawana ṅaṅgo saru, sirṇakna saguṅiŋ saru, kalamun nora ginuwaŋ, katiwasan tĕmahipun, sapélé gĕl tinataa, kadya sinom dipun émut.

12. sinom

1. duk manawuŋ roniŋ kamal, amaṛĕṅi sĕtu ḷĕgi, wañci gaṭitaṣṭa éñjaŋ, taṅgal piŋ dwi wĕlas sasi, saban jimawal warṣi, (1853) guna tata ṅèṣṭi ayu, yèku saṅkalèŋ warṣa, maṅkya ñatur wiyata di, pétuŋ satus kaduwi dasa titiga.

2. aja mada ṅaḷĕm baraŋ, paṅan dèn waṣpada kaki, mriŋ wĕtuniŋ wuwusira, aywa sĕmu sira kaki, ṅĕpak sapraja janmi, wor doyanan iku kulup, tan kĕna krana janma, ḍéwé ḍéwé tumrap mariŋ, rasa maṅan tan kĕna kiniyas paḍa.

3. yèn maṅkono katiwasa, ta maṅkya aṅguṣṭi, satus patlikur wasita, yèn ṅawula ratu tuwin, mantrimuka bupati, gusti putĕg gĕŋ pakéwuḥ, yèn gusti lagi kilap, aja wani mĕkṣa kaki, matur saṅgup sĕca pĕgat luṅayanta.

4. madyané amuŋ ñéṅgola, uṇḍé uṇḍé lan upami, iku kalis katiwasan, nahĕn ta gèr ñatur maniŋ, wiyata di winilis, satus salawé ywa ayun, pruwita janma cacat, iku sirik lan pawèstri, ujar tutur kaŋ saka prayaguŋ kuna.

5. yèn woŋ urip mokal tanpa, bapa babu yèn upami, tiṅgal purba pĕntogira, iku bilahi niwasi, ya ta maṅkya aṅguṣṭi, satus kaduwi sat wuruk, ywa sira wani nĕrak, waḷĕrira kaṅjĕŋ nabi, kukum sarak lèn sarak waḷĕré ana.

6. matèni mlaṇḍiṅan kaḍal, koḍok kuciŋ catur kuwi, yèn tinrak nĕmu duraka, bilahi kojur niwasi, nihan mañatur maniŋ, satus pitu likur wuruk, baraŋ laku ywa nulat, kadya nabi sarta wali, tiṅgal taṅgal candrama kalawan warṣa.

7. dina pasaran myaŋ naas, saṅat saṅar baraŋ kardi, nora ṅaṅgo pétuŋ lumraḥ, kaŋ ṅirib nabi myaŋ wali, lamun tan kuwat dadi, añjĕblos tiwas ranipun, nahĕn iku iŋ makya, ñatur wiyata di maniŋ, satus wolu likur aja wani nĕrak.

8. tutur péliṅiŋ sujanma, sabaraŋ dadya wĕliŋ, luluwur kaŋ kuna kuna, muŋ muriḥ dimèn basuki, yèn ñiṅkur nora bĕcik, trĕsnaa maraŋ rahayu, kaŋ péliŋ dèn aṅgĕpa, tĕmĕn trĕsna dipun éliŋ, yèn ambĕruŋ ñiṅkur péliŋ dadya tiwas.

9. satus saṅa likur wulaŋ, awawaraḥ aṅsuŋ péliŋ, samubaraŋ iṅkaŋ aran, aṅkĕr siṅit aja wani, ṅlĕḷĕbur nadyan kadi, saŋ hyaŋ wĕnaŋ kaŋ aṅlĕbur, mĕnèk sor ṅadu dibya, kasĕtèn kalawan ḍĕmit, mya ḷĕḷĕmbut tĕmaḥ ṅèsĕman woŋ kaṭaḥ.

10. liṅsĕm aran katiwasan, kaŋ nawuŋ sinom paṅrawit, walèḥ ṅaṅgit wulaŋ wĕgaḥ, déniŋ aruṅsit kapati, binaṅkité muŋ mĕṭik, wiwit saka kaŋ kasĕbut, iŋ tĕmbaŋ maṣkumamba, padaṣṭa wlas kaca mawi, tinĕṅĕran sastra yé aṅka sadasa.

11. iku wulaŋ nitibaya, panĕmbahan guŋ kaŋ kardi, kaŋ sinĕkar paṅkur kèḥnya, pasaliŋ wulaŋ winilis, éliṅku satus luwiḥ, sapta dasa sat yèn iṅsun, nora kalépyan maṅkya, lagya olèḥ satus luwiḥ, saṅalikur munya pada mahu aṣṭa.

12. maṅkya sambuṅiŋ wuwulaŋ, satus katri dasa sakiŋ, panĕmbahan guŋ iṅaran, nitibaya aja wani, anrajaŋ wawaḷĕriŋ, sarak kadis nabi anuŋ, maha baraŋ kaŋ karam, lan mĕkruḥ kaṅgo sabhumi, sarta waḷĕr mahu kaṅgo sabhuwana.

13. sarupaniŋ kaŋ sujanma, ṅèlmu laraṅan narpati, yèn mĕḍar coraḥ manawa, kontragiŋ praja niwasi, satus tri dasa siji, wiyatama ñĕgaḥ lamun, anak priya wanodya, daraḥ pinardi aṅaji, kuran kitab nahwu nadyan tuṅgal tanaḥ.

14. poma aja dipun agnya, luṅa ṅaji ṅlaṅut tĕbiḥ, nadyan saṅua sayuta, mutawatir aniwasi, satus tri dasa duwi, wulaŋ cĕcĕgaḥ kalamun, tirakat nĕpi papan, sĕpi lan kali tanapi, kubur guwa miwaḥ soriŋ taru gurda.

15. lan papan samun ra ara, wana priṅga juraŋ ardi, iku yèn kaŋ ṅrĕkṣa praja, salaḥ grahita niwasi, satus tri dasa katri, kalamun sira anĕmu, sabaraŋ saguŋ ṅamal, sarwa dipĕṇḍĕman tuwin, nèŋ sagon gon warṇa éndaḥ aja sira.

16. dyan wani ṅumpĕt kéwala, prayogané sira wajib, lapura mriŋ kamituwa, yèn tan lapur lahir batin, niwasi dèn ta urip, cĕkaké sujanma nĕmu, sabaraŋ ṅamal nadyan, rèmèḥ saṭiṭik tan bĕcik, abot baṅĕt dadya woŋ kaŋ éliŋ sira.

17. maṅkya wulaŋ kaŋ pinétaŋ, satus tri dasa pat muriḥ, nora wèḥ karya mriŋ janma, iŋ désa kaŋ anujoni, maṅsa aṅgarap sabin, maluku sarta aṅgaru, ulur wiji tĕgal sat, sarta aja wèḥ pakardi, janma luwé janma sayaḥ nora kĕna.

18. bĕcik iku maklumana, dimèné aṅaso ṅanti, ilaŋ sayahé wus kĕñaŋ, naṅiŋ lamun ana kardi, kaŋ parlu dèn lakoni, sira kaŋ ḷĕgawèŋ kalbu, wèḥ bituwas kaŋ ṅantya, suka ṛĕnané kaŋ ati, luwé sayaḥ ṅlakoni karya agñanta.

19. lamun tan wèḥ buṅaḥ sira, kaparan tiwasiŋ ḍiri, satus katri dasa pañca, wasita tumrap prajurit, lamun jayèŋ ajurit, aja sira buru buru, muṅsuḥ kasor ṅalaga, ginudag gudag kapati, mĕnèk pĕḍot tot baluŋmu ṛĕmuk dadya.

20. badan rusak nĕmu papa, wit sayaḥ blahi niwasi, wulaŋ satus tri dasa sat, aja ṅiṅu siṅa tuwin, sarpa wisa kaŋ mandi, wismanta paṛĕnahipun, doḥ ratu sarta cĕḍak, sanadyan darbéya ṅèlmi, macan ula binuṅkĕm caṅkĕm tan mĕṅa.

21. nadyan kĕna ṅiṅu kéwan, kaduwi mahu anaṅiŋ, yèn naṛĕṅi kojurira, ran tiwas kanaŋ pinaṅgiḥ, maṅkya wulaŋ winilis, satus katri dasa pitu, aja nĕpsoni kéwan, naṅani ṅanti natoni, luwiḥ maniŋ ṅanti tumĕka pralaya.

22. sanadyan sato alasan, tarṇa kaŋ nuṅgu añjagi, wulaŋ cĕgaḥ amilara, matèni mariŋ kéwani, yèn katrajaŋ niwasi, satus tri dasaṣṭa wuruk, kalamun ṅiṅu kéwan, kaŋ galak iku prayogi, ywa kahumbar kinuruṅa lan cinañcaŋ.

23. sumawana jinagaa, rina wĕṅi tan wun runtik, tan lali watir uwasnya, woŋ uwas iku niwasi, maṅkya wulaŋ winilis, satus tri dasa nawa cuŋ, sun gĕlaré pyarṣakna, yèn n‍ununtun kĕbo sapi, sarta kidaŋ mañjaṅan tuwin srĕṅgala.

24. sartanya turaṅga aja, sira tut wuntat pribadi, yèn ucul iku kaṅélan, pañĕkĕlé tur pakoliḥ, wisuna myaŋ sirèki, tinutuḥ tiwas ranipun, maṅkya maniŋ pyarṣakna, wulaŋ tama aja kaki, mundur mandar ṅajoni jiṅga taruna.

13. durma

1. duk maṅgubaḥ tĕmbaŋ durma wañci tabaḥ, gaṭita aṣṭa éñjiŋ, ari sapta soma, dina pañca pon taṅgal, kapiŋ catur wĕlas sasi, saban jimawal, saṅkalanirèŋ warṣi.

2. guna tata aṅèṣṭi hyaŋ maha mulya, (1853) aṅgĕlar wiyata di, aṅgitanira saŋ, panĕmbahan guŋ karan, nitibaya pétuŋ waṅsit, sasambuṅira, mahu kaŋ muṅgèŋ wèni.

3. satus katri dasa nawa sambuṅira, satus kacatur dèsi, ywa tukaŋ sĕmbrana, ṅlĕlèḍèk sato galak, sakalir sanadyan pitik, tutut kéwala, lamun kabéda dadi.

4. galakira paribasan nora étaŋ, bokat bakut dyan runtik, manak ñar yèn sata, lagyaṅrĕm dipun béda, wani ṅabruk maraŋ janmi, yèn nir wéwéka, puwarané niwasi.

5. wulaŋ pétuŋ satus catur dasa éka, aja sirèku wani, anuṅgaṅi kuda, kaŋ duruŋ wĕruḥ tĕraŋ, ciri bĕndana tanapi, mulus sartanya, lambé atiniŋ wajik.

6. maṅka sira nuṅgaŋ iŋ apĕsiŋ badan, dyan mampruŋ sipat kupiŋ, pinĕkak tan kĕna, makĕm anujaŋ palaŋ, iku blahi aniwasi, maṅkya wuwulaŋ, satus catur dasa dwi.

7. ywa gumluwèḥ yèn sira aṅgawa baraŋ, iṅkaŋ iṅaran riṅkiḥ, nèŋ ṅisor myaŋ bĕntar, mènèk sarta muḍuna, ya iku aṅgawa gĕni, dadamar arṣa, nularkĕn añumĕti.

8. iŋ pañjuta kaŋ gumantuŋ lamun nora, wĕruḥ prakara mariŋ, ubĕṅiŋ wéwéka, taliné pĕḍot nulya, tĕmaḥ katiwasan mĕṣṭi, iki wiyata, satus catur dasa tri.

9. aja sĕpi paṅati ati kaŋ tumrap, gĕni bĕḍiyan tuwin, kabèḥ kaŋ iṅaran, kayu aṛĕŋ kinarya, urub urub nadyan gĕni, amuŋ kinarya, udut bahé niwasi.

10. pétuŋ wulaŋ satus catur dasa papat, aja sira akardi, obat yèn kalépyan, puwara karya bahya, lawan aja sira sami, ṅĕpé patruman, muṅgèŋ ṅlatar tanapi.

11. sagon ĕṅgon lan suwé déniŋ kalépyan, kĕna panasiŋ rawi, luwiḥ manèḥ yyan ta, kacipratan pawaka, tétéla iku niwasi, nihan iŋ maṅkya, añatur wiyata di.

12. iṅkaŋ pétuŋ satus catur dasa pañca, kalamun olaḥ bĕḍil, kaṅgo urmat sarta, prĕmahinan kéwala, manawa ṅlantak ṅĕnali, ñumbu praŋ gurṇat, gurṇada rèhniŋ yĕkti.

13. ḍuṣṭèŋ brama jroniŋ wuluḥ sumawana, kaŋ kaṅgo amaḍahi, obat yèn tan yitna, amuŋ cidra kéwala, tan wuruŋ iku niwasi, mula dèn samya, ṅati ati pamikir.

14. satus catur dasa sat iki wiyata, aja sok mènèk paŋ wit, gumluwèḥ tiṅkaḥnya, nadyan mĕmènèk guna, ṅĕsorkĕn kĕṭèk tanapi, luntuŋ sartanya, aja sok laṅèn wariḥ.

15. kali aguŋ sanadyan sira ṅĕsorṇa, gunanta mahu ṅlaṅi, bèbèk mliwis bañak, dudu padu manawa, apĕsiŋ badan niwasi, tiba myaŋ kalap, muṅgèŋ sajroniŋ wariḥ.

16. satus catur dasa sapta wulaŋ tama, tumrap janma papanti, muriḥ kaslamĕtan, aja ṅĕlar pomahan, pagĕriŋ taṅga tanapi, kadaŋ myaŋ sanak, tĕtĕṅĕr iṅkaŋ dadi.

17. tugu watĕs maṅka tanpa ṛĕmbug iṅkaŋ, rukun rilaniŋ ati, miṅsĕriŋ watĕsan, tan trimané ginampaŋ, kĕna iŋ bĕnĕr niwasi, maṅkya wuwulaŋ, utama kaŋ winilis.

18. kapiŋ satus catur dasa aṣṭa wruha, yèn pomahan cĕpuri, dèn sinuŋ dwarala, apa ṅulon lan apa, maraŋ wétan apa mariŋ, maṅidul apa, mriŋ kéblat kaŋ dèn rani.

19. maṅuntara kadya luruŋ kaṅgonira, aṅgĕr woŋ aṅliwati, latar siŋ butulan, nadyan iku jinaga, kaŋ maṅkono yèn naṛĕṅi, apĕsiŋ badan, tan wuruŋ aniwasi.

20. iki wulaŋ satus catur dasa nawa, lamun sira maṛĕṅi, kaṅgonan woŋ léna, lan woŋ olaḥ sĕmbahyaŋ, limaŋ wĕtu kapiŋ katri, kaṅgonan utaŋ, piŋ pat sutèndyaḥ akir.

21. kaŋ ṅlakoni limaŋ wĕtu ywa cinĕgaḥ, dé kaŋ katri prakawis, mayit sarta utaŋ, prawan akir sutanta, nulia dipun lakoni, rampuŋ sakala, yèn sabar aniwasi.

22. kapiŋ satus pañca dasa ywa kalépyan, mriŋ kaŋ bakal drawasi, lir ta jago mĕrak, manuk manuk utawa, sato waturon manawi, marṇahkĕn gonnya, siṅgahana yèn wèṣṭi.

23. muṇḍak pijĕr muṇḍuk muṇḍuk sumawana, miṇḍik miṇḍik niwasi, maṅkya wulaŋ pétaŋ, satus pañca daséka, aja lali maraŋ sakṣi, juga dwi tiga, wani supata ṅanti.

24. praptèŋ kokum sarta ri pasaran taṅgal, sasi warṣèku yĕkti, santosa yèn ana, gugat baraŋ prakara, yèn tan maṅkono niwasi, maṅkya wiyata, satus pañca dasa dwi.

25. iŋ sabaraŋ prakara kudu mĕṣṭia, éliŋ bibit sakawit, myaŋ madya wasana, lahir batin tan béda, trusiŋ ṅèlmu yèn tan éliŋ, purwa lan madya, wasana aniwasi.

26. nihan maṅkya aṅgĕlar wulaŋ utama, satus pañca dasa tri, aja tiṅgal paḍa, paṭokan kasusastran, baraŋ crita kaŋ kawarṇi, sastra jawarab, yèn tiṅgal iku mĕṣṭi.

27. bĕja lamun dipun iṅgihi kéwala, batin mèsĕm kapati, yèn kataṅgor janma, bĕṅis ḍoso driyanya, añikakkĕn kadya añjiŋ, yèn paḍa sura, padu kĕmpyuŋ niwasi.

28. manèḥ pétuŋ wulaŋ satus sèkĕt papat, ywa tiṅgal sastra jawi, lawan sastra arab, bĕcik yèn sĕṅkut ajar, mĕnĕŋ ajar yèn wis baṅkit, ywa wĕdi sira, kaṅélan dèn ta glaḍi.

29. ywa nékati ṅubuṅi tyas isin maraŋ, tan wignya maca jawi, lan maca sastrarab, iku wiraŋ wĕkasan, dadi blahi aniwasi, nahĕn iŋ maṅkya, aṅgĕlar wiyata di.

30. iṅkaŋ pétuŋ kapiŋ satus sèkĕt pañca, kalamun wus udani, surasaniŋ layaŋ, aja bosĕn amaca, lan aja miliḥ kintaki, aṅgĕr wiyata, tyas tĕgsanĕn ṅaṛĕpi.

31. yèn tan arṣa maṅkono kaaran tiwas, satus sèkĕt sat waṅsit, aywa tabri sira, mimisuḥ tumrap maraŋ, kaki sumawana nini, kalawan aja, bawani bapa bibi.

32. sarta guru myaŋ bandara sumawana, sanak tuwa dèn éliŋ, kabèḥ iku paḍa, bĕktènana kalawan, solaḥ bawa iṅkaŋ taklim, kalamun sira, tan ṅono mĕnèk oliḥ.

33. walat saka kasĕbut satus sèkĕt sat, karan tiwasa maṅkin, marṇa wulaŋ pétaŋ, satus pañca dasapta, ywa wani gawéan kaki, saduruṅira, sirèku amiranti.

34. babakaliŋ paṅucap padu utawa, tinĕkan lan nĕkani, rèhniŋ ṅundaŋ janma, akèḥ lan iṅkaŋ para, ḍatuk lamun tan ḍiṅini, wacana waraḥ, niṣṭa blahi niwasi.

35. wuruk pétuŋ satus pañca dasa aṣṭa, lamun sira darbèni, sabaraŋ prakara, ywa caṇḍak cĕkĕl baraŋ, kalamun duruŋ darbèni, sèlèḥ tĕtĕbaḥ, tĕmbuŋ mriŋ luraḥ tuwin.

36. bĕkĕl kamituwa ḍompo aranira, iku blahi niwasi, nihan maṅkya marṇa, satus sèkĕt sasaṅa, wulaŋ tama ywa koṅsi, kuraŋ wéwéka, myaŋ kuraŋ ṅati ati.

37. lamun kinon ñĕkĕl kècu sarupanya, durjana mriḥ basuki, ṅĕntènana rowaŋ, woŋ akèḥ kumpulira, yèn ḍéwé ṅumbar kuwanin, apĕsiŋ badan, ambok yèn aniwasi.

38. kapiŋ satus sawidak wiyata tama, ywa adol surèŋ ati, lamun maṅun yuda, taṇḍiŋ saḍéṅaḥ janma, yèn apĕs pralayèŋ prĕcil, éwadéné yyan, kaŋ ṅadu praŋ narpati.

39. lamun mati sabilolaḥ sumawana, patiniŋ sénapati, yèn tan ṅono aran, adol sudirèŋ yuda, wasana kéḍol ṅĕmasi, gĕŋ gĕṅiŋ léna, koŋ kaŋ kuŋ aniwasi.

40. kapiŋ satus sat dasa juga wĕruha, aja ṅadu sujanmi, priya lan wanita, salulut kajabanya, iṅkaŋ wus absaḥ kukumiŋ, sarak sartanya, kajaba purbèŋ aji.

41. nora kĕna rinasanan winicara, lamun sapaḍa janmi, pan puniku tama, añjina patrapira, kinukum kaŋ awit sakiŋ, mocot siŋ sarak, iŋ paduka jĕŋ nabi.

42. iku dosa duraka tiwas ranira, satus sawidak duwi, wulaŋ cĕgaḥ yèn ta, ṅuguŋ batur sanak myaŋ, anak rabi manawi, kapatuḥ watak, rusuḥ kalunta dadi.

43. ṅadad wataki woŋ dèn ukum kéwala, kumpruṅé sru andadi, kasèpé tan ajar, wéwékaniŋ wardaya, kaŋ maṅkono ywa ṅlakoni, ṅuguŋ kukupan, yèn tinĕrak niwasi.

44. pétuŋ wulaŋ (163) satus sawidak titiga, lamun pinuju nulis, layaŋ wawaṅsulan, tuwin layaŋ prakara, iṅkaŋ iṅaranan wadi, sandi upaya, kaŋ tan kĕna winijil.

45. poma poma aywa sinambi caturan, lamun maṅkono kardi, ṅrusakkĕn pikiran, kaŋ parlu mriḥ raharja, lali nir duga prayogi, gya nrak caturan, wĕkasané niwasi.

46. pétuŋ wulaŋ piŋ (164) satus sawidak papat, ywa lamba tyas manawi, nitra lan woŋ kopar, ṅraṅkĕpana wardaya, aja kasoran sirèki, danèŋ woŋ kopar, woŋ kapir suṭik rugi.

47. kudu untuŋ uwaŋ bhumi amisésa, lan somaḥnya niwasi, nihan maṅkya pétaŋ, (165) satus sawidak lima, kalamun nuju ṅlakoni, tuṅguk kĕmit myaŋ, patrol ruṇḍa dèn éliŋ.

48. aja wani wani luṅa saka ṅuṅgyan, yèn duruŋ dèn giliri, bok yèn ana karya, kaŋ dadya wajibira, saduruṅé dèn giliri, kaŋ maṅka nulya, bubaran samya muliḥ.

49. iku dosa pinarkara iŋ paréntaḥ, uṅgyan ta mahu muliḥ, sapélé buṅaḥnya, sukur èṇṭèŋ kumnya, yèn abot iku niwasi, mariŋ badanta, nahĕn puniku maniŋ.

50. aṅglar pétuŋ wasita panitibaya, (166) satus sawidak luwiḥ, tĕlu dèn wéwéka, anaṅgapi paréntaḥ, yèn kiranta préntaḥ sisip, sarèhniŋ préntaḥ, dènira amréntahi.

51. lalantaran anduta sawiji janma, yèn sira walaŋ ati, ṅatasa pribadya, mriŋ préntaḥ kaŋ utusan, wasana paréntaḥ sisip, nutĕn kéwala, iṅkaŋ maṅka sirèki.

52. nurut salaḥ wĕdi mariŋ gusti alaḥ, bĕcik ñopota nuli, yèn tan ñopot niṣṭa, tur tĕmaḥ katiwasan, dèn ṅati ati woŋ urip, supayanira, dadya puja arjanti.

53. ya ta maṅkya marṇa manèḥ nitibaya, (167) satus sawidak luwiḥ, pitu sira aja, nĕgori kitri karaŋ, ḍukuḥ ḍukuḥ karaŋ dèsi, lan ṅisis marga, kajaba lamun uwis.

54. purbaniŋ rèḥ lan muṣṭi layaŋ malastra, kaŋ makṣiḥ samya urip, lamun tan maṅkana, yèn gugat dèn prakara, puniku mĕṣṭi niwasi, laḥ dipun paḍa, ṅati ati woŋ urip.

55. yèn wus wĕruḥ ana palaŋ siṅkirana, dwiku brata prĕmati, ya ta manèḥ aṅglar, wulaŋ panitibaya, piŋ (168) satus sawidak luwiḥ, aṣṭa sira ywa, sok kaṛĕm aṅuraṅi.

56. pakan maraŋ kaŋ kok alat karyanira, kĕbo turaṅga sapi, jagul sarta bujaŋ, kajaba lamun sira, wus tĕraŋ ṅago prajaṅji, tuku tĕbasan, yèn muŋ rukun añiliḥ.

57. yèn tan waṛĕg niwasi iku tĕmaḥnya, nihan iŋ maṅkya maniŋ, wulaŋ nitibaya, pétuŋ (169) satus sawidak, luwiḥ saṅa lir puniki, paḍa wĕruha, gagaman bĕḍil tuwin.

58. mawa ricin myaŋ mriyĕm lamun amégaŋ, mĕtĕŋ koṭoŋ dèn uniŋ, yèn mĕtĕŋ dèn yitna, mriŋ sumbu lan ricikan, nadyan aṅunèkkĕn naṅiŋ, aja sĕmbrana, yèn olèḥ woŋ niwasi.

59. bĕja lamun pranatan ṅĕnani janma, sirèku nora oliḥ, pidana naṅiŋ ta, ṅèlmuné dosa maraŋ, iŋ gusti kaŋ maha suci, saka sĕmbrana, mula dèn ṅati ati.

60. iki manèḥ wasita panitibaya, yogya samya miyarṣi, (170) satus pituŋ dasa, lamun mriŋ lumbuŋ sarta, mriŋ pawon kalawan mariŋ, iŋ padariṅan, ywa wani wani aṅliŋ.

61. paṅrasané ñéluman gupuḥ dèn undaŋ, bilahi amborosi, maniŋ aṅglar wulaŋ, panitibaya pétaŋ, (171) satus pituŋ puluḥ siji, yèn ṅliwĕt adaŋ, sartanya pipis pipis.

62. kĕṇḍil dandaŋ yèn ṅanti rubuḥ déné ta, yèn nuju pipis pipis, gaṇḍik myaŋ pipisan, tugĕl siji kéwala, lamun tan ṅruwat ujariŋ, sujanma kuna, cilaka aniwasi.

63. manèḥ wulaŋ pĕṭikan panitibaya, iṅkaŋ winilis kapiŋ, (172) satus pituŋ dasa, luwiḥ dwi aja sira, sĕné ambĕbuwaŋ mariŋ, gon aṅkĕr myaŋ, siṅit kuburan tuwin.

64. kayu watu myaŋ tirta raja prawata, kabèḥ kaŋ aṅkĕr siṅit, ywa maha nĕrajaŋ, cĕlané blahi niwasi, manèḥ pĕṭikan, wulaŋ paniti wèṣṭi.

65. pétuŋ (173) satus pituŋ puluḥ tri luwiḥnya, ywa maha yèn darbèni, kitri nèŋ bhuminya, liya iku manawa, adol nĕbaṣkĕn ywa wani, saduruṅira, bébéja mriŋ sujanmi.

66. kaŋ majibi bhumi iṅkaŋ kadunuṅan, puniku mahu kitri, tan tarimanira, yĕkti karya sumĕlaŋ, dadiné prakara aṅliŋ, ṛĕbutan jaya, saṅgya niwasi ḍiri.

67. nihan maṅkya pĕṭikan panitibaya, iṅkaŋ winilis kapiŋ, (174) satus pituŋ dasa, luwiḥ papat yèn sira, darbèni krĕkat kinapti, aja kawĕdal, yèn tan kapara yĕkti.

68. kacacat woŋ puniku nora prayoga, gawé rèmèḥ niwasi, maniŋ papĕṭikan, wulaŋ panitibaya, utama samya miyarṣi, muriḥ raharja, ginĕlar lir puniki.

69. pétuŋ (175) satus pituŋ puluḥ luwiḥ pañca, sabaraŋ kaṛĕp bĕcik, batinĕn kéwala, lamun iku kawĕdal, sapélé kanaŋ pinuriḥ, dipun guṅguṅa, pĕŋ pĕṅan sukèŋ ati.

70. kaŋ maṅkono niwasi mriŋ ḍirinira, iŋ maṅkya mĕṭik maniŋ, wulaŋ nitibaya, puṅkasan pétuṅira, (176) satus pituŋ puluḥ luwiḥ, ĕsat ywa paḍa, rina kalawan wĕṅi.

71. ṅiñjĕn iñjĕn wismané saḍéṅaḥ janma, kulak warta dol warti, iku gĕŋ gĕṅira, dadiné katiwasan, satiti sru niti wèṣṭi, dèn yitna samya, sakĕḍap aywa lali.

72. lan ywa pĕgat muriḥ lakon karaharjan, jaṅjia lawan éliŋ, ṅĕdohkĕn kalépyan,…| mriḥ laṅgĕŋ waṣpada éliŋ, sampat panurat, amĕṭik niti wèṣṭi.

73. duk wèḥ titi maṅsa latra jam (10) sadasa, iṅkaŋ ṅrinakkĕn ari, sĕtu pon myaŋ taṅgal, kapiŋ (19) saṅalas saban, jim mawa guna tatèṣṭi, arja (1853) anulya, aṅgula drawa milir.

14. ḍaṇḍaŋgula

1. trus nékati sanadyan aruṅsit, binaṅkité amĕrak wardaya, mriŋ saŋ nuṅkara saguṅé, mandrawa kaŋ satuhu, paṅgitané aṅrusak ḍoŋ ḍiŋ, tan jumbuḥ gatra ṅèsĕman, tan wiraŋ salugut, wit prasaja puṅguŋ muḍa, muŋ aṅgĕré kalakyan kanaŋ kinapti, andirga srat winastan.

2. yèki sabdayu dèn gya ñambuṅi, nitibaya dalasan aṅkanya, kasambuṅkĕn sapétuṅé, puṅkasan niti kéwuḥ, (176) satus pituŋ puluḥ sat waṅsit, sabda rahayu nulya, dènira añambuŋ, (177) satus pituŋ puluḥ sapta, laḥ woŋ urip aja lali mriŋ hyaŋ widdhi, kaŋ trus rasa nalaṅsa.

3. sanadyana para janma urip, lagya mĕndĕm minum sajĕŋ wignya, ṅucap paṅéran asmané, ṅiŋ tiṅkaḥ bawa kusut, iku taṇḍa nora sayĕkti, éliṅé mariŋ sukṣma, nalaṅsané suwuŋ, muŋ isi mripat tyas mĕṭa, paran iṅkaŋ dadya kasĕṅsĕmiŋ ati, tobatana nasoka.

4. liré nora ambélani lali, mariŋ sukṣma kaŋ tan kĕṇḍat kĕṇḍat, sakĕḍèp nora kalalèn, mariŋ hyaŋ maha aguŋ, tur woŋ éliŋ mariŋ hyaŋ widdhi, roganiŋ raga tanpa, balik janma wuru, mutaḥ mutaḥ puḥ raganya, élok baṅĕt yèn nĕdya anobati, kaŋ nulis nora duṅkap.

5. panduṅkapé muŋ tansaḥ mumuji, ya ilahi gusti iṅkaŋ sipat, rahmanirakim tĕgĕsé, asiḥ ṅakératipun, rahman muraḥ duña puniki, mugi aṅèṅĕtĕna, mariŋ janma saguŋ, kaŋ kasupèn mariŋ sukṣma, kajĕlèḥna mriŋ watak wantu niwasi, muriḥ maṅgya raharja.

6. awit iṅkaŋ sajati naṅkit, tan aruṅsit tétéla prañata, dibya wignya nukulaké, tyas supé dadya émut, amuŋ gusti kaŋ maha suci, kawula muŋ sumaṅga, kadibyèŋ hyaŋ aguŋ, nihan ta mahu wiyata, maṅkya pétuŋ (178) satus pituŋ puluḥ luwiḥ, aṣṭa kudu woŋ gĕsaŋ.

7. tyas mumuriḥ ḷĕkas kaŋ mijèni, dadya arja kaŋ kaṛĕm jagoṅan, lan woŋ wĕrda sudarmané, muriḥ myarṣakkĕn wuruk, kaŋ mamalat janma taruni, darbé bubudèn wĕrda, budi wĕrda nukul, cakĕt rikat kanugrahan, bapa buṅaḥ kahuṅkulan dibyèŋ siwi, maṅkono kĕkudaṅan.

8. ṅiŋ yèn duruŋ ṅuṅkuli sudarmi, panĕmuné kaŋ dèn aṅgĕp dibya, iku muŋ tiwas dadiné, nihan iŋ maṅkya pétuŋ, (179) satus pituŋ puluḥ nawèki, kaŋ nurat wĕgaḥ gagas, mriŋ wiyata anuŋ, katumrapkĕn sabda arja, dadya namuŋ nĕḍak nitisastra waṅsit, myaŋ ñuṅgiŋ lir punika.

9. mamanisé manĕmbaḥ pamuji, kaŋ minaṅka padoniŋ wardaya, mriŋ kaŋ karya alam kabèḥ, baka kodrat puniku, iṅkaŋ sipat rahmanirakim, kaŋ murba amisésa, jagat isinipun, piŋ kaliḥ maraŋ utusan, kaṅjĕŋ nabi mukhamad iṅkaŋ sĕnĕlir, myaŋ kulawarganira.

10. dadyarṣa ulun maṅké murwani, aṅikĕt gita basa pralambaŋ, panitisastra wastané, sinawuŋ lawan tĕmbuŋ, pakṣi nila biliḥ kapaṅgiḥ, iṅgiḥ rujuk iŋ jarwa, pintĕn baṅginipun, paṅgiha tĕpaṅiŋ basa, pĕpèṅĕté yogi dipun lari lari, subasitaniŋ praja.

11. tĕgĕsipun subasita nĕṅgiḥ, sila krama kapiŋ kalihira, basa krama iŋ tĕgĕsé, sila puniku luṅguḥ, basa krama tĕmbuŋ kaŋ bĕcik, kadi woŋ laḷĕṅgahan, pasamuan lamun, janma baturan kalawan, woŋ abĕkĕl tan wĕnaŋ jajara liṅgiḥ, miwaḥ kramaniŋ basa.

12. nora wĕnaŋ iku dèn kramani, woŋ abatur mriŋ woŋ bĕkĕl iku, dèn jalaŋ tata kramané, lan tatané aluṅguḥ, awit sakiŋ saŋ raja niti, mulané ana tata, titiné saŋ prabhu, woŋ tan wruḥ iŋ subasita, ḷĕgog ḷĕgog tan wikan iŋ tata krami, muḍa puṅguŋ arannya.

13. liré muḍa janma tanpa budi, tĕgĕsé puṅguŋ ina budinya, nora wruḥ sat rasa liré, sat nĕnĕm tĕgĕsipun, rasa iṅkaŋ karasa sakiŋ, nĕṅgiḥ pucukiŋ ilat, puniku liripun, amla kasaya lawan, kaṭuka tikta madura kaŋ mĕkasi, jaṅkĕp rasa nĕm lirṇya.

14. amla asĕm tĕgĕsipun nĕṅgiḥ, ṅliŋ lawana asin tĕgĕsira, kasaya sĕpĕt tĕgĕsé, kaṭuka tĕgĕsipun, pĕḍĕs tikta tĕgĕsé pahit, déné basa madura, ḷĕgi tĕgĕsipun, sĕḍaḥ pucaṅan tambula, suruḥ jambé ĕñjĕt widya iku rahi, sĕpi samun tĕgĕsnya.

15. janma tanpa ṅinaŋ duknya sami, luluṅguhan muṅgèŋ pasamuan, pucat rahi lambé putèḥ, iṅkaŋ maṅkono iku, lamun ana rarasan tulis, sastra kaŋ winicara, mĕnĕŋ ḷĕṅur ḷĕṅur, sirarṣa mèlu micara, nora bisa lir woŋ tapa bisu dadi, mĕnĕŋ mloṅo kéwala.

16. kaŋ maṅkono iku kahupami, mukanira lir lawaṅiŋ guwa, wisa kaŋ cinatur maṅké, wisaniŋ sĕmadiku, yèn carobo tindak tan apik, wisané woŋ amaṅan, yèn tan gĕlis ḷĕbur, déné wisaniŋ agĕsaŋ, tanpa arta sahujaré nora dadi, kaṛĕpé tan katĕkan.

17. muṅguhiŋ woŋ èstri lamun uwis, kasasaban uwan dadi wisa, iya maraŋ iŋ awaké, kakuŋ tan ana ayun, aṅrabèni éwa niṅali, sanadyan pĕrawana, ilaŋ kĕñanipun, yèn uwis kasaban uwan, panĕṅĕran janmadi ṅrĕsĕpkĕn tyasiŋ, sujanma sap luṅguhan.

18. datan kantèn sabaraŋ dèn aṅliŋ, tansaḥ anduga duga iŋ nĕtya,

tan pĕgat jaga jagané, datan ana woŋ ṛĕṅu, dènira mriḥ sujanèŋ ati, amumuṅu iŋ manaḥ, kaparunanipun, taman ṅamuṅakĕn iŋ praŋ, lyaniŋ karya sumĕṅkut karya gĕŋ alit, yèku ran janma tama.

19. sayogyané iŋ woŋ priya sami, yèn aḷĕṅgaḥ kalawan nita, garwa tanapi sĕliré, rasanana raras rum, iŋ paprĕman miwaḥ yèn aṅliŋ, dipun manuharaa, dèn alus iŋ tĕmbuŋ, tiṅalna sumèhiŋ nétya, nirṇa ṛĕṅu amriha lunturiŋ kaŋ siḥ, yèn ḷĕṅgaḥ lan paṇḍita.

20. atakona patitisiŋ pati, sartanira trusna kawruhira, sampurṇané panĕmbahé, yèn iŋ praŋ kaŋ winuwus, iŋ kasuran digdayan amriḥ, mantĕp waniniŋ réwaŋ, sarpa galakipun, kalawan mandiniŋ wisa, japa mantra nulak wisa mandi tuwin, nutut galakiŋ ula.

21. lawan galakiŋ macan pan sami, kaŋ anututakĕn lawan mantra, liman mĕta umané,

tututé déniŋ aṅkus, kaŋ tan mari déniŋ mantrèki, sĕṛĕṅiŋ tyas woŋ apraŋ, mari mari yèn wus, kawĕnaŋ salaḥ satuṅgal, parandéné yèn uwis patin pinatin, aja uga pépéka.

22. mriŋ boyoṅan sakèriniŋ pati, iku tan wun murina kaŋ manaḥ, jĕroniŋ bañu wĕruhé, jabutĕn gagaŋ tuñjuŋ, yĕkti uniŋ jĕroniŋ wariḥ, sapira ḷĕbĕtira, iku ḷĕbĕtipun, yèn panĕṅraniŋ manuṅsa, iṅkaŋ bĕcik awasna tiṅkahé tuwin, tapsilaniŋ paṅucap.

23. tata luṅguhé ruruḥ yèn aṅliŋ, sarèḥ iŋ nétya sĕmu jatmika, anĕstiti pamaṅané, amriḥ santosa nulus, alus ririḥ kalamun aṅliŋ, cĕṭa tata arata, aḍapur ajujur, lan pamoté iŋ sasama, pan ta iku cihnané manuṅsa bĕcik, jĕnĕŋ jatiniŋ kula.

24. kadi ta kaŋ yĕkti dèn arani, paṇḍita sastra gĕñaŋ tĕgĕsnya, tan aṅaṇḍĕg patakoné, maraŋ kaŋ takon iku, kasusastran dipun ladèni, pinriḥ écanirèŋ tyas, lawan wacana lus, anraṅakĕn kapĕtĕṅan, wruḥ surasaniŋ sastra kaŋ dèn arani, paṇḍita sastra gĕñaŋ.

25. ana woŋ sugiḥ ṛĕtna mas picis, tĕka tatak ṅaṅgo tanpa rupa, tanpa rasa pamaṅané, awèḥ paṇḍita lumuḥ, datan asiḥ mriŋ pĕkir miṣkin, kaŋ maṅkana kaŋ miṇḍa, kéwan niṣṭanipun, tanpa budi tanpa nalar, pañanané iŋ duña tan ana pati, milanira maṅkana.

26. ana woŋ limpat wruḥ iŋ kramaniti, tĕka alaku kaya durṇa, tanpa gawé kabisané, paḍa lan kaŋ nora wruḥ, yèn ta janma wus kaki kaki, ṅumuripun adawa, malaḥ koṅsi pikun, tan arṣa mriŋ kabĕcikan, sastra krama kasudarman tan ṅrasani, tan arṣa puruwita.

27. yèku woŋ lali jĕnĕṅiŋ urip, èṣṭiné paḍa kalawan kéwan, iya iŋ kahuripané, yèn iŋ buron wana guŋ, kaŋ awatak caṇḍalèŋ ati, tan ana lir gadarba, caṇḍala piŋ tĕlu, manuṅsa iṅkaŋ atiṅgal, kabĕcikan tan aṅaraḥ paṅastuti, riŋ dur mitra caṇḍala.

28. liré janma watak ṅuciwani, mariŋ sanak pawoŋ sanakira, iku kaŋ aṅasoraké, riŋ caṇḍala piŋ tĕlu, liriŋ buyuŋ lukak kaŋ isi, watĕké kocak kocak, kaŋ kĕbak sinipun, watĕké mĕnĕŋ kéwala, yèn iŋ sapi wadon gĕŋ swarané mĕṣṭi, saṭiṭik puhanira.

29. yèn manuṅsa kaŋ tinitaḥ miṣkin, akèḥ akèḥ solaḥ bawanira, mamriḥ pakoliḥ paṅané, maṅkana malihipun, manuṅsa kaŋ tan arjèŋ budi, akèḥ solaḥ bawanya, tata tan rahayu, woŋ tan nut ujariŋ sastra, tanpa marta silar sakiŋ kramaniti, sahujaré asugal.

30. woŋ mimitran aja ana sami, niru siṅa lan alas amarga, sakaro rusak dadiné, siṅa lan alas mahu, lawas lawas abèñcèŋ pikir, nulya bosĕn mimitran, babaṅkélan kayun, saŋ siṅa paṅucapira, alas iki yèn ta aja ana mami, ginĕmpur iŋ manuṅsa.

31. tĕka ṅrasula kaṅgonan mami, maṅkana saŋ alas paṅucapira, laḥ iya saŋ macan kiyé, yèn aja ana iṅsun, kaŋ ṅaliṅi yĕkti kahèkṣi, déniŋ manuṅsa kaṭaḥ, paṣṭi aglis ḷĕbur, lampus dèn rampog manuṅsa, siṅa myarṣa ṅliṅiŋ al siṅa sĕrik, nulya kéwala méntar.

32. ṅuṅsi maraŋ jro juraŋ tur sĕpi, ṅiŋ kawruhan riŋ para manuṅsa, rinujag tĕmaḥ patiné, sawusiŋ alas suwuŋ, tinilar iŋ sima wus mati, tinoriŋ janma kaṭaḥ, kĕkayon kaḷĕbur, paḍaŋ tĕmaḥ ara ara, iku liré ala iṅalanan sami, woŋ mitra babaṅkélan.

33. iṅgiḥ jĕnĕṅiŋ gĕsaŋ puniki ki, aja ṅanti nora darbènana, sraya puniku tĕgĕsé, pawoŋ sanak kaŋ tuhu, wontĕn ugi tinilat kadi, kalanipun saŋ naga, lumayu binuru, kaŋ nama pakṣi garuḍa, duk kapaṅgiḥ baṭara sramba nulya ṅliŋ, hèḥ naga mulanira.

34. sira mlayu prapta ṅarṣa mami, ana apa saŋ naga turira, pukulun amba wiyosé, binujuŋ garuḍa guŋ, kĕdaḥ maṅsa mriŋ kula ajriḥ, ḍatĕŋ pakṣi garuḍa, amba ñuwun tuluŋ, pukulun aṅsuṅa gĕsaŋ, sramba aṅliŋ laḥ iya iṅsun tuluṅi, muḷĕta luṅayèṅwaŋ.

35. ya ta naga dyan kumaluŋ aglis, mriŋ jaṅgannya saŋ baṭara sramba, dadya sawit baṭarané, saŋ garuḍa gya rawuḥ, myat iŋ naga maṅkya wus dadadi, sawit iŋ bad sramba, lakuŋ ajrihipun, arṣa mĕṇḍak ana naga, luṅa tanpa nĕmbaḥ ila ila dadi, sakiŋ luhur sĕmbaḥnya.

36. prayogané para siwi siwi, tiṅkaḥ sarta polaḥ samyanuta, iya maraŋ woŋ tuwané, dèn kadi ta saŋ bulus, yèn aṅĕṇḍog pinĕṇḍĕm nuli, tiniṅgal salaminya, dupi nĕtĕsipun, nora pisan tinilikan, parandéné sapolaḥ tiṅkahé bukti, tarlèn lir woŋ tuwanya.

37. sumawana pantĕs tinut maniŋ, anak manuk lan anakiŋ iwak, anakiŋ bulus katriné, kadadéané tiru, woŋ tuwané jalu lan èstri, baraŋ pakaryanira, papaṅananipun, wawatĕké datan owaḥ, iya kaya woŋ tuwané aṅĕblĕgi, datan ṅaṅgo winaraḥ.

38. tan maṅkana yèn anakiŋ janmi, alit mila rinĕkṣa winulaŋ, iŋ kramaniti prandéné, araŋ kaŋ bisa manut, waraḥ rèḥnya saka sudarmi, ana anak durjana, tĕka dadi kahum, paṇḍita manut durṣila, paṇḍitèku aja saḥ mriŋ paṅabĕkti, dèn bakuḥ mariŋ tapa.

39. palaniŋ wèḥ mulyaniŋ nagari, kaŋ woŋ anut sawĕrdiniŋ sastra, watĕké kukuḥ budiné, iṅkaŋ mariŋ rahayu, adoḥ sakiŋ caṇḍala budi, mariŋ asiniŋ praja, kalamun woŋ aguŋ, arta busana kañcana, saṇḍaŋ paṅan dinanakna bala dadi, kèḍĕp paréntahira.

40. yèn ta bala samya siḥ iŋ gusti, tĕtĕp kukuḥ iŋ kaprajanira, pawèstri alaki liré, darbéya anak kakuŋ, kaŋ prawira budi tur wani, lamun paṅaṅgo iṅkaŋ, linuwihkĕn kampuḥ, tumrapiŋ para sujana, yèn iŋ paṅan puhan linuwihkĕn mariŋ, para paṇḍita sabraŋ.

41. muṅguḥ sujana iṅkaŋ piliḥ, sariniŋ basa muṅguḥ brahmana, méñak sapi kaŋ pinilèḥ, mĕrtéga tĕgĕsipun, milanira brahmana nampik, dahat tan arṣa maṅan, mriŋ dagiŋ sapiku, brahmana duk alit mila, wus dinulaŋ mĕrtéga wit puhan sapi, iṅaṅgĕp kadi biyaŋ.

42. muṅguhiŋ dyaḥ iṅkaŋ dipun piliḥ, mariŋ janma priya wanodya kaŋ, agĕmuḥ payudarané, dadi sukaniŋ kakuŋ, yèn iŋ sastra kaŋ dèn kukuhi, wĕrdiné saŋ paṇḍita, karana saŋ wiku, tansaḥ dènnya aṅgĕgulaŋ, wĕrdiniŋ kaŋ sastra kaŋ dèn aṅgĕp yĕkti, saka tuduhiŋ sastra.

43. déné arta ardana kaŋ sugiḥ, utamané uwit sakiŋ iya, guna kayanira ḍéwé, niṣṭa kaŋ saka biyuŋ, madya iṅkaŋ saṅkiŋ sudarmi, déné niṣṭaniŋ niṣṭa, siŋ rabi myaŋ sunu, utamané kaŋ utama, duña sakiŋ jarahan jayèŋ ajurit, sakiŋ ambĕḍaḥ praja.

44. aṅadoni jayaniŋ ajurit, aṅolaha sandiniŋ upaya, pataŋ prakara na déné, kaŋ linuwihkĕn iku, sakiŋ pataŋ prakara sandi, upaya myaŋ parikṣa, apura puniku, sanadyan siliḥ pĕpĕka, srananira tan dadi antĕpiŋ jurit, yèn ora ana dana.

45. yèn prawira muṅsuhan ṅajurit, kĕna kĕna iŋ catur upaya, aja dèn tiṅgal saliré, lamun wus kĕna catur, upayèki muṅsuhira jriḥ, yakti kasor iŋ laga, kèṅsĕr yudanipun, katona ajriḥ iŋ lawan, naṅiŋ aja kawruhan balané wĕdi, yèku olahiŋ apraŋ.

46. pacawisé maṅun jayèŋ jurit, naṅèkĕna kasuraniŋ bala, galaka maraŋ muṅsuhé, aja anantaŋ muṅsuḥ, iku dadi mamanas ati, gawé yitnaniŋ lawan, mumuṅsuhan iku, ṅaṅgo wawatak dahana, tan sabawa yèn anĕmpuḥ aṅgĕsĕṅi, yèn uwoŋ pasanakan.

47. kaŋ linuwihakĕn mitra déniŋ, paran pinaran panĕmbramanya, gumanti anrus lilané, baṅĕtiŋ satru iku, nora kaya ṛĕgĕdiŋ budi, dadi satruniŋ gĕsaŋ, iŋ kasĕktèn iku, kasĕktèné woŋ sajagat, ora ana kasĕktèné aṅluwihi, kasĕktèniŋ jawata.

48. yèn iŋ pĕkṣi kaŋ kinarya luwiḥ, pĕkṣi béo bisa amicara, lawan abĕcik warṇané, yèn èstri kaŋ warṇa yu, kaŋ kapati braṅta iŋ laki, dudu woŋ suduk jiwa, yèn lakiné lampus, kapati braṅta lirira, praptèŋ pĕjaḥ pawèstri tan arṣa laki, sakṣat béla palastra.

49. woŋ ṅukuhi sahujariŋ tulis, iku kukuḥ kalamun aṅucap, turṇèḥ ṅluhurkĕn kulané, milané maṅkonèku, isiniŋ rat kabèḥ pinaṅgiḥ, sawawĕliṅiŋ sastra, ṅiŋ ruṅsit kalaṅkuŋ, lir woŋ ṅèḍĕpakĕn gajaḥ, iṅkaŋ makṣiḥ nèŋ alas kaŋ bala margil, sapiṅgiriŋ jujuraŋ.

50. yèn woŋ arṣa putus iŋ sastrèki, ora kaya kaŋ maguru sastra, iku kaŋ linuwihaké, ṅèṣṭi wulaṅiŋ guru, tansaḥ dènnya aṅéliŋ éliŋ, yèn muṅguhiŋ paṇḍita, linuwihkĕn amuŋ, paṅabĕkti mriŋ hyaŋ sukṣma, yèn woŋ ano kaŋ mukti éman mubadir, yèn ora bisa maca.

51. nadyan bagus awarṇa apĕkik, sugiḥ arta wasis iŋ gamĕlan, anaṅiŋ sĕpi cahyané, nèŋ pasamuan kusut, bawaniŋ woŋ tan wruḥ iŋ tulis, upamanirèŋ sĕkar, kaya kĕmbaŋ tĕpus, abaŋ naṅiŋ tanpa ganda, yèn manuṅsa panĕṅĕrané woŋ bĕcik, tĕpsilaniŋ wacana.

52. lawan aḷĕpiŋ sĕmu ṛĕspati, tata basané puniku ñata, woŋ bĕcik panĕṅĕrané, yèn ana woŋ aṅaku, maṅguŋ pista iŋ sabĕn ari, iŋ panĕṅĕranira, yèn badané ḷĕbu, goroḥ paṅucapé umbag, pan woŋ sanak panĕṅĕrané yèn asiḥ, gumatiné nambrama.

53. déné panĕṅraniŋ paṇḍita di, paṅabĕkti paṅastutinira, mat si kalabaŋ tĕgĕsé, wisané nèŋ ḍasipun, mĕrcikaraniŋ kalajĕṅkiŋ, puniku wisanira, anèŋ buntutipun, sarpa anèŋ untunira, woŋ durjana wisanira amĕpĕki, anèŋ sranduniŋ badan.

54. catur wisa iṅkaŋ amĕpĕki, muŋ wisané manuṅsa durjana, aṅèliŋ bubuwaṅané, awit wor budinipun, sĕktiniŋ kaŋ raré yèk makṣiḥ, pĕpĕkiŋ bapa biyaŋ, kulawaṅsanipun, yèn naṅis paḍa rumagaŋ, sasanaké paḍa mèlu ṅariḥ ariḥ, aṅrĕkṣa médanira.

55. kuwasané iwak nèŋ jro wariḥ, yèn jro jĕmbar wĕniŋ iṅkaŋ toya, iwak kaŋ dadi sukané, déné sukaniŋ manuk, pĕpĕg ĕlarira tan ṛĕmpit, pañjawat karo kuwat, ḷĕpas ibĕripun, muṅguḥ ratu yèn ap‍êpak, bala yoḍa santana lawan akardi, mantri maṅgala papat.

56. yèku siṅgiḥ sidaniŋ narpati, liré dibya luhur kawruhira, déné woŋ utama kuwé, ywa nut wilisan wolu, lamun tiru wowolu dadi, aṅlarani sarira, kaŋ nora tiniru, srĕṅgala kintĕl lan ula, buṅlon tĕkèk laḷĕr uḷĕr kaŋ tinampik, cucurut wolunira.

57. aja mamahido paṇḍita sĕti, dumadak lara lapa pinaṅgya, lan aja mahido manèḥ, wawĕliṅiŋ sastrèku, lara lapa agĕŋ pinaṅgiḥ, utawa mahidowa, sawulaṅiŋ guru, paṛĕk pati upamanya, waṅsa patra pañjaŋ putra kaŋ binantiŋ, watu pĕcaḥ tan purṇa.

58. tĕgal tanpa dukut tinilar iŋ, pasutaman tanpa lawan tĕgal, lamun tan ana sukĕté, puwara samun suwuŋ, datan ana buron kaŋ prapti, tan ana kaŋ pinaṅan, kaŋ bĕṅawan aguŋ, naṅiŋ toyanipun asat, apuwara tan sinaba para pakṣi, kaŋ paḍa saba rawa.

59. kaya paṇḍita lamun ṅoñcati, paṅabĕkti iŋ dina raharja, nir sakiŋ paṅabĕktiné, adoḥ lan déwa amuŋ, cilakané kaŋ maṛĕpĕki, upamané naréndra, pañjĕnĕṅanipun, nir parikṣa lan apura, paramarta puwara prajané sĕpi, tinilar déniŋ bala.

60. wĕkasiŋ gĕsaŋ amaṅgiḥ pati, anak rabi arta lan kañcana, tan ana ginawakaké, iŋ kasugihanipun, wus pinĕtak tinilar muliḥ, mriŋ sanak woŋ atuwa, anak rabinipun, kaya mèlua palastra, ambélani prihatin kalawan taṅis, iya amuŋ saḍéla.

61. kaŋ acawis cawisiŋ kapatin, baraŋ gawéné satiṅkaḥ polaḥ, kaŋ bĕcik iṅkaŋ pinilèḥ, nuntun marga rahayu, yèn paṅgawé ala pinaṅgiḥ, ṅiriŋ maraŋ cilaka, naraka tinĕmu, kaliṅané iŋ agĕsaŋ, aḷĕkasna iŋ budi baraŋ karyèki, mriha dana lan darma.

62. tĕgĕsira yèn tinitaḥ sugiḥ, doña iku kinarya aṅrĕkṣa, karahayoniŋ awaké, kapiŋ dwi kinaryèku, ñalamĕtkĕn tumrapiŋ urip, anom wĕkasan tuwa, tuwa wĕkasipun, tan wuruŋ wĕkasan pĕjaḥ, kasugihan pan ora ginawa mati, tan mèlu kahilaṅan.

63. woŋ tumuwuḥ yèn bagus kaŋ warṇi, dadi busananèŋ pasamuan, miwaḥ woŋ bĕcik kulané, abagus warṇanipun, iku dadi busanèŋ nagri, piniliḥ iŋ saŋ nata, woŋ susastra muṅguḥ, luṅguhé aḷĕp sĕmunya, tan katiwaŋ déniŋ para sujana di, ananiŋ pasamuan.

64. kalawan woŋ wus limpat wĕrdiniŋ, sastra iku ṅrĕsĕpakĕn manaḥ, iŋ raja glis pandaṅuné, papat kaŋ dipun daṅu, ḍiṅin trapé liṅgihé kapiŋ, kaliḥ kagunanira, iṅkaŋ kapiŋ tĕlu, paṅgawéané kapiŋ pat, kasurannya paprikṣané kañcana di, iya kapiŋ sakawan.

65. ḍiṅin dinadar kaŋ kapiŋ kaliḥ, pinalu kaŋ piŋ tiga binakar, lan gĕni pamarikṣané, déné ta piŋ patipun, pan tinugĕl goné ṅyĕktèni, yèn muṅguhiŋ naréndra, sandiniŋ saŋ prabhu, iŋ pataŋ prakara uga, ĕndi liré kaŋ ḍiṅin cinobèŋ èstri, kapiŋ kalihiŋ arta.

66. kapiŋ tiga kawigñaniŋ kardi, déné iṅkaŋ kapiŋ pat kasuran, iku kaŋ cinobakaké, iŋ arta aṅlĕs urus, yèn iŋ èstri sriŋ ṅuciwani, iŋ karya tanpa dadya, iŋ kasuran murut, sĕpi iŋ papat parikṣa, tan sayogya tinuṅgaḷĕna aliṅgiḥ, satata pra sujana.

67. naṅiŋ yèn trahiŋ sujana ḍiṅin, anakiŋ woŋ wruḥ wĕrdiniŋ sastra, sayogya sinabaraké, tinatrapan karuhun, ḍĕṇḍa wada kaŋ kapiŋ kaliḥ, tinrapan ḍĕṇḍa arta, wada kapiŋ tĕlu, ḍĕṇḍa lara sawatara, yèn kapiŋ pat tinrapaniŋ ḍĕṇḍa pati, papatiŋ wiwilaṅan.

68. suka lan duka lirṇya duk lagi, siḥ sinihan woŋ utaŋ lan potaŋ, kakaŋ yayi wĕkasané, lir srĕṅgala lan wĕḍus, kaŋ ṅahutaŋ lamun tinagiḥ, muhuŋ ñahur sĕmaya, kaŋ potaŋ sru ṛĕṅu, tĕmaḥ paḍa cĕcĕṅilan, samya pisuḥ pinisuḥ puniku dadi, pisahé pasanakan.

69. woŋ kaŋ suka suka sabĕn ari, iku gĕlis anĕmu duduka, nora wèt suka sukané, déné woŋ èstri iku, sukanira kalamun lagi, sinaṅgama iŋ priya, nuli duka lamun, anak anak taman lama, suka maliḥ ṅarṣa arṣa sihiŋ laki, aṅolaḥ sinomira.

15. sinom

1. déné tĕgĕsiŋ amarta, sakèhé kaŋ maṅénaki, iŋ awak kalamun marta, wor wisa yogya piniliḥ, kalap martané muriḥ, glisa ilaŋ wisanipun, upamané kañcana, amor tiñja mas iṅambil, glis kinumbaḥ wisané iṅkaŋ binuwaŋ.

2. maṅkana maliḥ kawigñan, iŋ paṅawruḥ sahumi, mijiliŋ woŋ sudra wisa, tĕka pipilalanĕn awit, tan cacat amriḥ budi, yèn mahu sabda rahayu, nuntun marga utama, nadyan wijiliŋ woŋ cĕḍis, yogyastutĕn sahujaré kaŋ raharja.

3. makatĕn maliḥ wanita, kalamun ayu kaŋ warṇi, nadyan anakiŋ apapa, pilihĕn iku prayogi, kaŋ abot jagat iki, muŋ arta kalanira duḥ, lagya dadagaŋ layar, lawan nĕstapa prihatin, pira pira kuraŋ turu amriḥ arta.

4. yèn wus prapta kaŋ sinĕdya, arta kèḥ dadi woŋ sugiḥ, saya wuwuḥ susahiŋ tyas, dèn ayam ayamiŋ maliŋ, kalakon pinèt maliŋ, saṅsaya duhkitèŋ kalbu, mĕsakat kasĕrakat, tinilar iŋ arta sĕḍiḥ, milanira saŋ paṇḍita tilar duña.

5. déniŋ dadi laraniŋ tyas, wuwuḥ aṅrĕgĕdi budi, prayogané sugiḥ arta, tuluṅĕna pĕkir miṣkin, paṅrĕkṣaniŋ duñèki, kaŋ dadi pikukuhipun, dadanaa paṇḍita, doñèku lir toya mili, kaŋ binĕnduŋ lamun binĕṭĕŋ kéwala.

6. ilèn ilèn tan sinuṅan, tĕmaḥ bĕḍaḥ gĕṅiŋ wariḥ, bĕḍol talañjĕriŋ tambak, bubar kéntir tarṇa kèri, puniku kahupami, arta tan na dananipun, woŋ kumĕt iŋ paṇḍita, lan kumĕt mriŋ pĕkir miṣkin, yĕkti olèḥ dudukanira hyaŋ sukṣma.

7. amaṅgiḥ papa cilaka, iŋ dĕlahan tan basuki, yèn iŋ déwa datan ana, kaya hyaŋ guru ṅaḍĕmi, kalawan amaḍaṅi, luwiḥ paḍaṅiŋ sitèṅsu, parandéné kuciwa, aḍĕmé baṭara ari, luwiḥ aḍĕm wicarané saŋ paṇḍita.

8. tan ana aṅluwihana, iya panasiŋ kaŋ agni, luwiḥ panasiŋ baṣkara, saguṅé kaŋ panas ugi, kasor déniŋ panasiŋ, manaḥ durjana andulu, iŋ arta iṅkaŋ kaṭaḥ, kalaṅkuŋ panasiŋ ati, nora mari yèn duruŋ kĕna cinidra.

9. maṅkana laḷĕr kuwasa, mibĕr pantĕsira amriḥ, kaŋ waṅi waṅi kéwala, tĕka pijĕr aṅulati, tatu kalawan kuḍis, kasilibira kalaṅkuŋ, yèn pakṣi baṅo buṭak, bisa mibĕr aṅluwihi, iŋ sakèhé manuk lir suṇḍul ṅawiyat.

10. pañcèn layak yèn mintaa, sinuŋ luwihiŋ déwa di, bisaa mriŋ swarga loka, tĕka tansaḥ milaŋ miliŋ, babaṭaŋ dèn ulati, maṅkanambĕg durjanèku, sapĕnĕdaniŋ manaḥ, durjana tan wandé kardi, duhkitanya wardayèŋ woŋ sugiḥ arta.

11. maṅkana ta saŋ paṇḍita, sakiŋ tĕmbéné udani, kaŋ tinaṅki taṅki sabda, rahayu kaŋ dèn kaṛĕmi, wulan lintaŋ kinardi, damarira duk iŋ dalu, srĕṅéṅé iŋ rahina, kaŋ dadi damariŋ bhumi, iŋ sajagat paḍaŋ kĕñariŋ raditya.

12. kaŋ minaṅka damariŋ tyas, manuṅsa sajagat iki, tan liyan wardiniŋ sastra, kaŋ wèḥ tĕraŋ maraŋ bĕcik, tĕgĕsé suputrèki, anak lanaŋ kanaŋ sinuŋ, limpat wĕrdiniŋ sastra, tur sadu guna maḍaṅi, kulawarga yayaḥ rénané sadaya.

13. winurukiŋ sastra darma, ya iku kaŋ dèn arani, suputra puniku ñata, wèḥ arjaniŋ yayaḥ bibi, anaké paṇḍitèki, kalamun paḍa katuṅkul, mriŋ manaḥ suka suka, wĕkasané nora dadi, kahutaman tan mirib woŋ tuwanira.

14. sutané para sujana, iya lamun nora sami, lan woŋ tuwané sayogya, tiniṅgala iŋ pawèstri, iṅkaŋ paḍa ṅlĕluri, lakuniŋ bapa tinĕmu, kasusilaniŋ ulaḥ, kabĕcikan sastra widdhi, wanita kèḥ luluta siḥ mriŋ sujana.

15. woŋ anak anak caṇḍala, lir alas tuwa upami, kĕkayoné iṅkaŋ ṅaraŋ, aṅgĕrit satĕmaḥ agni, dadya alas kabĕsmi, apuwara dadi awu, liriŋ kaŋ pra sujana, dèn samya amindi siwi, aja koṅsi sujana wĕka durṣila.

16. aja saṅgup wani iya, nèŋ ṅarṣané narapati, yèn sira duruŋ prawira, sahulaḥ jayaniŋ jurit, lamun ta sira uwis, ṅĕsorkĕn prajurit satus, kawĕnaŋ iŋ palagan, yèn uwis maṅkono yĕkti, tan ṅapaa yèn sira saṅgupa sura.

17. aja gé ṅaku paṇḍita, nèŋ ṅarṣané saŋ siniwi, nadyas sira aputusa, sakèḥ wawadiniŋ tulis, yèn duruŋ sira yĕkti, ṅĕsorkĕn paṇḍita sèwu, nadyan ana sèwua, paṇḍita kaŋ baṅkit baṅkit, iku paḍa kasor déniŋ widayaka.

18. woŋ aṅaku sarwa bisa, miwaḥ saṅgup baraŋ kardi, puniku nora prayoga, lakuniŋ sujana yĕkti, èṅĕt samya sumiṅkir, lamun ṅĕguṅĕna saṅgup, manawi tan tulusa, saṅgupé puniku dadi, datan kandĕl déniŋ saŋ utamèŋ praja.

19. ujariŋ kawi maṅkana, iŋ béñjaŋ kalamun prapti, ya iŋ jaman kaliyoga, tan aṅluwihi woŋ sugiḥ, tan ana ala bĕcik, sujana myaŋ para wiku, woŋ guna lan paṇḍita, ilaŋ kasantosèŋ budi, paḍa anoraga mriŋ woŋ daniswara.

20. tĕgĕsipun daniswara, woŋ apapa dadi sugiḥ, duk iŋ jaman kaliyoga, dumadak woŋ iku sami, akèḥ wisayèŋ budi, wiku nir santosanipun, raja tan ajriḥ salaḥ, malaḥ nir luhuriŋ aji, puṅgawané tan ajriḥ paḍa amapan.

21. kaŋ manitra iŋ pustaka, panitisastra iŋ ṅiṅgil, kaŋ kasĕbut kaliḥ pada, kabar kaburiŋ pawarti, widayaka narpati, iṅgiḥ ajisaka anuŋ, karyéramiŋ tyas prapta, guna tata liman aji, (1853) dènira plĕg jaṅkanira nata dibya.

22. anak paḍa ṅala ala, mriŋ bapa tan ana ajriḥ, paṇḍita kasiya siya, kaliṅan aṅkara budi, lan murka anasabi, drĕṅki dir gumuṅguŋ aguŋ, yèn prapta kaliyoga, tan ana kaŋ aṅluwihi, santosané sakiŋ woŋ kaŋ sugiḥ arta.

23. pituhunĕn sabda raja, mulyakna paṅandika ji, yèn akarya pasaréan, ulon ulon kulon bĕcik, pañjaŋ tuwuhiŋ urip, yèn maṅalor ulonipun, tansaḥ katĕkan arta, yogya ṅaliḥ ujur naṅiŋ, yèn maṅétan kapatèn siḥ mitranira.

24. mamriha iṅkaŋ prayoga, ajar ujuriŋ aguliŋ, ulon ulon lor prayoga, adoḥ saṅsayaniŋ budi, kalamun woŋ aguliŋ, ulon ulon ana kidul, dumadak pati rupak, rina panasiŋ hyaŋ rawi, yèn iŋ soré kinaramkĕn iŋ agama.

25. pratiṅkahiŋ anak anak, sĕḍĕŋ umur gaṅsal warṣi, piṇḍanĕn suwitèŋ raja, tiṅkaḥ ṅawulani siwi, yèn ṅumuripun prapti, iya iŋ sapuluḥ tahun, kaya nitiḥ kawula, pinindi paṅgawé bĕcik, ṛĕṛĕṅunĕn pinriḥ wĕruḥ iŋ agsara.

26. yèn ṅumur nĕmbĕlas warṣa, piṇḍanĕn sanĕn pawoŋ sanak siḥ, taha tahanĕn micara, déné ta wus andosani, pindinĕn sipta liriŋ, pĕcutĕn kalawan sĕmu, yèn anak wus susuta, wruḥna cipta sasmitèki, laḥ wawaṅĕn pratiṅkaḥ arja lan ala.

27. aja nut budiniŋ sudra, tĕmaḥ winiwasèŋ swami, aja nut èstri budinya, déné raŋ éraŋ sasami, lan aja anduluri, kaṛĕpiŋ wadon tan wuruŋ, sira amaṅgiḥ papa, sisipa tumĕkèŋ pati, nadyan patut iŋ budi sinabaṛĕna.

28. aṅĕn aṅĕnĕn kĕdalna, nèŋ jroniŋ tyas pribadi, iki wartané saŋ prama, laṅka budiniŋ pawèstri, lurusé manaḥ èstri, manawa ta ana tuñjuŋ, tumuwuḥ anèŋ séla, lawan gagak uḷĕs putiḥ, iku ana woŋ wadon rahayuniŋ tyas.

29. kaliṅané pra sujana, kaŋ yitna mĕṅku pawèstri, ujaré kaŋ sampun wikan, kapara wolu jalwèstri, kabisané sakalir, grahita wéwékanipun, saprawoluniŋ lanaŋ, liṅira dèwi dropadi, nora nana woŋ wadon waṛĕg iŋ lanaŋ.

30. kaŋ nĕḍak panitisastra, sabĕn nuṅkara miyarṣi, ṅrasakkĕn uṅĕliŋ pada, lir sasaṅa kaŋ muṅkasi, jĕtuŋ gĕmbèŋ tyas naṅis, wĕlas muji mugi émut, kaŋ kocap liŋ sasaṅa, tulusa utamèŋ budi, jinuruṅan hyaŋ sukṣma suŋ siḥ kèṅĕtan.

31. siŋ sapa arṣa amaṅgya, kaluwihaniŋ ṅahurip, ḷĕkasna guru wulaŋnya, iŋ awak kaŋ amuroni, iya limaŋ prakawis, puniki kaananipun, anom bagus kaŋ warṇa, tur sugiḥ baṅkit iŋ kardi, kapiŋ lima muṅguḥ kulané prasaja.

32. wĕkasan ana cinacat, déné ḍĕmĕn minum awis, dadi wiji maṅgiḥ papa, mĕndĕm dawa tan wruḥ ṅisin, satĕmaḥ asor déniŋ, woŋ akèḥ paḍa gumuyu, aja mada woŋ cacat, gĕlariŋ jagad puniki, datan ana kaŋ tulus pĕkik nir cacat.

33. hyaŋ guru amawi cacat, iṛĕŋ gulunira laṅkiŋ, hyaŋ wisnu amawi cacat, aṅon baṇṭèŋ cacatnèki, saŋ hyaŋ éndrèku déniŋ, cacat kaṭaḥ nétranipun, sakèhiŋ gĕgĕlitan, kasaṇḍaṅa nétra sami, pan akaṭaḥ cacadé baṭara éndra.

34. maṅkana kalamun ana, woŋ ṅawruhi dina bĕcik, lawan dina iṅkaŋ ala, karoné dipun kawruhi, luwiḥ sakiŋ prayogi, mila yogyané puniku, pinariṅana dana, déniŋ saŋ utamèŋ nagri, sakiŋ sabda marmané maṅgiḥ kamulyan.

35. milané woŋ maṅgiḥ papa, kiraŋ saṇḍaŋ lawan bukti, iya sĕpi sabda uga, déniŋ sĕpiniŋ rarahi, tanpa ṅinaŋ sujanmi, muka tan na téjanipun, sĕpi iṅkaŋ titiga, kasor déniŋ sĕpi siji, luwiḥ sĕpi manuṅsa tan darbé arta.

36. titi tĕlasiŋ carita, kaguṅan jĕŋ śri bupati, kaŋ sĕrat panitisastra, muŋ jarwa kaŋ kinèn nulis, mriḥ gampila kaŋ myarṣi, sastra wiguna kaŋ apus, abdi carik luluraḥ, ṅĕmban timbalan narpati, pan kinarya muḍariŋ tyas iṅkaŋ muḍa. 

16. asmarandana

1. kasmaran maraŋ kintaki, suluk luwaŋ aranira, kabar kabur gubahané, sintĕn sintĕn tan wuniṅa, parlu muŋ mriḥ darbéya, mila aruṅsit kalaṅkuŋ, binaṅkitna hyaŋ sukṣmana.

2. karaharjan nĕḍak sugiŋ, mriŋ wahu srat suluk luwaŋ, wasita tama mugi wèḥ, supaṅat slamĕt manulat, ṅantos prapta sampatnya, iŋ panĕḍak suluk wahu, ṅaṇḍap punika wontĕnnya.

3. luwaṅiŋ woŋ doyan guliŋ, tan suririḥ tur suṅkanan, sarta adoḥ dahulaté, luwaṅiŋ woŋ doyan maṅan, titiga watĕgira, ambĕḷĕr liñok gadĕbus, piŋ tiga kaṣkayèŋ karya.

4. watĕgiŋ woŋ kiraŋ guliŋ, sinuŋ paḍaŋ jroniŋ nala, lamun sira liṅgiḥ ḍéwé, gampaŋ saguŋ kaŋ sinĕja, janma maṛĕgi paṅan, kiniraṅan buktinipun, dadya pĕtĕŋ jroniŋ manaḥ.

5. siŋ sapa woŋ ṅiṅiraṅi, añĕgaḥ turu lan maṅan, lami lami pinaṅgihé, sinuŋ saṇḍaŋ sinuŋ paṅan, bur sinuŋ paṅgawéan, akaṭaḥ dahulatipun, lan sinuŋ tiṅal kaŋ ḷĕmbat.

6. saṅsaya lami pinaṅgiḥ, antuk kamulyaniŋ duña, pan wus jañjiniŋ hyaŋ manon, kaŋ suka amaṅgiḥ duka, kaŋ duka maṅgiḥ suka, sakiŋ adiliŋ hyaŋ aguŋ, siji winaḷĕs sadasa.

7. sadina aṅiṅiraṅi, winaḷĕs sadasa dina, kamuktèn déniŋ hyaŋ manon, sarta sinuŋ paṅgawéan, siŋ sapa watĕk kiraŋ, sarta prihatin ñuñuwun, mriŋ hyaŋ sukṣma maḷĕs suka.

8. éliŋ éliṅĕn ywa lali, iŋ woŋ kaŋ añjuju lawaŋ, tan niyat mĕlèk mripaté, duk laréné malaḥ tuwa, tan ana prihatinnya, dadya malaraté muput, tur tan sinuŋ iŋ pakaryan.

9. marmèŋ woŋ kuna linuwiḥ, sinuŋ tiṅal kawaṣpadan, sawab tilar maṅan saré, dadya sidikiŋ paṅucap, sarta tĕrusiŋ tiṅal, anĕrataŋ kalbunipun, iŋ duña prapta ṅakérat.

10. aja gawok maraŋ ṅèlmi, sanadyan ana saboḍag, yèn tan kalakon lakuné, muŋ dadi woŋ kabrabéyan, duña kérat malarat, yèn kalakon tapanipun, tan paṅaji mriŋ manuṅsa.

11. sinuṅan tiṅal kaŋ ghaib, uniṅa surupiŋ pĕjaḥ, tan lali palawaṅané, tur ambuka ṅèlmu rasa, barkatiŋ kasutapan, myaŋ déniŋ tuduhiŋ guru, awas mariŋ kaŋ sinĕmbaḥ.

12. iŋ woŋ kaŋ sinuṅan mukti, tan sĕpi wijiliŋ tapa, ṛĕmbĕsiŋ madu purwané, janma kaŋ sinuŋ malarat, woŋ loba alit mila, lumuḥ kuraŋ maṅan turu, dadi muput malaratnya.

13. luwaṅiŋ janma kaŋ mukti, duk anom tansaḥ nĕstapa, ṅlarani maraŋ ragané, añĕgaḥ turu lan maṅan, saya tuwa sinuṅan, kawiryan mariŋ hyaŋ aguŋ, salamĕt duña ṅakérat.

14. yèn dalu apraŋ lan arip, sru ramé wawan winawan, yèn siyaŋ apraŋ lan luwiḥ, ramé dènnya maṅun yuda, yèku janma utama, amriḥ mandia iŋ ṅèlmu, kapaṅgiha kaŋ sinĕmbaḥ.

15. tapa minaṅka raragi, sahéṅgané olaḥ ulam, supaya énak rasané, kudu ṅaṅgo uyaḥ lawan, tarasi brambaŋ bawaŋ, énak iṅkaŋ kaduk bumbu, kapaṅgiḥ rasaniŋ ulam.

16. iṅkaŋ tan sinuŋ kamuktin, dumadak suka nĕstĕpa, sru wĕdi koṭoŋ wĕtĕṅé, bata watu sok kolua, amriḥ agĕṅiŋ tiñja, yèku woŋ buḍug amumuk, mriḥ mĕkar jubur ambaa.

17. kaŋ sinuŋ rahmatiŋ widdhi, tan arṣa kèwĕg èwĕgan, kaṛĕmĕn tyas dèn nir kabèḥ, amarga kaŋ sinupaya, wignya widada dadya, jati tiṅalé malulu, amuŋ mariŋ kaŋ sinĕmbaḥ.

18. milané liṅgiḥ nèŋ sĕpi, gampaṅa nora umiyat, aliya sakiŋ sĕdyané, puniku kaŋ sampun tĕka, lambaŋ manuk amora, kalawan kuruṅanipun, wĕkasané badan sukṣma.

19. déné kaŋ nora pinaṅgiḥ, krĕkĕté kèḥ kaŋ sinĕdya, amĕtĕṅi jro tiṅalé, milané jĕŋ nabi duta, tan arṣa olaḥ sastra, amuŋ maṅgĕŋ salatipun, tanpayun kawoworana.

20. maṅkana jĕŋ sunan giri, apratapa tigaŋ wulan, nulya miyos darajadé, kaŋ séla pan dadi liman, binañjurkĕn ṅaluwat, kawan dasa siyaŋ dalu, dadi ratu waliyolaḥ.

21. sèḥ malaya tigaŋ sasi, kaŋ asramèŋ kalijaga, iŋ pulo upiḥ prĕnahé, tapa léṇḍéyan galiṅgaŋ, wus jaṅkĕp tigaŋ wulan, galiṅgaŋ tuwuḥ ṅrĕmbuyuŋ, dadya mas akèḥ utama.

22. wus wawaṅĕniŋ hyaŋ widdhi, yèn woŋ kaŋ aṇḍaṅir badan, tĕluŋ sasi wawaṅĕné, yyan tĕmĕn tĕmĕniŋ manaḥ, apa baraŋ tinĕḍa, tinĕkan sihiŋ hyaŋ aguŋ, sapanĕḍaniŋ kawula.

23. sawĕnèḥ kudu amukti, anaṅiŋ lumuḥ nastapa, kaŋ lumraḥ iŋ jagat kabèḥ, woŋ kaŋ kinuraṅan paṅan, tan ana kaŋ nĕstapa, paḍa woŋ buḍug amumuk, aṅguŋ amaṅan anéndra.

24. iku palanya raryalit, kakéhan susuniŋ biyaŋ, katuwan sasapéhané, dadi balilu suṅkanan, laré lanaŋ wadona, doḥ miyat sutapanipun, tan dadi ṅamal jariyaḥ.

25. kĕmĕliŋ tyas tuna budi, kalamun duwèni akal, sak mit baṅĕt mriŋ bĕciké, kaŋ kèḥ akal kadurṣilan, mandrawa brata tapa, yèn raré nom susonipun, sinuŋ akal kasutapan.

26. mulané pra janma ṅuni, ṅĕla ĕla anak lanaŋ, amal jariyaḥ arané, yèn kaŋ salèḥ iŋ agama, kinudaŋ anak lanaŋ, añwargakkĕn yayaḥ ibu, anak lanaŋ kaŋ pratapa.

27. yèn katuwan dènnya ñapiḥ, mandar sru karya duraka, maraŋ riŋ yayaḥ wibiné, aṅèl baṅĕt yèn maḷĕsa, dadaḥ dulaṅiŋ biyaŋ, mandrawèŋ kawiryanipun, yèku bèbètiŋ woŋ désa.

28. raré kaŋ anom sinapiḥ, akèḥ kaŋ ulaḥ nĕstapa, tan jriḥ mamati ragané, mulané sinuŋ kawiryan, iṅkaŋ paḍa durṣila, paḍa woŋ katuwan susu, mokal yèn nom pañapiḥnya.

29. jamak kaŋ lumraḥ iŋ bhumi, kaŋ durjana ambĕlasar, dédé woŋ anom susoné, kaŋ durjana ambĕlasar, iṅkaŋ ambégal ṅĕntal, sami woŋ katuwan susu, lawan kaŋ sukan nĕstapa.

30. marma tar wrĕdèn iŋ ṅèlmi, raré katuwan sĕsĕpan, piliḥ kaŋ mañjiŋ ṅèlmuné, luwiḥ kalis iŋ agama, yèn olaḥ ṅèlmu rasa, kadya ḷĕṅa lawan bañu, miwaḥ saguŋ kahutaman.

31. ṅĕmbuhkĕn bahé mriŋ ṅèlmi, tan pisan pisan kéliṅan, iŋ brata aṅèl lambaṅé, kadya woŋ aṇḍaṅir tĕgal, wiwitané kaṅélan, ṅĕlèḥ wĕkasané tuwuk, tan béda ḍaṅiriŋ badan.

32. iku tan kĕna kinardi, yèn ta wus papĕṣṭèniŋ hyaŋ, dumadak tuwa susoné, dadi tuna budi akal, sĕṅara kasutapan, lamun anom susonipun, wéwéka manaḥ grahita.

33. kinira kira tan kĕni, takdiriŋ hyaŋ maha mulya, kaŋ sugiḥ lawan miṣkiné, adagaṅa atanèna, olaha kadurṣilan, yèn kaŋ anom susonipun, wéwéka manaḥ grahita.

34. wondéné woŋ duk iŋ makṣiḥ, raré katuwan sĕsĕpan, dĕstun saaṅgur aṅguré, mĕcahaké piriŋ piṅgan, cowèn kĕṇḍi myaŋ layaḥ, ṅilaṅaké paṅot wĕḍuŋ, ambĕḍahkĕn sasaṇḍaṅan.

35. cècègané ujar sĕrik, apan lot pikolèḥ ujar, labĕt katuwan susoné, adat kaŋ wus kalakṣanan, yèn anakiŋ woŋ désa, dèn susoni tĕluŋ tahun, jaga pipikul kéwala.

36. émané iṅitik itik, alit mila sinusonan, muŋ dadi kuliniŋ uwoŋ, aṅur matia duk bocaḥ, alit mila dinulaŋ, owĕl muŋ dadi pipikul, tan wĕlas maraŋ sudarma.

37. yèn dipripiḥ maraŋ bĕcik, suṅkanan tur nora bisa, katĕkan pĕtĕŋ atiné, pahé iṅajak makṣiyat, paḍaŋ jina totohan, trawaṅan karya calimut, wrat naṅis dèn jak raharja.

38. raré kaŋ tuwa sinapiḥ, samya uṇḍagi duk bocaḥ, naṅiŋ balilu wrĕdané, kadyatmikané wiraṅan, kalamun tatakona, mulané awèt balilu, pĕpĕṅané nulya miṅgat.

39. wus akèḥ samya nitèni, kuñcara yèn anèŋ désa, akèḥ kasuṅsaŋ driyané, kontap lamun para tumbak, yèn amèt amblĕgaṇḍaŋ, wuḍu piraŋ piraŋ ḍusun, taté bukti sata mĕntaḥ.

40. siŋ baraŋ paṅgawé bĕcik, kaŋ mokalé iŋ paṅéran, dumadak suḍik atiné, mèlu ṅaḷĕm asru wiraŋ, paṅrasané wus bisa, yèn umur nĕmbĕlas tahun, katarané manaḥ suṅsaŋ.

41. woŋ anom drĕma ṅlakoni, purwaniŋ rèḥ siŋ woŋ tuwa, tan aṅsuŋ anom susoné, siré asiḥ maraŋ anak, nora iḍĕp iŋ wĕlas, dadi wrĕdané balilu, sĕṅara riŋ kabĕcikan.

42. iku siḥ tĕmahan lalis, biyaŋ kaŋ agawé ala, pantĕs jinĕjĕg makamé, amarga gawé duraka, balilu tur suṅkanan, woŋ tuwa pantĕs dèn pukul, nora layak iṅujuṅan.

43. pamupusé kaŋ suŋ waṅsit, kapriyé goné anulak, yèn wus kabañjur susoné, katuwan paṣṭi duraka, mriŋ yayaḥ sarta réna, lan mariŋ hyaŋ maha aguŋ, wit calimut tanpa tapa.

44. marga kumuduniŋ janmi, para désa siré wĕlas, mriŋ mahu suta sutané, dadya samya sinusonan, prapta ṅumur tri warṣa, déniŋ boḍo nora wĕruḥ, mriŋ witiŋ suta duraka.

45. ṅanti sok ñaṇḍaŋ sasuwir, nadyan muluk koṅsi kĕñaŋ, tĕka turu wardayané, lir muṇḍiŋ martabatira, lamun wus waṛĕg maṅan, dyan gayĕmi sarwi jĕrum, liyĕr liyĕr puguŋ muḍa.

46. woŋ miṣkin saṅsaya miṣkin, labĕt tan bĕtaḥ nĕstapa, miṣkin atĕtĕp arané, janma mukti sugiḥ tuman, kalamun dadagaṅan, dumadak baṭiné aguŋ, woŋ miṣkin dumadak tuna.

47. kadya goné ananagiḥ, raré nom ulaḥ nĕstapa pan katĕmu iŋ tuwané, laré iṅkaŋ ulaḥ paṅan, turu dawĕgiŋ bocaḥ, malarat katĕmu sĕpuḥ, nanagiḥ kaŋ tanpa potaŋ.

48. pĕkṣané kudu amukti, yèn tan duwé kasutapan, dadi malarat mĕṣṭiné, pakṣané anagiḥ utaŋ, sapuluha kasabda, yèn tan ana potaṅipun, nadyan sugiha tarabas.

49. palané tuwa sinapiḥ, mĕndiriŋ mriŋ kasutapan, dadi muŋ mogok mĕṣkiné, sru kalis iŋ kabĕcikan, kadya wé lawan ḷĕṅa, lamun aṅgĕguru ṅèlmu, nora tumañcĕb iŋ manaḥ.

50. wus bubuhaniŋ woŋ mĕṣkin, doyan turu doyan maṅan, tan ana kasutapané, bayaṅur sapi mahésa, dadi ḷĕbuniŋ swarga, sato mani paḍanipun, woŋ maṅguŋ maṅan lan néndra.

51. tanpa nĕbut lamun guliŋ, lir guliṅé pra mahésa, lir sato mani paḍané, sato kaŋ wĕnaŋ pinaṅan, alamé ratu baka, pan tatan ana woŋ sĕpuḥ, woŋ tuwa samya pinaṅan.

52. yèku aran sato mani, woŋ tuwa iṅkaŋ duraka, pantĕs pinaṅan dagiṅé, duk jĕnĕṅé ratu baka, yèku iṅkaŋ amaṅan, waton wañciné woŋ sĕpuḥ, kaŋ tĕmĕné tanpa karya.

53. waṅĕné raré sinapiḥ, anom umur pituŋ wulan, wolu saṅa sadasané, sawĕlas rolas tĕlulas, patbĕlas pañca wĕlas, myaŋ sat wĕlas sartanipun, pitu wolulas saṅalas.

54. yèn laṅkuŋ wawaṅĕn iki, dadya pintĕré kapalaŋ, ḍasar kaŋ tuwa susoné, ḍĕmĕn maraŋ karawitan, ñaḷĕmpuŋ aṅraṛĕbab, sru tĕbiḥ dahulatipun, saṇḍaṅé araŋ kaŋ wĕtaḥ.

55. wus kaluwaŋ ḍiṅin ḍiṅin, yèn woŋ ñaḷĕmpuŋ ṅraṛĕbab, araŋ wutuḥ saṇḍaṅané, sakosokan sasĕṅgréṅan, dahulatipun tĕbaḥ, alalakon pataŋ puluḥ, dina panĕḍané tawa.

56. sahumurira ya urip, naṅiŋ doḥ bĕja dahulat, araŋ wutuḥ saṇḍaṅané, lamun maṅan araŋ énak, barkaté karawitan, malaratipun sahumur, anĕnĕḍa tan katĕkan.

57. bĕjané kaŋ aniṅali, sami rahab amiyarṣa, tur ta adoḥ dahulaté, sakarṣané ya uruhan, akarya mĕŋ amĕṅan, nora nana widanipun, kaṛĕpé karya dolanan.

58. pahé lan kaŋ anaṅani, sakosokan sasĕṅgréṅan, pataŋ puluḥ dina dohé, dahulaté saṇḍaŋ paṅan, paḍa lan olaḥ sastra, yèn aṅguŋ kinarya nuṅkul, tiwas dahulaté tĕbaḥ.

59. pahé lan woŋ ulaḥ ṅèlmi, kaŋ ghaib ghaib punika, dadi woŋ alim wĕkasé, yèn kaŋ aji iṅkaŋ iya, dadi kahum utama, acĕpak kamuktènipun, akèḥ urmat tan siḍĕkaḥ.

60. kaŋ nĕḍak luwaŋ puniki, wiwit nĕḍĕŋ dadya janma, prapta jimawal warṣané, guna tata ṅèṣṭi arja, (1853) pétaṅiŋ umurira, (79) pituŋ dasa saṅa tahun, tansaḥ nuṅkul ulaḥ sastra.

61. tan laṅkuŋ muŋ mugi mugi, saguṅiŋ wiyata tama, tinuṅkulan supaṅaté, jinuŋ arja kalantipan, taḷĕsĕpiŋ wiwisa, santosa nulak mriḥ ayu, mañcoroŋ kadya kañcana.

62. amor tiñja mas iṅambil, tiñjané iṅkaŋ binuwaŋ, kañcana ṛĕsik mañcoroŋ, punika pralambaŋ wisa, tumlĕsĕp mariŋ manaḥ, èṛĕm wiraŋ rasanipun, sakiŋ sru asiḥ iŋ sukṣma.

63. kacoba wiraŋ tanapi, èṛĕm susaḥ muŋ narima, wimbuḥ sru èṅĕt hyaŋ manon, mĕṅgaḥ sambĕté kaŋ kocap, iŋ pada sèkĕt pañca prapta pada sèkĕt pitu, kasĕbut ṅaṇḍap punika.

64. ṅraṛĕbab ñaḷĕmpuŋ yèn wis, buṅaḥ kawisuḍa ḍalaŋ, dadya mĕŋ amĕṅaniŋ woŋ, guna wisa yèn iṅundaŋ, yèn mopo olèḥ ujar, nora kajèn sartanipun, tuwas adoḥ dahulatnya.

65. tan surup yèn pinariñci, déné sahumur malarat, nora ana sambulihé, rèhniŋ dadi mĕŋ amĕṅan, yèn muṅguḥ woŋ iŋ désa, araŋ bisa bĕbĕt sabuk, labĕté baṅĕt malarat.

17. ḍaṇḍaŋgula

1. tarbitiŋ tyas maṅgita mamanis, pan kinarya bubukaniŋ gubaḥ, sarkara muhuŋ ginawé, pratéla darpèŋ kalbu, panuṅkuliŋ ulaḥ sastra di, rèhniŋ aruṅsit dahat, binaṅkit iṅapus, kaŋ ṭukul driya pribadya, mila amuŋ manulat suṅgiŋ kintaki, wulaŋ papalinira.

2. kyayi agĕŋ séséla linuwiḥ, mila mugi apariṅa barkat, supaṅat ñalamĕtaké, mriŋ amba kaŋ manurun, jinuruṅan sihiŋ hyaŋ widdhi, pariŋ nugraha arja, paḷĕṣṭa manurun, pra nuṅkara wuniṅaa, srat kaŋ ṅĕmot wasita tama kaŋ sakiŋ, kyagĕŋ séla punika.

3. aṅlĕluri sabda rum amanis, sakiŋ kaṅjĕŋ kyayi gĕŋ séséla, wus wirotamèŋ labĕté, kapĕtĕṅannya prabhu, iŋ bintara naréndra luwiḥ, ya ta kyagĕŋ séséla, samana duk luguḥ, iṅayap putra myaŋ wayaḥ, apitutur hé kabèḥ nak putu mami, paḍa sira pyarṣakna.

4. pituturku dudu dalil khadis, yèku aran papali iŋ kuna, basa papali tĕgĕsé, tindak kaŋ wus lumaku, gon pakoliḥ iŋ bĕnĕr sisip, yèn iku kalakona, salamĕt tinĕmu, bĕrkati satĕrahira, maṅgiḥ arja ucapna papali siṅgiḥ, aja sira akarya.

5. budi aṅkuḥ ladak lawan jahil, aja sira watĕg tyas surakaḥ, aja coloŋ calimudé, aja watĕg kumiṅsun, buraḷĕman ladak kumaki, woŋ ladak gĕlis pĕjaḥ, ywa ṅiwa iŋ laku, aja sahèn dèn wiraṅan, aja ṅĕguṅakĕn raga woŋ ṅahurip, dèn wruḥ iŋ kabagusan.

7. bagus iku dudu ĕmas picis, dudu rupa dudu sasaṇḍaṅan, woŋ bagus pakéwuḥ liré, kaŋ ambĕg tyas rahayu, asiḥ maraŋ paḍaniŋ janmi, mĕrak ati warṇanya, ṛĕsĕp kaŋ andulu, sawĕnèḥ woŋ amaṅéran, iŋ mas picis ana mariŋ busana di, ana mariŋ kabisan.

8. ana maṅran ṅèlmuné tanapi, ana maṅran dènnya tĕguḥ tatag, ana maṅéran japané, ana iṅkaŋ mituhu, mariŋ kawruhira pribadi, kabèḥku paḍa saya, siṅgahana ayun, mriŋ kaŋ ḷĕstari paṅaraḥ, aja sira lumaku dipun kèriṅi, sawruḥ wruhé priyoga.

9. yakti éwuḥ woŋ ṅahurip kaki, dèn abisa aṅénaki tyasnya, manusa sapĕpaḍané, kaṛĕp iṅkaŋ tan arju, janma kaŋ kaŋ mriḥ dipun kèriṅi, iku sira sirika, ywa aṛĕp aniru, lan manèḥ aja kopaḍa, aṅrèḥ jalma lan maréntaḥ kĕbo sapi, sato sapaḍanéka.

10. aja sira priḥ wruḥ kaya jalmi, sato kéwan paṣṭi nora bisa, wus tamtu sajé titahé, dèn wignya amriḥ putus, iŋ wéwéka dipun praniti, aja kaya sakrĕta, kĕboné pinupuḥ, kinon sinahua maca, wus takdiré kĕbo sapi nora baṅkit, mulané paḍa wuda.

11. ayam ginusaḥ yèn muṅgaḥ panti, maṅan bĕras uga ginusaha, kĕbo iṅaḍaṅan babé, yèku woŋ olaḥ sĕmu, yèn tataṅga saraté kaki, kaŋ layak iṅaruhan, aruhana iku, yèn tan layak muŋ awasna, sabab déniŋ maṅan sĕgané pribadi, pan dudu rayatira.

12. yèn ta muṅguḥ rayatira kaki, wruḥna naṅiŋ ywa ṅlarani awak, larakna atiné bahé, lan aja sira wuruk, wĕruhĕna yèn duruŋ sisip, yèn ta wus katiwasan, aja sira tutuḥ, kélaṅan wuwuḥ duraka, yèn wus luput aja ṅumpaḥ umpaḥ kaki, yèku pan tanpa guna.

13. dèn aṅulaḥ rèhniŋ woŋ ṅahurip, aja sira ṅĕguṅaké raga, iŋ ṅahurip akèḥ liré, dèn wĕruḥ iŋ pakéwuḥ, éwuḥ iku tigaŋ prakawis, ḍiṅin éwuḥ iŋ paṅucap, piṇḍo iŋ pandulu, piŋ tri éwuḥ jroniŋ driya, yèn katara alané sajroniŋ ati, pan dadi pagrayaṅan.

14. dèn wurukan paḍa wruḥ iŋ isin, isin iku pan kaliḥ prakara, ḍiṅin isin paṅérané, déné piŋ kalihipun, isin maraŋ paḍaniŋ urip, yèn kalakona wiraŋ, sapa iṅkaŋ ayun, dipun atut akĕkadaŋ, pawoŋ sanak aja pĕgat ṅati ati, yèn cĕné dadi ala.

15. aja sira watak suka sugiḥ, aja sira watak ṅajak tukar, aja ṅandĕlkĕn ṅèlmuné, aja watak aṅuṭuḥ, aja watak ṅaruḥ aruhi, aja watak aṅiwa, ala kaŋ tinĕmu, kaŋ sapa atiné ala, nora wandé iŋ tĕmbé iku nĕmahi, woŋ ala nĕmu ala.

16. sapa sapa kaŋ ḍasarkĕn bĕcik, nora wandé tĕmbé maṅgiḥ arja, miwaḥ saturun turuné, aja watak kumiṅsun, asĕmbrana sabaraŋ kardi, woŋ doyan sasĕmbranan, iku woŋ katutuḥ, katiwasan wĕkasannya, lamun ana woŋ tatrap sira dèn ajriḥ, malati iku janma.

17. balik iku tirunĕn ta kaki, jalma tatrap sira kasihana, ambiḷĕn iku sawabé, ambĕrkati satuhu, ṅiŋ tan wĕnaŋ yèn dipun aji, tiniru lagi kĕna, pambĕgané alus, paṅucapé ṅaraḥ araḥ, yèn aliṅgiḥ tan apĕgat ṅati ati, nora sawiyaḥ wiyaḥ.

18. aja sira watak sugiḥ wani, aja sira kapéṅin kĕḍotan, kasĕténan apadéné, aja watak aṇḍukun, ywa aṇḍalaŋ aja aṅgrami, aja budi sudagar, aja budi kahum, jaṅjiné jakat lan pitraḥ, yèn sinuda paduné cukĕŋ abĕṅis, yèku kahum kaŋ ñata.

19. kumbaḥ surakaḥ cukit aṇḍulit, iya jagal malantĕn amarṇa, yèku nora dadi gĕḍé, sirikĕn ujar iku, iŋ woŋ urip dipun nĕṅĕri, pan katĕmu iŋ basa, katĕmu iŋ sĕmu, miwaḥ katĕmu iṅulat, tyasiŋ janma kaŋ ala miwaḥ kaŋ bĕcik, jumujur anèŋ cahya.

20. yèn sira wus antuk siḥ hyaŋ widdhi, dadya woŋ aguŋ yèn amaréntaḥ, mriŋ woŋ cilik dipun sarèḥ, dèn amriḥ tulusipun, ywa sok daya daya mriŋ pamriḥ, aja sira anacaḥ, parén mriŋ batur, baṅkita karya pusaka, ṛĕṅkuhĕn ta nak putu mor kulit dagiŋ, dèn aguŋ apuranta.

21. kadyèki kaŋ manuṅsa sajati, iku guruniŋ para paṇḍita, datan katan katara lakuné, pañĕgaḥnya tan umum, nora tapa lan ora mutiḥ, naṅiŋ tan pĕgat yitna, iŋ awakirèku, prayitna iŋ ḍèwèkira, muŋ sanaké puniku kaŋ dèn kasihi, sanak yèku jagat.

22. bañu bhumi aṅin miṅaḥ laṅit, surya lintaŋ kalawan sasaṅka, puniku sanaké kabèḥ, janma kaŋ salaḥ iku, kabèḥ satrunira pan dadi, mulané ana lara, walat kaŋ tinĕmu, jalma kaŋ jujur tyasira, lanaŋ wadon kabèḥ sanakira sami, marmané ana sawab.

23. dèn nastiti tataniŋ ṅahurip, aja watak mémétaṅi maṅka, yèn luput dadi wiraṅé, tan wun tĕmaḥ sinaru, aja guru guru dèn ririḥ, aja wani aṅucap, yèn duruŋ kacakup, kawĕrdi iŋ driyanira, papan kriḍa wus kaḍaḍa sujana di, baraŋ rèḥ tata arja.

24. yèn sirarṣa kaharjan andadi, dèn akaṛĕm lot aṇḍaṅir badan, kaŋ roŋ prakara ywa supé, kaŋ ḍiṅin cĕgaḥ turu, kapiṇḍoné ywa kaṛĕm bukti, pomèki ḷĕkasĕna, kaki ujar iṅsun, yĕkti pinariŋ kamulyan, iŋ hyaŋ sukṣma dĕrajaté amuwuhi, mriŋ putra buyut caṅgaḥ.

25. satĕṅaḥ woŋ kaŋ duruŋ sayĕkti, dènira mriḥ budi kapaṇḍitan, pijĕr wayaŋ wuyuŋ bahé, tansaḥ aṅalor ṅidul, mĕṇḍak maṇḍak séba woŋ sugiḥ, ṅèlmu dèn gawé kasab, aṅucap gĕdĕbus, aṅiñciḥ darbèk woŋ liyan, sabĕn wĕruḥ awaké kaḷĕbon éblis, dadi woŋ ṅayawara.

26. apan cĕgaḥ jĕnĕṅiŋ woŋ ṅèlmi, yèn nasaba wismané naṅkoda, tuwin mantri gĕḍé gĕḍé, nir wiraṅkĕn nèŋ siku, dènira mriḥ budi lastari, mriŋ karaharjan mandar, iŋ béka tan kéguḥ, maṅka békaniŋ ulama, yèn kapéñcut maraŋ iṅkaŋ mĕlik mĕlik, dadiné ṅaṇḍap aṇḍap.

27. yèn koṅsia ṅèlmuné kaliṇḍiḥ, pan druhaka jĕnĕṅiŋ ulama, tarlèn lan bhuta hawané, sru liluŋ kadaluruŋ, nora wikan kĕnèŋ piranti, tansaḥ karya pahékan, dènnya añjĕjaluk, datan étaŋ jiwa raga, babĕntusi dènira amriḥ pakoliḥ, srĕnuḥ ṅlakoni karya.

28. aṅlakoni karyané kaŋ dèn priḥ, yèku si woŋ tan wĕlas iŋ badan, tan asiḥ maraŋ jisimé, dadi bañjur katlañjur, nora antuk wahyuniŋ ṅèlmi, lakuné lalawora, tansaḥ wayaŋ wuyuŋ, muhuŋ mélik kaŋ dèn añcas, duruŋ wĕruḥ iŋ laku sikuniŋ ṅèlmi, tiṅkaḥ sru daya daya.

29. paṅrasané wus bĕnĕr kaŋ ṅèlmi, tan aṅrasa lamun iṅèsĕman, mriŋ woŋ kaŋ tama tékaté, iku woŋ kumpruŋ pĕṅuŋ, tan udani kĕnèŋ piranti, sabab wus ati sétan, lakuné wus liwuŋ, paṅarahé tan ririṅa, wus kalulun atiné kaḷĕbon éblis, datan wruḥ isin wiraŋ.

30. apan akèḥ pambékaniŋ urip, dènnya amriḥ pakoliyèŋ badan, amriḥ kuñcara ṅèlmuné, mĕlèka sabĕn dalu, tansaḥ dènnya acĕgaḥ bukti, aṇḍap asor kaliwat, èsĕmé lir ḍuyuŋ, ulat manis ati sabar, dadi gĕndam èsĕmé guna piranti, ĕnĕṅé salaḥ cipta.

31. tan maṅkono iṅkaŋ wus sayĕkti, badan iki dipun kadi saraḥ, anèŋ lahut upamané, apa ombakiŋ bañu, saraḥ anut iliniŋ wariḥ, iku jĕnĕŋ kawula, tan darbé karṣèku, aṅiŋ purbaniŋ paṅéran, tanpa karṣa tan miyat maraŋ kaŋ kèkṣi, wit sru kaṛĕm samodra.

32. nora nana kaŋ dèn paran ati, pan wus liwuŋ tan darbé paṅéran, pan suwuŋ jati kawruhé, tan dulu tan dinulu, tan apaṅgiḥ datan pinaṅgiḥ, tan paran tan pinaran, wus tumĕkèŋ suwuŋ, sasolahé pan asamar, nora nana kaŋ kaduga anampani, liwuŋ kadi woŋ édan.

18. kinaṇṭi

1. ṅaṇṭia budi paṅgayuḥ, maya wĕniŋ kaŋ mĕṅkoni, kaŋ gumĕlar nèŋ bantala, lan kaŋ gumĕlar nèŋ laṅit, yèn sira duruŋ grahita, tanapi duruŋ maṅrĕti.

2. mriŋ kaŋ gumĕlar kasĕbut, papali kadaŋmu sami, sihana anaṅiŋ aja, kapati sira ṛĕmĕni, naṅi mahu kaŋ kawĕca, maya maya sarta wĕniŋ.

3. maya wĕniṅé kalaṅkuŋ, badanmu uga duwèni, badan wĕniŋ maya maya, ṅuripi ragamu sami, saŋ wĕniŋ sadina dina, sawĕṅi wĕṅi kabĕsmi.

4. anaṅiŋ tan karasa puḥ, dupi sira nĕt myaŋ sikil, tanpa arta krasa susaḥ, nulya maṅkat nĕḍa pariŋ, supaya waṛĕg anaḍaḥ, aṅgĕpmu saraḥ ṅlakoni.

5. ombakiŋ sagara ṅlaṅut, tanpa wĕkas tanpa tĕpi, iku klèru aṅgĕpira, nora cocog lan kaŋ muni, papaliné kyagĕŋ séla, ṅrĕtèkna iṅkaŋ patitis.

6. ṅanti putusira wĕruḥ, badanmu kaŋ mĕlèk arip, ḷĕr ḷĕran gumlimpaŋ néndra, kagrĕmĕtan sĕmut mimik, malaḥ kayog oyog nora, krasa tanpobaḥ tan taṅi.

7. kaŋ sru mulati badanmu, kaŋ rina wĕṅi nir guliŋ, nora arip yèn tan naḍaḥ, pan nora luwé sayĕkti, iya iku sumurupa, saŋ hyaŋ maya maya wĕniŋ.

8. kaŋ mĕṅkoni mahu saguŋ, kaŋ gumĕlar bhumi laṅit, ika iki iku paḍa, baṅsa titaḥ kaŋ kahèkṣi, iku kabèḥ kawaḍahan, saŋ wĕniŋ tinon tan kèkṣi.

9. tur cakĕté sakalaṅkuŋ, kalamun tinimbaŋ déniŋ, séta lan krĕsnaniŋ mata, ijèḥ cakĕt saŋ hyaŋ wĕniŋ, iku ṅrĕtèkna kaŋ ṅantya, maṅrĕti yèn wis maṅrĕti.

10. paṅéranĕn tĕgĕsipun, éliŋ éliṅĕn ywa lali, lamun sira wus sañata, maṅéran mriŋ saŋ hyaŋ wĕniŋ, kuñcara tan darbé paṅran, cocog kalawan papali.

11. lamun wus maṅkono kulup, sira wus jati maṅrĕti, ṅlakoni nora kalépyan, maṅéran mriŋ saŋ hyaŋ wĕniŋ, yèn ana kaŋ salaḥ tindak, apa kaṇḍané utami.

12. giḥ ana kéwala cukup, marga saguṅiŋ sujanmi, apa kaŋ ṭumukul tyasnya, ṅèyèl lamun dèn wañcèni, sanadyan puwaranira, kasuraŋ saru anaṅiŋ.

13. ṅrasa saraḥ driyanipun, katut lumakuniŋ wariḥ, marma nulya tanpa ṅrasa, yèn tindaké salaḥ daliḥ, mula muhuŋ iṅgiḥ ana, muriḥ buṅaḥ sira mañjiŋ.

14. dadi woŋ ṅalahan asru, narima cinacat piṅgiŋ, ñurasa rasaniŋ wulaŋ, tinimbaŋ nacat sujalmi, bĕcik malaḥ cinacata, watoné tanpa nindaki.

15. laku saru tan siniku, maraŋ sapaḍaniŋ jalmi, kaŋ sinéban kaŋ sinaba, pañaruné amuŋ déniŋ, dènira aṅkuḥ kalintaŋ, dèn buhkĕn ayak tan dadi.

16. dosa cilakané muput, nadyan muput priyé maniŋ, yèn wis tinakdir hyaŋ maya, ya iku hyaŋ maha suci, priyé bahé é goné baṅga, muŋ kudu dipun lakoni.

17. dimèn saḥ ṅantĕpi ṅèlmu, woŋ tan mantĕp maraŋ ṅèlmi, kalamun guna micara, mriŋ ṅèlmu tansaḥ dèn aṅliŋ, muŋ supaya dèn aḷĕma, kaŋ maṅkono tan utami.

18. utamané woŋ puniku, kudu awas kudu éliŋ, maraŋ araliŋ kawula, yèn kataṅgor wiraŋ isin, kudu sabar anarima, maraŋ purbaniŋ hyaŋ widdhi.

19. yèn maṅkono iku tamtu, purbaniŋ hyaŋ mituluṅi, ñirṇakkĕn wiraŋ isinnya, marga sinuŋ truṣṭèŋ ati, tinimbaŋ kaŋ karya wiraŋ, sĕnĕṅé tanpa ṅamputi.

20. ṅamputi ñaṇḍak liripun, maṅka iṅkaŋ karya isin, wastra luṅsĕt tur momohan, liniru barléyan adi, marga tinuku wardaya, sabar nrima dèn antĕpi.

21. antĕpé éliŋ muŋ tĕrus, yèn grusa grusu ñalini, wĕnaṅé budi sĕtiyar, yèn maṅkéno adad dadi, ṅrĕmbaka wiraŋ isinnya, yèn ṅlalu bĕcik ṅurmati.

22. dupi ḷĕs nèŋ jaman lampus, wiraṅé tansaḥ kĕkaṇṭil, rumaṅsa ginuyu jalma, jalma jaman duk duñèki, samya bĕlèḥ jaṅgutira, tĕgĕsé aṅisin isin.

23. sumĕṛĕpa pra sir ṅlalu, bĕcik ṅur nuli ṅĕmasi, kaŋ limraḥ jalma sajagat, kalamun anuju guliŋ, supĕnané tamtu bĕkta, kaanané duña yĕkti.

24. kaŋ maṅka pakaryan turu, tuturutan jalma lalis, kaŋ ṅèyèl lamun nuṅkara, mariŋ pustaka puniki, hla woŋ aku ahli alaḥ, impènku katĕmu widdhi.

25. sukur sakir namba sukur, naṅiŋ yèn makatĕn biliḥ, pañanané woŋ palastra, kadya janma tanpa ṅimpi, iku taṇḍa wus sampurṇa, muliḥ mriŋ alamiŋ ṅuni.

26. yèn makatĕn iŋ panĕmu, kaliwat tĕmahan sisip, sumaṅga daṅua tiyaŋ, duk ṅumur salapan ari, ñritakna kèṅĕtanira, pĕṭèk kula sampun mĕṣṭi.

27. pliṅak pliṅuk tanpa muwus, yèn wani maḷĕs nakoni, ḍèwèké apa kèliṅan, yèku kojaḥ muriḥ ajriḥ, pra sir tékat ṅlalu léna, sahèstu botĕn prayogi.

28. maṅka saṅgyaniŋ wuwuruk, panawuṅiŋ nabi wali, ratu pujaṅga paṇḍita, sujana sarjana tuwin, ahli budi sanadyana, srat yèki kaworan waṅsit.

29. aṅgitiŋ janma kalaṅkuŋ, dènira sru muḍa piṅgiŋ, naṅiŋ kaṛĕpé nut ṅéman, janma sajagat puniki, marga jalma sak rat raya, kapiṇḍa puṣpita adi.

30. gandané kalaṅkuŋ arum, déné saguŋ wiyata di, kapiṇḍa tamanan sĕkar, kaŋ adi arum kapati, jalma sajagat kapiṇḍa, puṣpita kaŋ dahat waṅi.

31. kasimpĕn nèŋ taman arum, naṅiŋ émané pun piṅgiŋ, darbé aṅgĕp manut ṅéman, lir wulaṅiŋ para luwiḥ, tur aruṅsit paṅgitaña, tan binaṅkitkĕn yèn oliḥ.

32. paṅaḷĕm malaḥ ginuyu, mriŋ saŋ pra ṅibadaḥ budi, anaṅiŋ pun puṅguŋ muḍa, lamun kahésĕman yĕkti, muji slamĕt saha minta, paṅagsamaniŋ pra sami.

33. anujoni kataṛĕñjuḥ, nuṅkara sarta miyarṣi, myaŋ prasaja iṅkaŋ darwa, maraŋ pustaka puniki, gunaṅrèḥ naṅiŋ ñatanya, tan katon lamun ṅlakoni.

34. paribasan muŋ kasĕbut, kadi méñco iṅkaŋ baṅkit, amicara tata jalma, niru ura ura sruti, nitisastra sasaminya, glèṅgèŋ kata wiyata di.

35. aṅgĕré kuruṅanipun, isi maṅsan lawé drawi, yèn kalalèn kaŋ miyara, kuruṅané tanpa isi, maṅsan lan wé drawinanya, ṅaṭĕṭĕr tan wignya muni.

36. wignya muni naṅiŋ laju, niti maṅsani kinaṇṭi, duk sampatiŋ paṅgitaña, taṅgal sapisaniŋ sasi, ramĕlan jimawal warṣa, sĕṅkalanira ginupit.

37. guna tata ṅèṣṭi ayu, tabuḥ pañca soré wañci, sèlèḥ pèn anulya siram, rampuṅiŋ adus anuli, busanèŋ panti anulya, mijil kliyĕg kliyĕg muṅgiŋ.

38. palataran ṅantya tabuḥ, ĕsat nulya mañjiŋ panti, tata luṅguḥ ṅayun méja, anulya minum wédaŋ tiḥ, samadya caṅkir nulya, bukti rampuŋ dènnya bukti.

39. mijil maniŋ mucaŋ laju, kliyĕg kliyĕg sawatawis, dyan mañjiŋ iŋ pinti sila, nèŋ ṅaṛĕpnya kantor dupi, iŋ wañci gaṭita nawa, maca andikanya nabi.

40. nayakaniṅrat panutup, panutupiŋ para nabi, duk samono nuju ḷĕṅgaḥ, kaaḍĕp ṅali lan dèwi, patimaḥ andikanira, sinuŋ tĕmbaŋ sor puniki.

19. sinom

1. sinĕkaran roniŋ kamal, paṅandikanya jĕŋ nabi, salalaḥ ṅlèhi wasalam, duk pariŋ wasita adi, maraŋ kaŋ putra èstri, siti patimaḥ kaŋ luhuŋ, lawan pitutur maraŋ, siwi bantya sayid ṅali, raliyalahu ṅanhu iŋ bab masalaḥ.

2. iŋ woŋ kaṛĕsmèn lan garwa, hèḥ ṅali pitutur mami, aja sira asĕṅgama, taṅgal pisan sarta maniŋ, wĕwĕkasaniŋ sasi, nora bĕcik karonipun, iku kalamun dadya, anaké mĕtoni cilik, lawan aja asĕṅgama tanpa damar.

3. lamun dadi sutanira, balilu kuraŋ kaŋ budi, lawan aja asĕṅgama, dina akat lan wĕṅiniŋ, iku kalamun dadi, pan durjana watakipun, lawan aja sĕṅgama, iŋ dina ṛĕbo tan bĕcik, lan wĕṅiné yèn dadi bocaḥ cilaka.

4. lawan aja asĕṅgama, wĕtu pajar nora bĕcik, lamun dadi atmajanya, tuna sru watĕkiŋ ati, lan aja karon ṛĕsmi, nalika tĕṅaṅé iku, kalamun dadi bocaḥ, watak kaṛĕm anĕluhi, lawan aja saṅgama maḷĕm riyaya.

5. pitri lamun dadi bocaḥ, duraka mriŋ bapa bibi, lawan aja asĕṅgama, maḷĕmiŋ riyaya sasi, bĕsar kalamun dadi, bocaḥ siwil adatipun, lan aja asaṅgama, kataloroŋ iŋ hyaŋ rawi, lamun dadi bocaḥ adoḥ bĕjanira.

6. lan maliḥ aja saṅgama, karo ṅadĕg nora bĕcik, maṅka lamun dadi anak, duwé puḥ bèsèr sujanmi, lan aja karon ṛĕsmi, nalikané dina sĕptu, miwaḥ iŋ wĕṅira, iku lamun dadi bayi, bilahiné adaté kaḷĕbèŋ toya.

7. lan aja saṅgama sira, sambari ṅusapi parji, miwaḥ dakar iku aja, ṅusapan kalawan jarik, maṅka kalamun dadi, bocaḥ kuraŋ budinipun, lawan aja saṅgama, sinambi omoŋ tan bĕcik, iku bisu adaté yèn dadi bocaḥ.

8. sumawana ywa sĕṅgama, kalawan niṅali parji, lamun dadi larénira, wuta adaté dipun jriḥ, lawan aja kaṛĕsmin, nèŋ ṅisor wiwitan iku, kaŋ pinaṅan dohira, maṅka iku lamun dadi, larénira watak kaṛĕm ṅaniaya.

9. kalawan aja saṅgama, maḷĕm baraat tan bĕcik, lamun dadi larénira, anaṇḍaŋ lara tan mari, iya kalawan maliḥ, aja sira karon lulut, ana iŋ paṅinĕpan, puniku kalamun dadi, larénira adat baṅĕt cilakanya.

10. lan aja saṅgama sira, lan nuju kèliŋ pawèstri, lamun dadi larénira, buḍug adaté kaŋ sakit, poma ṅali dèn éliŋ, imanĕn atuduḥ iṅsun, hèḥ ṅali sĕṅgamaa, iŋ maḷĕmé soma bĕcik, iŋ rinané isnèn iya bĕcik uga.

11. lamun dadi iku bocaḥ, wataké saṛĕgĕp ṅaji, lawan sira saṅgamaa, iŋ maḷĕm salasa bĕcik, rina aṅgara bĕcik, lamun dadi bocaḥ iku, akèḥ woŋ iṅkaŋ trĕsna, lawan saṅgamaa ṅali, maḷĕm kĕmis lan rahinèŋ ri ṛĕspatya.

12. lamun dadi sutanira, akèḥ bĕjané é ṅali, lawan sira saṅgamaa, iŋ maḷĕm jumuṅaḥ bĕcik, nadyan rahina bĕcik, lamun dadi bocaḥ iku, pan sugiḥ kabaṅkitan, lan saṅgamaa sirèki, saduruṅé liṅsir iŋ dina jumuṅaḥ.

13. atawa dina ṛĕspatya, karoné puniku bĕcik, yèn dadi atmajanira, dadi paṅulu lan maliḥ, sinunatakĕn ugi, janma kaŋ saṅga iku, lamun maca bismilaḥ, hirrahman lan nirakimim, lan amaca taṅawut pan sunat uga.

14. yèn tan amaca bismillaḥ, nalika aṛĕp sahwati, lamun dadi sutanira, balilu tuna kaŋ budi, marma yèn arṣahwati, duruŋ sahwat wus taṅawut, nèk kĕna pañjalmanya, satru kaŋ dipun kawruhi, liŋ éliṅĕn poma ṅali ywa kalépyan.

20. kinaṇṭi

1. tansaḥ kadarpan maṅapus, aruṅsit dipun tĕgĕsi, kaṅélan dĕnnya wèḥ tĕmbaŋ, binaṅkité mĕrak ati, naṅiŋ rèhniŋ tanpa mawa, béya wragat muŋ mragati.

2. budi sudira manawuŋ, sinĕkar linagu ḍoŋ ḍiŋ, sanadyana malaḥ koṇḍaŋ, boḍoné dipun èsĕmi, déniŋ para saŋ wasiṣṭa, ṅroñcé sastra lagu ḍoŋ ḍiŋ.

3. aṅudubilaḥ sartèku, minas sahétanirajim, bismillaḥ ya gusti alaḥ, kaŋ aguŋ kaŋ maha suci,kaŋ moyok kaŋ pinoyokan, kaslamĕtĕn amaṅsuli.

4. kawruḥ kĕdut tumrapipun, iŋ badan iṅkaŋ nĕṅĕri, sèḥ kul adam bibisiknya, winarṇa tĕmbaŋ kinaṇṭi, bokmanawi kaŋ sudyarṣa, yèn ṅaṅgur sĕnĕŋ mrikṣani.

5. piŋ kaliḥ kalamun nuju, kĕdutĕn buku puniki, kéṅiŋ lamun tinakénan, kaŋ manitra wus ñoṇḍoṅi, mriŋ sèḥ kul adam dènira, tabĕri kĕdut tinitik.

6. iŋ maṅké ginĕlar lamun, kĕdut sak sranduniŋ ḍiri, ṅalamat adat umiyat, kaŋ sarwa éndaḥ myaŋ èdi, yèn kĕdutĕn bun bunannya, ṅalamaté dadya mantri.

7. yèn kĕdutĕn baṭukipun, ṅalamaté antuk ḍuwit, tur kalal lamun pinaṅan, wontĕn kaŋ winarṇa maniŋ, yèn kĕdutĕn giṭokira, ṅlamat kapĕtĕṅan ati.

8. yèn kĕdutĕn alisipun, kaŋ tĕṅĕn ṅamat oliḥ,

arta lan kalal pinaṅan, yèn kĕdut nèŋ alis kériŋ, yèku ṅalamat kapaṅgya, lawan kaŋ dadya kakasiḥ.

9. lamun dumunuṅiŋ kĕdut, talapukané kaŋ ṅiṅgil, myaŋ kaŋ tĕṅĕn ṅalamatnya, punikarṣa olèḥ ḍuwit, déné lamun talapukan, kaŋ kiwa sarta kaŋ ṅil.

10. iṅkaŋ karasa kumĕdut, ṅalamat arṣa kapaṅgiḥ, woŋ tĕbaḥ tĕka martamya, nahĕn maṅkya kaŋ winarṇi, talapukan ṅisor kanan, kĕdutĕn puniku apti.

11. karuna déné kalamun, tlapukan ṅisor kaŋ kériŋ, kĕdutĕn ṅalamatira, puniku arṣa pépéliŋ, yèn trijilan nétra kanan, myaŋ kiwa kumĕdut apti.

12. naṅisi sujalma lampus, yèn kĕdutĕn iruŋ kéraŋ, ṅalamatira kapaṅgya, janma kaŋ dipun trĕsnani, yèn kĕdutĕn parṣanannya, kaŋ tĕṅĕn ṅalamat arṣi.

13. olèḥ arta déné lamun, kĕdutĕn waṅé kaŋ kériŋ, aṅsal siḥ suwitanira, déné yèn kĕduté muṅgiŋ, uwaṅé kanan ṅalamat, kapaṅgiḥ lawan sasami.

14. saha kapaṅgiḥ woŋ aguŋ, yèn kĕdutĕn karṇa kériŋ, arṣantuk warta utama, lamun kĕdutira muṅgiŋ, karṇanira iṅkaŋ kanan, ṅalamat sanaké prapti.

15. yèn pipi kanan kumĕdut, ṅalamat arṣa wawaṅi, yèn kumĕdut pipinira, kaŋ kériŋ ṅalamat sakit, anaṅiŋ rika waluya, kĕdut laṭi tĕṅĕn ṅiṅgil.

16. puniku ṅalamatipun, kinarya saramèŋ janmi, yèn laṭi kiwa kaŋ ṅaṇḍap, kumĕdut puniku apti, padu padudon lan janma, kalamun kĕdutĕn muṅgwiŋ.

17. jihwana iku liripun, ilat ṅalamaté apti, kĕna roga raganira, lamun kĕdutĕn kaŋ sĕntil, ṅalamaté iku arṣa, ṅaru biru mriŋ sasami.

18. yèn kĕdutĕn gulunipun, kaŋ tĕṅĕn ṅalamat sakit, anaṅiŋ gĕlis waluya, yèn kĕdut nèŋ gulu kériŋ, ṅalamat suka tyasira, kalamun kĕdutĕn muṅgiŋ.

19. bahu iṅkaŋ tĕṅĕn ayun, papadon tukaran biliḥ, kĕdutĕn bahuné kiwa, arṣa kamĕmulèŋ janmi, yèn kĕdutĕn sikut kanan, ṅalamatipun prihatin.

20. yèn siku kiwa kumĕdut, wèḥ suka mariŋ sujalmi, yèn kĕdut nèŋ loṅasta, liré loṅkaṅiŋ dariji, iṅkaŋ tĕṅĕn ṅalamatnya, olèḥ arta kèḥ tanapi.

21. kapaṅgiḥ kakasihipun, mandrawa dènnya papanti, yèn kĕdutĕn loloṅkaŋnya, suwéndasta iṅkaŋ kériŋ, puniku ṅalamatira, pikantuk arta kèḥ maliḥ.

22. kĕdut nèŋ puluṅiŋ kalbu, kaŋ tĕṅĕn ṅalamat apti, antuk ḍuwit kalamun ta, kĕdut muṅgèŋ puluŋ ati, kaŋ kiwa ṅalatira, pikantuk sujanma èstri.

23. yèn kĕduntĕn jĕmpolipun, kaŋ tĕṅĕn ṅalamat apti, dadi paṅulu utawa, dadi luraḥ gĕḍé biliḥ, kĕdutĕn jĕmpolé kiwa, arṣa dadi luraḥ cilik.

24. utawa dadi paṅulu, yèn kĕdut muṅgèŋ panudiŋ, kaŋ tĕṅĕn ṅalamatira, puniku apanta apti, owahiŋ wardayanira, yèn panuduḥ iṅkaŋ kériŋ.

25. kĕdutĕn ṅalamatipun, minulyakkĕn déniŋ janmi, yèn panuṅguliŋ suwénda, kaŋ tĕṅĕn kĕdutĕn apti, olèḥ karya sakarṣanya, lamun panuṅgulé kériŋ.

26. kĕdutĕn yèku arṣa puḥ, yèn kĕdutĕn driji manis, kaŋ tĕṅĕn lamat utama, baraŋ kaṛĕpé pikoliḥ, yèn drijiné kaŋ sarkara, kaŋ kiwa kĕdutĕn apti.

27. pikantuk wanodya lamun, jarijinira jĕjĕṇṭik, kaŋ tĕṅĕn kĕdutĕn arṣa, kinasihan déniŋ janmi, yèn kaŋ kiwa jĕṇṭikira, kĕdutĕn puniku apti.

28. kinaṛĕpkĕn iŋ woŋ lamun, kĕdutĕn sukuné kériŋ, arṣa kapaṅgiḥ sujanma, kaŋ dadya sĕnĕṅiŋ ati, yèn kĕdutĕn sukunira, kaŋ tĕṅĕn ṅalamat arṣi.

29. aṅsal iŋ saramanipun, sujanma lamun sukupiŋ, liré walikaté kiwa, kĕdutĕn ṅalamat apti, katamuan iŋ sujanma, kaŋ mawa ṅaṇḍut prihatin.

30. kalamun walikatipun, kaŋ tĕṅĕn kĕdutĕn apti, katĕmu janma parlunya, aminta utaṅan ḍuwit, sarta aṛĕp añiñilaŋ, yèn lantip dènnya nampani.

31. kumĕdut walikatipun, kiwa tĕṅĕn mahu bĕcik, taṇḍantuk bĕja dahulat, déné yèn kĕdutĕn muṅgiŋ, lambuŋ lan wĕtĕṅé arṣa, pikantuk kèḥ kaŋ rijĕki.

32. déné katĕraṅanipun, prĕnahiŋ kĕdutĕn muṅgiŋ, lambuŋ kiwa tĕṅĕn aṅsal, arta yèn kumĕdut muṅgiŋ, wĕtĕŋ tĕṅaḥ iku aṅsal, kĕkampuḥ añar gumriniŋ.

33. yèn kĕdutĕn pusĕripun, ṅalamat puniku oliḥ, nugrahanirèŋ hyaŋ sukṣma, kalamun kĕdutĕn muṅgiŋ, dadakaré lamat dadya, paṅulu gĕŋ kaŋ pinaṅgiḥ.

34. yèn kĕdutĕn ĕlèṅipun, dakar mahu lamat oliḥ, suka sĕnĕṅiŋ wardaya, lan olèḥ tuluṅiŋ widdhi, yèn kĕdutĕn gĕṇḍunira, kaŋ tĕṅĕn puniku apti.

35. karya kotaman tumanduk, mariŋ sapaḍaniŋ janmi, yèn gĕṇḍuné iŋ kiwa, kĕdutĕn puniku arṣi, akèḥ kaŋ asiḥ lan trĕsna, kalamun kĕdutĕn muṅgiŋ.

36. kĕmpuŋ ṅalamaté ayun, andarbèni jalu siwi, yèn kĕdutĕn bokoṅira, kaŋ tĕṅĕn lamaté apti, katĕkan iṅkaŋ kacipta, yèn kĕdut nèŋ bokoŋ kériŋ.

37. kapariṅan siḥ hyaŋ aguŋ, kalamun kĕdutĕn muṅgiŋ, pupunira iṅkaŋ kanan, arṣa lumakṣana tĕbiḥ, yèn kumĕdut pupu kiwa, yèku arṣa antuk ḍuwit.

38. yèn ḍĕṅkulira kumĕdut, kaŋ tĕṅĕn puniku apti, minulé mulé iŋ janma, yèn ḍĕṅkulé iṅkaŋ kériŋ, kĕdutĕn puniku arṣa, olèḥ arta yèki maniŋ.

39. yèn kumĕdut kémpolipun, kaŋ tĕṅĕn ṅalamat apti, tutukaran kĕkĕṛĕṅan, yèn kĕdutĕn kémpol kériŋ, ṅalamatira kapaṅgya, lan guru yèn kĕdut muṅgiŋ.

40. wardaya anaṅiŋ suku, tĕṅĕn kĕdutĕn pan apti, adaté puniku roga, yèn sukunira kaŋ kériŋ, kĕdutĕn puniku adat, pan arṣa lumaku tĕbiḥ.

41. sampatiŋ manawuŋ tĕmbuŋ, linagu tĕmbaŋ kinaṇṭi, maṛĕṅi kala taṅgal, piŋ tĕlu ramĕlan sasi, jimawal saṅkalanira, guna tata ṅèṣṭi siji.

21. ḍaṇḍaŋgula

1. tĕrus ṅroñcé wicara mriḥ manis, ṅiŋ aruṅsit déniŋ muḍa dama, muŋ muji binaṅkitaké, sihiŋ hyaŋ maha aguŋ, mrakiŋ driya dènira ṅaṅgit, tĕmbuŋ iṅkaŋ tinĕmbaŋ, iŋ sarkara lagu, sanadyan satĕmahira, tan sumèntĕg rarasiŋ tĕmbuŋ lan ḍoŋ ḍiŋ, déniŋ lot muṅgĕl gatra.

2. malat sĕmu pra wasis mañcèni, parandéné nĕmpuḥ byat muŋ nrima, cinacat iŋ kèḥ aṅgĕré, kalakon sĕdyanipun, gubaḥ basa linutkĕn ḍoŋ ḍiŋ, awit kinarya crita, impèné woŋ turu, ginĕlar kadya punika, yèn sujalma pinuju guliŋ aṅimpi, niṅali janma kopar.

3. mañjiŋ islam puniku kaŋ ṅimpi, ṅalamaté pikantuk kamulyan, kalamun néndra impèné, jalma iku andulu, aras kurṣi sawarga tuwin, widadari dèn umyat, myaŋ koṅsi woŋ mahu, aṅidĕri kasawargan, ṅlamaté kaŋ ṅimpi pikantuk bĕcik, sumawanèku dadya.

4. manuṅsa gĕŋ déné yèn aṅimpi, siji umyat wot siratal sarta, mustakim iku arané, lamaté arṣa antuk, bèr busana loro yèn ṅimpi, ṅlumpati wot siratal, tĕlu impènipun, ṅambaḥ mahu wot siratal, siji impèn luput pañcabaya tuwin, lamaté sugiḥ doña.

5. iki maniŋ kalamun aṅimpi, umyat lohkil makpul ṅalamatnya, hyaŋ sukṣma anakdiraké, papĕṣṭèn kaŋ tumanduk, maraŋ janma iṅkaŋ aṅimpi, andulu kanaŋ nama, mahu lohkil makpul, jaṅjiné sukṣma tan oñcat, tĕmtu pariŋ maraŋ sujanma kaŋ ṅimpi, pinaḍaŋ wardayanya.

6. upamané woŋ kaŋ pikantuk siḥ, paḍaṅiŋ tyas nadyan tan ṅapalna, maraŋ iŋ kuran kaŋ gĕḍé, anaṅiŋ lir wus jumbuḥ, lan woŋ iṅkaŋ sajati apil, iyèku mariŋ kuran, pétuŋ tri dasa jus, kalamun ṅimpi ṅalaga, muṅsuḥ abot tĕgĕsira dudu taṇḍiŋ, woŋ cilik mumuṅsuhan.

7. lan nagara bala tanpa wilis, naṅiŋ lamun impèné jayèŋ praŋ, kaŋ aṅimpi ṅalamaté, gañjarané hyaŋ aguŋ, tinĕbihkĕn siŋ pañca wèṣṭi, santosa mriŋ pakaryan, muṅgèŋ duña lamun, aṅimpi kasor iŋ yuda, iku ala lamaté kĕna bilahi, yèn ana woŋ ñupĕna.

8. muṅgaḥ arga sumawana ṅimpi, mumbul maraŋ ṅakasa sabaraŋ, katuṅkulan apadéné, wiyat paḍaŋ kadulu, ṅalamaté puniku apti, antuk kamulyan sarta, kèḥ rijĕkinipun, yèn ṅimpi surya tumiba, bhumi tuwin tumiba maraŋ iŋ panti, yèku ṅalamatira.

9. arṣa ana woŋ aguŋ ṅĕmasi, lamun ana sujalma ñupĕna, binuwaŋ déniŋ woŋ akèḥ, iku ṅalamatipun, amĕnaṅan dipun èriṅi, mariŋ saguṅiŋ janma, yèn ṅimpi woŋ turu, rumaṅsa sinambĕr gĕlap, impèn bĕcik ṅalamaté kaŋ aṅimpi, arṣa olèḥ gañjaran.

10. saka ratu winisuḍa dadi, wadya aguŋ lan akèḥ kaŋ trĕsna, apadéné rijĕkiné, dahat lumintu aguŋ, yèn woŋ ṅimpi ṅrasa umèkṣi, mĕṇḍuŋ ṅĕṇḍanu arṣa, puniku tinamtu, laraŋ iŋ rijĕkinira, yèn impèné umiyat mĕṇḍuŋ kaŋ putiḥ, ṅalamaté prayoga.

11. rijĕkiné aguŋ sarta mintir, yèn woŋ ṅimpi ṅlumpati bĕṅawan, yèn tan bali ṅalamaté, cumĕpak layonipun, yèn aṅimpi salulup wariḥ, ṅalamaté prayoga, antuk nikmat aguŋ, kalamun ṅimpi umiyat, palwa aguŋ ṅalamaté woŋ kaŋ ṅimpi, luwar prihatinira.

12. lamun jalma ṅimpi kacĕgur iŋ, guṣkarèku dèn wruḥ tĕgĕsira, iŋ sumur iku lamaté, ayun pikantuk kawruḥ, yèn aṅimpi amuluk dagiŋ, mañjaṅan kaŋ ñupĕna, ṅalamaté antuk, arta kaŋ kalal pinaṅan, yèn aṅimpi antuk jago adon apti, darbé atmaja priya.

13. tur apĕkik warṇanirèŋ siwi, yèn aṅimpi olèḥ sata warda, ṅalamat wadon anaké, yèn aṅimpi andulu, loloṅané isiné pitik, akèḥ wilisanira, lamat sugiḥ batur, kalamun ṅimpi umiyat, sakabèḥnya jisimiŋ sata lir kadi, dagiŋ cucuk lan cakar.

14. sasaminya janma iṅkaŋ ṅimpi, wruḥ maṅkono arṣantuk kotaman, iya iku ṅalamaté, kalamun janma turu, ṅimpi anon dakariŋ kambiŋ, ṅalamat arṣa sirṇa, èṛĕmé sartèku, kalamun anuju roga, dènnya ṅimpi umiyat dakariŋ kambiŋ, larané gĕlis ilaŋ.

15. yèn aṅimpi nuṅgaŋ unta tuwin, nuṅga kuda iku ṅalamatnya, anĕmu kamulyan gĕḍé, déné kalamun turu, ṅimpi wuda puniku apti, ṅalamat kawiraṅan, yèn ṅimpi andulu, guruné ṅalamatira, antuk rahmatira hyaŋ kaŋ maha suci, lamun jalma anéndra.

16. ṅimpi umyat guruné anaṅiŋ, wuda blĕjĕt kaŋ ṅimpi lamatnya, tinĕkdir ṛĕsik budiné, kalamun jalma turu, ṅimpi ṅrasa umiyat mariŋ, tatandurané paḍa, rubuḥ lamatipun, suda kaṛĕjĕkènira, utawané kaloŋ sartanira maniŋ, luṅguhé kabèḥ bébas.

17. yèn aṅimpi woŋ puniku rabi, ṅalamaté olèḥ kĕris tumbak, sarta pĕḍaŋ sapaḍané, yèn ṅimpi wraṅkanipun, gĕmpal lamat kélaṅan swami, utawa rabinira, ṅiwa tindakipun, kalamun supĕnanira, oliḥ manuk ṅalamaté iku oliḥ, éndyaḥ ayu warṇanya.

18. lamun ṅimpi aniṅali èṣṭi, sarta ṅobat abiaké gajaḥ, iya maraŋ iŋ ḍèwèké, kaŋ turu ṅimpi mahu, ṅalamaté puniku apti, pikantuk siḥ nugraha, saka sujalma guŋ, yèn ṅimpi muluk dagiŋnya, gajaḥ lamat kaŋ ṅimpi puniku apti, akèh rijĕkinira.

19. yèn aṅimpi umyat èṣṭi rukmi, ṅalamat guŋ iŋ kabĕjanira, éḥ priyé awakku kiyé, dupi ṅoŋ wus iṅumur, prapta sapta dasa nawarṣi, buyutĕn yèn manitra, tĕmaḥ tulisaku, bagus baṛĕgasé ilaŋ, hĕḥ woŋ biyèn mula yèn nulis tan apik, aṅgĕpé guna nurat.

20. pĕṇṭuŋ paṅot sukuné tan apik, ambalèni carita supĕnan, kalamun turu impèné, paṅrasané andulu, sarpa mandi punika apti, ana janma pitĕnaḥ, kalamun woŋ turu, andulu macan ṅalamat, uga kadya impèn umyat sarpa mandi,ana janma pitĕnaḥ.

21. lamun ṅimpi katubruk moŋ kĕni, dyan dèn goṇḍol pan koṅsi mandrawa, woŋ kaŋ ṅimpi ṅalamaté, sinihan lurahipun, myaŋ sinihan woŋ kèḥ tanapi, paḍa wĕdi sartanya, sinihan woŋ aguŋ, yèn ṅimpi cinakot sarpa, upas mandi sinihan janma pawèstri, lamun jalma supĕna.

22. aniṅali damar murup bĕcik, iku lamat katĕkan sabaraŋ, apa kaŋ sinĕdyakaké, maniŋ sujalma turu, ṅimpi umyat maraŋ sujalmi, akèḥ wilisanira, ṅalamaté ayun, samubaraŋ kaṛĕpira, nora dadi déné kalamun aṅimpi, ṅrasa umyat samodra.

23. wéra ṅlaṅut lamaté puniki, ayun luput saguṅiŋ pakaryan, kaŋ oliḥ maṅkono impèn, kalamun woŋ puniku, andarbèni utaŋ mriŋ janmi, kasahuran kabèḥ saḥ, yèn ṅimpi andulu, séla sumawana bata, sirṇa kabèḥ dènira mĕṅku prihatin, puwara tyasé suka.

24. yèn aṅimpi gawé omaḥ dadi, ṅalamaté dadi sakarṣanya, lamun sujalma impèné, wismané sartanipun, pagĕr omaḥ puniku sami, rubuḥ ṅalamatira, susaḥ driyanipun, lawan kélaṅan atmaja, yèn aṅimpi minum wé panas pan apti, susaḥ wardayanira.

25. lamun ṅimpi sukunira mijil, tirta iku lamaté pan arṣa, dadi paṅulu déné yèn, aṅimpi ṅrasandulu, sitaṛĕsmi pĕnĕr luhuriŋ, wismané ṅalamatnya, ana woŋ kaŋ ayun, amriḥ ala mriŋ ḍèwèknya, kaŋ aṅimpi kudu prayitna iŋ budi, amuriḥ kaslamĕtan.

26. lamun ṅimpi ṅrasa aniṅali, siji kukus duwi kasturi myaŋ, tri waṅi siji sijiné, impèn puniku ayun, naṇḍaŋ sakit kalamun ṅimpi, ṅaḍĕp jĕŋ nabi duta, jati tutupipun, para nabi ṅalamatnya, jĕmbar budi paḍaŋ aṅĕné kaŋ ṅimpi, lan sugiḥ ṅèlmu dibya.

27. lir ta iṅkaŋ ghaib ghaib tuwin, mahu janma iṅkaŋ ṅimpi wignya, ambuka ḍéwé sartané, oliḥ nugrahanipun, gusti iṅkaŋ amaha suci, kalamun woŋ supĕna, aṅaḍĕp kapaṅguḥ, maraŋ kajĕŋ nabi adam, ṅalamaté olèḥ nugrahaniŋ widdhi, lamun turu sujalma.

28. ṅrasa ṅimpi kapaṅgiḥ jĕŋ nabi, iṣkak iku iŋ ṅalamatira, muŋ prakara kèḥ alané, lamun aṅimpi luṅguḥ, muṅgèŋ kurṣi lamaté maṅgiḥ, doña kèḥ yé supĕna, umyat sawarga guŋ, ṅalamaté iku maṅgya, sakarṣanira dumugi, lamun ñupĕna miyat.

29. widadari lamaté kaŋ ṅimpi, arṣa muṅgaḥ iŋ luluṅguhira, kalamun anuju saré, paṅasè tyas andulu, mriŋ malékat puniku apti, amaṅgiḥ kasugihan, lamun impènipun, niṅali maraŋ naraka, lamatira dosa gĕḍé woŋ kaŋ ṅimpi, yèn woŋ néndra ñupĕna.

30. amĕmènèk ṅalamaté oliḥ, paṅan sarta saṇḍaṅan utama, lamun sujalma impèné, paṅrasané iŋ kalbu, wismanira dipun sèlèhi, babaṭaŋ lamatira, iku adatipun, arṣa kèḥ rijĕkinira, lamun ṅimpi andulu pitik pan arṣi, énak wardayanira.

31. lamun guliŋ woŋ iku aṅimpi, sinambĕr iŋ gĕlap lamatira, sinikara woŋ aguṅé, lamun ṅimpi andulu, lintaŋ kilat ṅalamat oliḥ, iŋ kawruḥ kaŋ prayoga, yèn aṅimpi mumbul, muṅgaḥ iŋ laṅit lamatnya, iku antuk kaluhurané iŋ ṅèlmi, lawan kadoñanira.

32. lamun ṅimpi maca kuran tuwin, andĕdoṅa iku lamatira, kaŋ aṅimpi arṣa olèḥ, kaguṅan sartanipun, guṅiŋ barkat maraŋ sujalmi, yèn ṅimpi anon wulan, myaŋ srĕṅéṅé ayun, rusak ḍusun ḍukuhira, yèn aṅimpi sujalma iku umèkṣi, maraŋ surya kéwala.

33. lamat paḍaŋ atiniŋ sujanmi, iya mahu kaŋ turu ñupĕna, umyat kéwala srĕṅéṅé, yèn ana woŋ kaŋ turu, sarta ṅimpi mulatiŋ sasi, kéwala ṅalamatnya, pan baṅkit woŋ iku, ṅénaki tyasiŋ sasama, myaŋ sinihan woŋ aguŋ yèn ana janmi, nuju guliŋ ñupĕna.

34. myat warṣaya ṅalamaté oliḥ, akèhiŋ bab karijĕkènira, yèn adus kali impèné, lamat suci tyasipun, yèn aṅimpi amulat mariŋ, narmada kèḥ bĕjanya, yèn aṅimpi minum, tirtaniŋ baṅawan arṣa, sasĕjané sujalmèku bisa dadi, lamun ṅimpi lakṣana.

35. jroniŋ wariḥ lamatiŋ sujalmi, arṣa bĕndu kalamun sujalma, turu ṅimpi mulatiŋ wé, awĕniŋ warṇanipun, lamat oliḥ arta kaŋ ṅimpi, lamun ṅimpi umiyat, buṭak warṇèŋ ranu, lamaté iku sujanma, sukaniŋ tyas kalamun ana woŋ ṅimpi, salulup lan drawina.

36. ṅalamaté puniku utami, agamané tĕguḥ lamun ana, sujalma ṅimpi minum wé, kĕṇḍil ṅalamatipun, wimbuḥ dosa kalamun ṅimpi, malumpat kali maṅka, cupĕt nora tutug, kacĕgur lamatiŋ jalma, paṛĕk layu yogya lamun ṅati ati, ywa maras mriḥ raharja.

37. yèn aṅimpi numpak palwa adi, ṅalamaté ilaŋ susahira, lamun anéndra impèné, umyat surya sitèṅsu, samya sigar ṅalamaté apti, ana praŋ rurusuhan, yèn sujalma turu, aṅimpi paṅrasanira, umyat surya lan sasi katiṅal tĕbiḥ, lamat dirga ṅumurṇya.

38. yèn aṅimpi rumaṅsaniŋ ati, ana lintaŋ tumurun mriŋ wisma, wismané kaŋ antuk impèn, lamat oliḥ arta guŋ, yèn aṅimpi méga ṅahubi, ṅalamaté katĕkan, saguŋ kaŋ kinayun, yèn ṅimpi niṅali kilat, myaŋ miyarṣi galuḍug puniku apti, suda kabĕgyèŋ arta.

39. yèn aṅimpi udan udan ṅanti, suwé lamatnya taṇḍiŋ ayuda, lamun sujalma impèné, miyat aṅin wor jawuḥ, iku lamat arṣa ṅajurit, yèn ṅimpi rumaṅsanya, udan tibanipun, iŋ waṅan kali baṅawan, lamat sirṇa èṛĕmé jalma kaŋ ṅimpi, yèn ṅimpi ana udan.

40. tiba muṅgèŋ talaga pan apti, kinawulan iŋ para sujalma, yèn ṅimpi salulup iŋ wé, ṅalamat iku antuk, kabĕgyarta pariŋ hyaŋ widdhi, sarta busana éndaḥ, sihira hyaŋ aguŋ, yèn aṅimpi ṅlaṅi ana, iŋ bagawan lan kali iku pan apti, luput baraŋ sinĕdya.

41. yèn aṅimpi minum wé jaladri, iku luput wisayaniŋ jalma, iŋ sapaḍa papaḍané, titi duk sampat nawuŋ, mawèḥ kiduŋ impèn taṅgal piŋ, (8) aṣṭa candra ramĕlan, iŋ jimawal tahun, guna tata ṅèṣṭi mulya, (1853) binaruṅiŋ kanaŋ wisaya aṅawi, ṅiŋ muji mriḥ raharja.

22. paṅkur

1. aja ṅuṅkurkĕn panĕdya, ujariŋ woŋ kuna kaŋ mriḥ basuki, ya iku iṅkaŋ kasĕbut, ambĕg budi ṅibadaḥ, culikané kaŋ ambĕg ṅibadaḥ mahu, saguṅiŋ tiṅkaḥ ṅalahan, muṅguḥ kaŋ dipun arani.

2. ṅalahan upamanira, nuju mlaku ana gaḷĕṅan cilik, kapĕṭuk woŋ géṇḍoŋ mikul, ṅalaha ñiṅkirana, mriḥ ywa ṅanti ṛĕkasa kaŋ géṇḍoŋ mikul, iku tĕtĕp ṅibadaḥnya, poma poma dipun éliŋ.

3. manèḥ upama kasukan, mawa ñĕkĕl krĕtu dipun totohi, ana grĕjag grĕjĕg wuḍu, kaŋ awit saka kuraŋ, ṅalahana aṅganĕpi mahu wuḍu, myaŋ liṅa aku kaŋ klépyan, wit wruha kaŋ dèn arani.

4. woŋ ambĕg budi ṅibadaḥ, iṅkaŋ bisa ṅlakoni budi bĕcik, naṅiŋ woŋ purbèŋ hyaŋ aguŋ, aralé kaaranan, apĕs sarta rusak bosok miwaḥ ajur, mĕṣṭiné kèḥ kalépyannya, mĕñaŋ budi awas éliŋ.

5. ya bĕnĕr ṅatasiŋ jalma, bisa bĕja saka budi kaŋ lali, naṅiŋ kaŋ maṅkono iku, tan wignya maḍanana, lawan iṅkaŋ ambĕg budi awas émut, dadi woŋ ṅibadaḥ kĕna, iṅaran woŋ awas éliŋ.

6. hé mula wak ḍéwé karan, uwoŋ wruha purwané ana tulis, kinarya nulisi kalbu, dènnya ri latri siyaŋ, cloṭa claṭu ala bĕcik sĕjanipun, ajak ajak maraŋ raga, marmané dyan ṅoŋ tulisi.

7. lir ṅayun myaŋ ki dèn gĕlar, iŋ sakadar kadar sabaṅkit baṅkit, piniliha iṅkaŋ luhuŋ, kinarya busananya, tumrap raga supaya dadya rahayu, jiwa jĕnĕŋ kontap mulya, saka siḥ nugrahèŋ widdhi.

8. wit jiwa lan jĕnĕŋ jalma, yèn tan srana busana awas éliŋ, akèḥ sambékalanipun, kaŋ karya mandrawanya, rahmatiŋ hyaŋ kaŋ gawé sĕnĕṅiŋ kalbu, yèn kadohan rahmatiŋ hyaŋ, kacakĕtan wisa mandi.

9. wisa mandi rasanira, kamandrawan iŋ budi awas éliŋ, kaŋ guḷĕt laliniŋ kalbu, ṅajak dur katon tama, sarta énak kapénak maraŋ iŋ kalbu, murakabi maraŋ raga, ayĕm guyĕm siyaŋ latri.

10. kaŋ maṅkono prataṇḍèŋ tyas, tĕbaḥ maraŋ sampurṇanirèŋ ṅèlmi, wus mĕṣṭi pralambaṅipun, lir damar lan cahyanya, urupira mawa srana aranipun, ucĕŋ ucĕŋ lamun ñalat, kayu gariŋ mĕṣṭi dadi.

11. mubal ṅambra ambra mraman, mriŋ ḍoŋ gĕḍoŋ pagĕr témbok babar ji, tinandaṅan pumpa ṅamuk, kadya dĕṛĕsiŋ jawaḥ, jĕlaḥ jĕlèḥ si pumpa wacananipun, hèḥ urup nuli matia, kèria saŋ cahya wĕniŋ.

12. hé hé aja ṅajak pĕraŋ, mĕṣṭi mati apraŋ lan mami dadi, kaŋ laṅgĕŋ cahya sumunu, sira muŋ nuṅgal dadya, awu gĕḍoŋ nadyan laṅgĕṅiŋ laṅgĕŋmu, muŋ dadya awu kéwala, kinukum murkanta gĕni.

13. biyèn biyèn ko tan niyat, puruwita mariŋ sampurṇèŋ urip, tan surup yèn satmakamu, kahuripan iŋ cahya, muŋ lalimu kouja tan nĕja émut, mriŋ cahya kaŋ waḥ satmaka, tuwas tiwas awu dadi.

14. ṅanti wakku iki jalma, kaya ṅlindur liṅiŋ tyas sun tulisi, wit tĕmĕné muḍa puṅguŋ, muriḥ bisa ṅrĕtia, kaŋ sun tulis pralambaṅé pumpa muwus, mulané bĕnĕr myaŋ salaḥ, tumrap awakku pribadi.

15. datan pisan ajak ajak, mriŋ lèn ñawa kaŋ jatinya wus baṅkit, aṅlaṅkuṅi kaŋ kasĕbut, caṭĕtan ṅoŋ iŋ bĕntar, marmanipun muŋ atur wuniṅa ulun, mriŋ kaŋ nuṅkara miyarṣa, maraŋ pustaka puniki.

16. hé ati gonmu taman saḥ, binaruṅiŋ kanaŋ wisa aṅawi, sira guliŋ sun nut glugur, datan wignya anurat, anurati apa kaŋ dadi wuwusmu, kajaba tyas lamun sira, wus taṅi sira ñritani.

17. impènmu maraŋ manira, sun jariji dyan taṅgap anulisi, myaŋ saguŋ tyas wacanamu, arahĕn kaŋ sru wignya, mĕrak ati sartanya satpada ilu, kaya ta duk wacananta, kasukan wuḍu ṅalahi.

18. katona nétya sarkara, mriḥ ywa kaloŋ ambĕg ṅibadaḥ budi, amĕṣṭi gampaŋ yèn kalbu, muŋ ṅlakoni kalépyan, ṅuja lali wĕkasané kaŋ tinĕmu, muŋ ṅaṇḍar warta tan tama, naṅiŋ kaŋ ṅibadaḥ budi.

19. myarṣa warta tan prayoga, batin naṅis aṅliṅé ya ilahi, amba muñjuk hyaŋ maha guŋ, mugi mugi hyaŋ sukṣma, suŋ siḥ èṅĕt mriŋ janma iṅkaŋ kalimput, mriḥ ṅadil akṣamaniŋ hyaŋ, mriŋ woŋ lali anobati.

20. kaŋ kukuḥ anañcaŋ badan, wit kaŋ rosa ḍéwé yèn tyas darbèni, kaṛĕp mriŋ dwi prakarèku, nadyan salaḥ tinrajaŋ, tanpa éliŋ muŋ klépyané kaŋ amuput, marma pripihĕn kaŋ dahat, tĕmbuŋ manuhara baṅkit.

21. sĕnĕŋ atut wuntat maraŋ, wasitamu kaŋ bĕnĕr sarta bĕcik, bosĕn ṅuja murkèŋ kalbu, ambu kaṅĕn utama, amuŋ sukran kumpulan woŋ kèḥ dumunuŋ, panti guŋ wéra taman saḥ, cipta nĕmbaḥ maha suci.

22. pajar narawaŋ gumilaŋ, tanpa wilis layaṅan tan kamèkṣi, lambaṅira tansaḥ amuŋ, paṅanténan kéwala, déniŋ ṅrĕti amupuŋ kalaṅanipun, makṣiḥ wéra sarta dirga, lambaṅé taru balimbiŋ.

23. sru luñu adrĕṅiŋ driya, dipun pènèk aṅuṇḍuḥ woḥ balimbiŋ, parlu kinarya amasuḥ, mriŋ dodot amba bĕḍaḥ, pipiṅgiré matiri driya yèn amuŋ, lir bocaḥ aṅon kéwala, tandur riyu riyu wilis.

24. ṅoñcatkĕn ambĕg ṅibadaḥ, muriḥ ayu duña myaŋ arjèŋ akir, laṅgĕṅa satmakanipun, yèn klépyan lénanira, urip laṅgĕŋ nir éliŋ socanya nunuk, layaṅan pĕtĕŋ kaŋ kamyat, èṛĕm tan kĕna dèn aṅliŋ.

25. aṭikna woŋ gawé layaŋ, wawatoné aṅliṅiŋ tyas dèn tulis, ṅanti ṅalar alar galur, myaŋ akèḥ pralambaŋnya, yèn woŋ boḍo apa ya bisa sumurup, sukur saŋ para sarjana, yèn samya baṅkit maṅrĕti.

26. kula jatiné kaŋ karya, binaruṅiŋ kanaŋ wisa aṅawi, tan paja paja sumurup, déniŋ salugunira, muḍa puṅguŋ aṅgĕriŋ wardaya amuŋ, nulisi wuwusiŋ driya, pra mahos para miyarṣi.

27. yèn kapaṛĕŋ ṅakṣamaa, mariŋ iṅoŋ kaŋ nulis liṅiŋ ati, dimèn pra ṅapura saguŋ, mashur yèn arjèŋ driya, tanpa taṇḍiŋ sujalma budi rahayu, taṇḍiṅé muŋ éliŋ sukṣma, gĕjag tan wontĕn kaliṇḍiḥ.

28. hara ta ati liṅira, éliŋ sukṣma mahu iṅsun taṇḍiṅi, lawan woŋ kaŋ ambĕgipun, wĕlas siḥ samèŋ gĕsaŋ, iya bĕnĕr wuwusmu maṅkono iku, ṅiŋ ywa poyok pinoyokan, satĕmĕné kabèḥ bĕcik.

29. mula kaŋ maṅkono paḍa, dipun ñata tĕmĕn bisa ṅlakoni, wĕlas siḥ sasamèŋ iḍup, myaŋ arjèŋ tyas sartanya, éliŋ paṅran ywa mĕṇḍag ana iŋ wuwus, lamun tĕmĕn tinĕkanan, muraḥ siḥ nugrahèŋ widdhi.

30. ṭukul maniŋ ṅliṅiŋ driya, sun jariji nurati dèn ta aṅtiŋ, tak gagas gas woŋ iḍup, goné ṅimpi sartanya, badan krasa kumĕdut bĕcik lawan dur, ginawa saka ciptanya, yèn bĕcik aṅimpi bĕcik.

31. yèn cipta dur ṅimpi ala, iŋ bab kĕdut yèn bĕcik ciptèŋ ati, kĕduté amĕṣṭi luhuŋ, lahun ciptané ala, yèn kĕdutĕn lamaté iku tan luhuŋ, aḥ bĕcik añjaga cipta, yèn cipta ala tinampik.

32. ṅlumpukkĕn cipta utama, rina wĕṅi iṅajak imbal aṅliŋ, caturan kaŋ bĕnĕr luhuŋ, cinañcaŋ sabda tama, ḍiḍikiran ñĕbut asmaniŋ hyaŋ aguŋ, éliṅé takbirtul ékram, alahu akbar tan lali.

33. hé dariji raga dèn ta, anulisi mriŋ ṅliṅiŋ driya mami, wus katon sirèku ṅlumpruk, sayaḥ lèrèn anéndra, jroniŋ néndra sun tansaḥ amuwas mumus, sira datan bisa nurat, nurati gonku drĕmimil.

34. muŋ napasmu nraŋ gorokan, sĕṅgar sĕṅgor sira nora udani, kĕrot krĕkut ñwara ṅlindur, tan ṅrasa pisan pisan, hé ya ati aja gahip paṅucapmu, sira wus sidi jatinya, jroniŋ guliŋ tansaḥ aṅliŋ.

35. aṅaṅliṅkĕn maraŋ iṅwaŋ, iya mahu iṅkaŋ sira arani, ṅlindur kĕrot krĕkut tan wruḥ, tan éliŋ pisan pin, wusanané gumahib dènira muwus, agĕr sira tan pĕŋ pĕṅan, sun iya muŋ atut wuri.

36. paran sirèku kaŋ malaḥ, iṅsun wulaŋ gyan ta tinitaḥ ati, déra hyaŋ kaŋ maha aguŋ, katĕkṣa kudu ṅaraḥ, ṅati ati mriḥ mulya dènira iḍup, kaṛĕm maṅiḍĕp hyaŋ hyaŋ sukṣma, mriḥ sinuŋ awas lan éliŋ.

37. é susaḥ é susaḥ driya, lamun nora waṣpada lawan éliŋ, lamun aku amuŋ nurut, taṅimu ṅliŋ supĕnan, sun tulisi nora wĕruḥ lamatipun, dadi muŋ kadi sujanma, kabrabéan oṅlaŋ aṅliŋ.

38. liré tĕmbuŋ kabrabéan, tanpa ñata kabèḥ kaŋ dipun aṅliŋ, mulané iṅkaŋ kasĕbut, suluk luwaŋ sujalma, sanadyana boboḍagan kawruhipun, naṅiŋ tan nĕstapa dadya, kabrabéan raniŋ janmi.

39. sanadyan puruwitaa, ṅaji kawruḥ koṅsi pintĕr ṅluwihi, kalamun nuju kawĕtu, naricis sru éliṅan, ṅiŋ nir tapa muŋ dèn ḷĕma parlunipun, tan tuk ḷĕm malaḥ kahéwan, béda tanpa kawruḥ naṅiŋ.

40. muŋ binantĕr nĕstapanya, ya mĕṣṭiné tan kadya sunan giri, lan sèḥ malaya jujuluk, muŋ ṅèmpĕr sakadarṇya, tĕgĕsira sapara atusan èwu, linakon lan cipta tama, sakuwaté mĕgsa ati.

41. lamun mĕgsa datan kuwat, kahusadan saḍéla niba guliŋ, bokmanawa taṅi turu, ṛĕñcaŋ paḍaṅiŋ driya, dyan maṅrĕṅgĕp kalampèn linakon laju, nurati ucapiŋ driya, pada wus patdasa siji.

42. liyané iṅkaŋ kinarya, sun udani tĕmbaṅé yogya salin, kaŋ iṅaran sĕkar pucuŋ, mriḥ ḍaṅan kaŋ nuṅkara, dadi pada pakur catur dasa laṅkuŋ, kaduwi saliniŋ tĕmbaŋ, kaluwak anom kaŋ kaŋ nami.

23. pucuŋ

1. sĕkar pucuŋ kaŋ pinacaŋ pacaŋ cukup, kaŋ kocap wéwéka, pra wĕka putu dèn sami, jajaḥ maca aja nacat mriŋ pustaka.

2. yogya wĕruḥ kaŋ kasar tuwin kaŋ alus, kasaré tan layak, rinuṅu tumrapiŋ kupiŋ, naṅiŋ mĕṣṭi ana pĕṭiṅaniŋ wulaŋ.

3. iṅkaŋ luhuŋ purihé kaŋ maca ṅruṅu, kanaŋ yèku layak, tinaṅgapa myarṣa batin, wit parluné yèn bĕcik dipun gugua.

4. supayèku slamĕta satmakanipun, tĕbiḥ sambékala, kala kalané woŋ urip, ṅraṅap ṅambraḥ yèn tan waṣpada éliṅan.

5. kaŋ tinĕmu wus mĕṣṭi èṛĕm iŋ kalbu, é susaḥ ta susaḥ, woŋ naṇḍaŋ susahiŋ ati, ywa sĕmbrana gumahib dèn sirṇakĕna.

6. ghaib iku kaŋ kaguṅan muŋ hyaŋ aguŋ, yèn muŋ gumahiban, kasiku muŋ mĕlas asiḥ, tan kaduman kanikmatan rahmatiŋ hyaŋ.

7. dipun émut aja muputkĕn kalimput, aṅipatna maraŋ, saguŋ kaluputan muriḥ, olèḥ lakon dumadak widada arja.

8. aṅgoniṅsun aṅrĕrukat maraŋ saguŋ, wisa wisayèŋ tyas, binasaŋ kanaŋ sujanmi, brujul tĕgal parlu arṣa tinanduran.

9. iya lamun tĕgal asat kaŋ kabrujul, tĕmĕn luwiḥ gampaŋ, dupi aṅrĕruṅkat mariŋ, kadrawolon binaṅkité nora gampaŋ.

10. aṅèl asru maṅka gonku gawé wuruk, tumrap suta sarta, putu saturuté sami, añirṇakna kadrawoloniŋ wardaya.

11. yèn sirèku bisa ñirṇakkĕn mriŋ mahu, drawoloni wulaŋ, pralambaṅé iku kadi, ṅaso néndra dèn isik isik padèṅwaŋ.

12. iku amuŋ pralambaŋ satĕmĕnipun, tan ṅisruhi maraŋ, sadyèṅwaŋ ṅibadaḥ budi, yèn kisruhan katuṅkul karya wuwulaŋ.

13. maṅka kalbu tan absaḥ yèn maṅro kĕñut, muŋ siji kaŋ kĕna, katuju kĕñutiŋ ati, é nak putu saturuté ṅrasakĕna.

14. mriŋ ujarku mojar ṅajar mriŋ sirèku, yèn tĕmĕné sira, jro batin ṅrasa ṅaḷĕmpit, cipta luput kipatna mriḥ rikat sirṇa.

15. déné lamun kaḷĕmpit muwus katrucut, tobatana soka, lan mahu tindak kaḷĕmpit, kaŋ katrucut susuwunĕn mriŋ hyaŋ sukṣma.

16. supayèku nora dadi kaniṣṭanmu, awit pañjaŋ putra, myaŋ waṅsa iṅkaŋ binantiŋ, muṅgèŋ séla kumlasa pĕcaḥ tan purṇa.

17. iya iku pralambaŋ katrucutipun, kayun nora layak, yèn tan mindĕŋ añuwun siḥ, apurèŋ hyaŋ paran goné amisaḥna.

18. awit iku lambaṅé manèḥ lir latu, damar urup lawan, cahyané sapa kaŋ baṅkit, amisahkĕn mĕṣṭiné iku tan wignya.

19. urup latu makṣiḥ murup ṅiŋ puniku, cahyané pinisaḥ, dadi lir paran kaŋ warṇi, cahya tanpa urupiŋ mahu pañjuta.

20. warṇanipun kaya apa aku duruŋ, wĕruḥ triniŋ tuṅgal, jèn ijèn pĕgatan sami, mĕkṣa makṣiḥ maḍaṅi sajroniŋ wisma.

21. yèn si pucuŋ tĕmĕné wus tĕraŋ wĕruḥ, ṅiŋ loṅaran gĕrban, punika kalamun gĕni, margi panas tanpa urup tanpa cahya.

22. yèn dinumuk panas tan kuwat kaŋ dumuk, ḍèṇḍèŋ uṅkĕp iṅkaŋ, makṣiḥ kumukus kaŋ sakiŋ, uṅkĕpira rupané bĕsĕm naṅiŋ ta.

23. yèn pinuluk maṅĕt maṅĕt énak énuk, é lucu kaluwak, carita kaŋ dèn kaṛĕmi, ḍèṇḍèŋ uṅkĕb ginaḍo lan ṅombé wédaŋ.

24. ĕtèhipun mañjaṅan mlaṅkiŋ sartèku, sriti kinandĕlan, paṅgawéné pahit waṅi, sinarkara gula batu putiḥ manda.

25. lo ta pucuŋ gonmu gita waṅsit saguŋ, kasĕbut iŋ bĕntar, lawan iṅkaŋ duruŋ mijil, yèn akarya putĕgiŋ wardayanira.

26. gajĕgipun iŋ luhur wus mĕliŋ iṅsun, lèrèna nanéndra, déné gagasmu iŋ ati, sèlèhĕna muṅgèŋ sipatiŋ tiŋ hyaŋ sukṣma.

27. iṅkaŋ kukuḥ sèlèhé pipikiramu, nèŋ sipatiŋ sukṣma, yèn tan kukuḥ iku mĕṣṭi, kalisikan añĕṅka putĕgiŋ driya.

28. wit jalmèku yèn klisikan dènnya ayun, néndra iku dadya, wiji wudun maṅgon muṅgiŋ, jantuŋ mula ywa ñĕṅka sabaraŋ karya.

29. wruha parlu muriḥ masuŋ arjantimu, dadi tan kabraṅas, apa satiyariŋ ati, ṅiŋ yèn baṅkit guliŋ dèn duga prayoga.

30. mula éwuḥ tinitaḥ sujalma iḍup, maṅka kaŋ anitaḥ, kaŋ aguŋ kaŋ maha suci, yèn tar nrima siniku araniŋ janma.

31. yèn tan kudu sumĕṅkut sumĕṅkèŋ kalbu, aṅgayuḥ katĕkan, bĕja dahulatiŋ urip, yèn kasĕron paṅgayuhé kalisikan.

32. goné ayun néndra wĕdi lamun jantuŋ, kaṭukulan roga, wudunĕn jantuŋ matèni, yèn tan satyar tan oliḥ bĕja dahulat.

33. pijĕr turu taṅi guliŋ nuli muluk, bĕcik muŋ aṅucap, ya ilahu maha suci, pajampuha marṇahkĕn satiyar amba.

34. kaŋ pikantuk bĕja dahulat rahayu, aruṅsit kalintaŋ, binaṅkitipun tan ḷĕwiḥ, muŋ sumaṅga purbaniŋ hyaŋ maha mulya.

35. nadyan mĕṇḍuŋ ṅĕṇḍanu linaṅkuŋ patut, candra myaŋ kartika, ugi laṅkuŋ amantĕsi, mubyarira amaḍaṅi sabhuwana.

36. sartanipun karya ayĕm tumrapipun, pra tinitaḥ jalma, saṅgya sato kintĕn ugi, ṅrahosiŋ tyas kamartan candra kartika.

37. maniŋ laṅkuŋ surya gumilir iŋ dalu, sak rat raya samya, kapajar kĕñariŋ rawi, kaŋ tumitaḥ tumandaŋ satiyarira.

38. wiwit baṅun umun umun sukèŋ kayun, lumakṣa mriŋ kéblat, sakawan dènira muriḥ, pikantuknya satiyar iṅkaŋ sinĕja.

39. pucuŋ sampun tigaŋ dasa aṣṭa pétuŋ, pada sanèsira, kinarya aṅliŋ puniki, sĕkaripun sinalinan roniŋ kamal.

24. sinom

1. wardaya ṅliŋ kahugĕran, wacana niti maṅsani, dukiŋ ari maḷĕm akat, jam (12) duwi wĕlas maṛĕṅi, ĕlèkiŋ sitaṛĕsmi, piŋ (12) dwiwlas ramĕlan nuju, jimawal sinĕṅkalan, guna tata ṅèṣṭi gusti, (1853) jĕŋ śri nata pañjaŋ yuswa myaŋ raharja.

2. aṅgrĕṅgani siṅaṅsana, jumĕnĕŋ nata nagari, surakarta nusa jawa, ñupaṅati garwa siwi, waṅsa wadya basuki, tan kéguḥ katĕmpuḥ rusuḥ, muŋ èṅĕt tyas nalaṅsa, sinèlèḥ sipatiŋ gusti, maha mulya mriḥ suŋ siḥ midada arja.

3. raharjaniŋ tanaḥ jawa, winĕṅku nata traḥ jawi, wĕtu sahur driya ṅajak, bukti nulya dèn turuti, rampuŋ bukti anuli, ṅinaŋ ṛĕta mucaŋ rampuŋ, kĕmu nulya mriŋ tilam, mapan néndra bantal guliŋ, ṅaṇḍut cĕṅkir wuṅu pan kinarya sarat.

4. jam (4) pat taṅi saka néndra, mriŋ ṅayun kantor piranti, manurat nulya mañaṇḍak, sĕtalpèn nulya nulisi, wacananirèŋ ati, hé suwénda dèn sumurup, kuwatiŋ tyas myaŋ raga, puniku jatinya sakiŋ, paṅgawéné budi niyat tanpa pĕgat.

5. bĕtaḥ kuraŋ turu sarta, bĕtaḥ kuraŋ bukti sakiŋ, linakon kulinanira, aja mahido jariji, sira rak wus nĕṅĕri, sun siliḥ dulaŋ lésaku, yèn linambaŋ lir cécrékan, linoloḥ rénanya glaṭik, cucuk ṅablak rak iya lo tan maluya.

6. saka pĕṣṭimu tumitaḥ, wuta tuli kadya mati, iku karṣaniŋ hyaŋ sukṣma, naṅiŋ rasamu sru lantip, sabab dipun praboti, otot bayu baluŋ suṅsum, myaŋ dagiŋ mula bisa, nampani sasmita mami, obaḥ mĕnĕŋ sira sañata tan kéwran.

7. bisaku mawèḥ sasmita, déniŋ mor iṅsun hyaŋ widdhi, iku gĕgĕḍug baṅkitnya, tan pinolaḥ maha suci, naṅiŋ molaḥ sakalir, tan kéwran hyaŋ maha aguŋ, ṅĕnĕṅkĕn baṅkit uga, yèn sun jak ṅaḷĕm hyaŋ widdhi, aja kĕsèt anaṅiŋ ḍaṅan ḍaṅana.

8. liré ṅaḷĕm maha mulya, ya iku nĕmbaḥ hyaŋ widdhi, wiwit wulu tumĕkanya, takbiré sirèku ḍiri, buṅaha aṅlakoni, ṅanti tĕka salamipun, ṅlakoni paṅagñèṅwaŋ, wus sasat sira ṅlakoni, ḍawuhiŋ hyaŋ iku sirantuk gañjaran.

9. bĕja akèḥ warasira, dinirga tuwuhiŋ urip, yèn sun ajak nuṅku puja, amahasanta sĕmèdi, iṅkaŋ sudira mariŋ, cĕṅĕŋ yèn cikot ḷĕmut, bĕtaḥna aja obaḥ, yèn sun ginañjar hyaŋ widdhi, sira uga kabarkatan iŋ gañjaran.

10. wus tan susaḥ sun critakna, nugrahanirèŋ hyaŋ widdhi, kaŋ tumrap aku lan sira, marma yèn sira sun pardi, kaŋ lantip anampani, sirṇaniŋ lantip puniku, kĕsèt mriŋ kajatmikan, pañcèn sun rèḥ malaḥ ḍiri, kudu maṅrèḥ mriŋ sun tinitaḥ wardaya.

11. yèn sira pakṣa ṅrèḥ maraŋ, iṅaku dadi ṅisruhi, mriŋ gon sun sĕdya ṅibadaḥ, rasamu pĕkakĕn ṅanti, cinokot ḷĕmut mimik, aṅlilakkĕn ludiramu, iku kaguṅaniŋ hyaŋ, sira muŋ sadarma dadi, dutaniŋ hyaŋ mariṅkĕn kaguṅanira.

12. aḥ kok dadi gumuyèṅwaŋ, baṅkit tĕmĕn aku iki, yèn karya wasita tama, upama dipun takoni, paran ḍèwèké baṅkit, ṅlakoni wulaṅé mahu, waluyèṅoŋ bak ambak, satĕmĕné botĕn baṅkit, lamun wontĕn sarèk sami traḥ adam.

13. wontĕn kaŋ aṅaraḥ araḥ, sagĕtipun aṅlampahi, wulaŋ ambak ambak iṅkaŋ, akarya pribadi jimbit, kaŋ sagĕd aṅlampahi, atur ṅoŋ kalaṅkuŋ sukur, sumawana pujèṅwaŋ, ko hyaŋ kaŋ maha suci, aṅgañjara nugraha maraŋ sujalma.

14. kaŋ sagĕt mituhu wulaŋ, kaŋ winicara iŋ ṅiṅgil, mĕṅgaḥ kaŋ karya wasita, muŋ trimaḥ dipun barkati, kaŋ sagĕt ambarkarti, sĕnĕṅa wardayanipun, ṅantos paḍaŋ trawaṅan, mriŋ kaŋ dipun maṅĕñjali, ṅumbruk ṅambraḥ kèḥ winĕṅku kaŋ sinĕmbaḥ.

15. tan kapahèlu kèliṅan, amuŋ lot ṅèliṅi mariŋ, kaŋ wajib dadya sĕmbahan, kawĕḍar tan laṅkuŋ sakiŋ, iŋ dad sipatiŋ widdhi, wakayun hyaŋ maha aguŋ, paṅran alahu akbar, kaŋ lagĕŋ amaha suci, sarta iṅkaŋ sipat rahmanirakima.

16. wahu wulaŋ ambak ambak, kaŋ karya jimbit ṅlampahi, muhuŋ iṅkaŋ wahu ñata, baṅkit dènira ṅlampahi, mugi hyaŋ maha suci, pariŋ muraḥ duñanipun, kaŋ tumrap saṅgyaniŋ kaŋ, suka sĕnĕŋ tyas arjanti, praptanira iŋ akir kinasihana.

17. iŋ gusti kaŋ maha mulya, muliḥ mulabuka ṅuni, ṅantos sagĕt masuŋ barkat, mriŋ pun ambak ambak jimbit, iṅgiḥ muŋ ñaḍaŋ mami, sapaṛĕŋ ṅadilolahu, ta driji payo sira, nulisana kojaḥ mami, budi criwis ṅĕntiṅkĕn kartas sajagat.

18. ambok sira babaluṅa, waja otot kawat wĕsi, kèṭèr ta kèṭèr ta sira, awit tĕkdiriŋ hyaŋ widdhi, mariŋ sira dariji, mawa sayaḥ papĕṣṭènmu, balik sun budi kĕna, iṅaran criwis tanpa wis, ṅumur iṅwaŋ sayĕkti ṅuṅkuli maraŋ.

19. rina wĕṅi dwi ṅĕbuta, lambaṅé wira ṅajurit, élon yèn sun kajayèŋ praŋ, mandar sun kanaŋ jayanti, wrĕ driji sira maniŋ, nadyan wignya minum ranu, iŋ yulmat nora bisa, maḍani mriŋ ṅumur mami, marga sira kuwatmu mawa sarana.

20. ñata bukti iku dadya, añjalari kĕna sakit, aṅgonmu ñata ḷĕs néndra, puniku kaŋ añjalari, sira kĕna iŋ pati, kukum tansaḥ paṅrintiḥmu, yèn ṅĕlèḥ jaluk sĕga, lamun arip minta guliŋ, dwi prakara iṅsun kaŋ wèḥ pituluṅan.

21. upama sira suwénda, sapanuṅgalamu urip, kaŋ wujut katon dèn miyat, kalamun kapéṅin bukti, nrima muŋ ganda naṅsi, myaŋ sahuba rampénipun, ganda mañjiŋ parṣana, wus maṛĕm iku jalari, kaluwihan lan tan kuraŋ saṇḍaŋ paṅan.

22. praptanira saṇḍaŋ paṅan, asnapun kaŋ dadya wiji, muhuŋ saka sĕsĕnĕṅan, mulané sĕnĕŋ iku wis, mantĕp ṅarani bĕcik, ṅibadaḥ budi kudu nut, aṅarani utama, yèn ṅarani nora bĕcik, dèn jriḥ mariŋ waṣpadèŋ hyaŋ andikanya.

23. ṅlaraṅana kĕñutiŋ tyas, saguŋ iṅkaŋ nora bĕcik, yyan ṅanti nĕt dur kawĕḍar, suwénda tanapi ḍiri, ṅadilé iku kĕni, kapradondi déniŋ kukum, mula budidayèṅwaŋ, muŋ tansaḥ minta kapati, kasinuṅan rinĕkṣa iŋ widdhi duṣṭa.

24. tĕgĕsé hyaŋ maha nasa, nora ṅĕñutaké ati, prakara kaŋ tan utama, muŋ kĕñut kaŋ bĕcik bĕcik, saka siḥ maha suci, maṅkono pamujiniṅsun, muriḥ wardayaniṅwaŋ, woriŋ sambu lawan éblis, dèn dohakĕn sakiŋ purbaniŋ paṅéran.

25. kudu maṅkono ṅagĕsaŋ, rahina kalawan wĕṅi, paṅastawané mriŋ sukṣma, tan kĕna linali lali, utama maṅgĕŋ éliŋ, cĕkak cukupé iku muŋ, nakṣa budi dèn bisa, sakĕḍèp ñata tan lali mriŋ dad sarta sipatiŋ alahu akbar.

26. payo budi tulisana, wacanaku mĕtu sakiŋ, pikiran muriḥ widada, adoḥ kasrawuṅan déniŋ, iya iku sujanmi, yèn luṅan sriŋ nuṅgaŋ sĕpur, lir yogya linakyanan, wanuḥ kalawan sujalmi, puṅgawaniŋ sĕpur kaŋ pakaryanira.

27. ṅĕdoli karcis anumpaŋ, maraŋ iŋ karéta gĕni, sunat wanuḥ upamanya, panumpaṅé ana ari, sésuk ésuk tanapi, ana sésuk siyaṅipun, dina iki sawusa, tuku karcis ana panti, pantinira sujalma kaŋ dadya tukaŋ.

28. ṅĕdoli karcis supaya, panukuné mahu karcis, tan duduk uyĕl uyĕlan, marga jaman iki yĕkti, akèḥ para sujalmi, ḍuṣṭèŋ tyas amomor sambu, ñĕbrot karṣèt utawa, ñĕbrot pĕṇḍok sarta kĕris, miwaḥ ñĕbrot juṅkat pĕñu muṅgèŋ siraḥ.

29. yèn kalakon kasĕbrotan, kélaṅan ṅisin isini, luwiḥ manèḥ upamanya, kèmbèt ḍuṣṭa iṅkaŋ yĕkti, ñĕbrot puniku dadi, wiraŋ susaḥ driyanipun, marga mèlu katahan, ana wismaniŋ sujanmi, tukaŋ ṅurus nalar nalariŋ prakara.

30. pra nuṅkara pra miyarṣa, wawĕliŋ kasĕbut ṅiṅgil, kaagĕm sartanya datan, budi criwis muŋ nuruti, jariji kaṛĕm nulis, nulisi wacanèŋ kalbu, sintĕn mèsĕm isinya, nacat mriŋ wĕliŋ punika, pun cariwis muji mugi salamĕta.

31. jariji uṅgyanta nurat, nurati cariwis mami, kèhiŋ pada wus tri dasa, liyané ikaŋ kinardi, crita tĕmbaṅé salin, jiṅganom supayanipun, tan kĕmba criwis iṅwaŋ, tulisana sira driji, calaṭuku salin jiṅganom tĕmbaŋnya.

25. durma

1. nalikaŋ ṅliŋ cariwis kaplantraŋ plantraŋ, anuju bĕḍug latri, kaŋ ṅrinakkĕn dina, soma manis taṅgalnya, piŋ (13) triwlas ramĕlan sasi, warṣa jimawal, guna tatèṣṭi aji (1853).

2. raharjanya amĕṅku garwa myaŋ putra, santana wadya aji, kula dirgèŋ yuswa, martani kaŋ pinurba, wibawa maṇḍiri aji, ṅaḍatyanira, surakarta nagari.

3. piŋ sadasa utawi kapiŋ (30) tri dasa, april maṛĕṅi warṣi, bahni pakṣa truṣṭa, awarṇi jarwanira, (1923) sèwu saṅaŋ atus ḷĕwiḥ, tri likur warṣa, naṅiŋ sinom tan mawiŋ.

4. titi maṅsa candra warṣaniŋ walanda, jariji ṅajak bukti, ṛĕm aṛĕm puwasa, ri soma béñjaŋ éñjaŋ, supayanira ṅaḷĕntriḥ, tandya tinutan, mriŋ ṅayun méja bukti.

5. adan muluk bakdané muluk anulya, amucaŋ muriḥ laṭi, mèṅèr mèṅèr ṛĕta, nétyanya waṅun sura, mriŋ karya agal myaŋ alit, sinĕṅkut saṅgya, panitisastra aṅliŋ.

6. yèku aran sujalma ambĕg utama, lèn lan ambĕgiŋ jalmi, sĕṅkutiŋ mriŋ karya, ṅiñciḥ mélik kaniṣṭan, juwal kojaḥ dèn lakoni, aṅgĕr méliknya, katĕkan tar wruḥ ṅisin.

7. ṅlĕpèḥ kinaŋ kĕmu ṛĕsik nulya maraŋ, iŋ tilam sari guliŋ, jam (4) catur garégaḥ, tinakṣa lakṣa maraŋ, ṅayun kantor bliyut makṣiḥ, sigra mañaṇḍak, kinaŋ mucaŋ dyan mijil.

8. mariŋ latar kasalamur kaliyĕgan, muriḥ bliyuté anis, myat tawaŋ sasaṅka, gumléwaŋ nèŋ pracima, kartika abyor kamèkṣi, nèŋ cimantara, dupi pukul nĕm nuli.

9. bali maraŋ ṅayun kantor nulya sila, lajua sira driji, uṅgyanta manurat, nurati criwis iṅwaŋ, tétéla ñata sujalmi, lamun santosa, ṅayoni luwé arip.

10. kaṇṭi éliŋ waṣpada mriŋ kaŋ sinĕmbaḥ, mĕṣṭi ñata mariṅi, kuwat dwi prakara, kuraŋ ḍahar lan néndra, tĕmaḥ tĕbaḥ kĕnèŋ sakit, kaŋ awit saka, ñata ṅuraṅi bukti.

11. nadyan tumpuk uṇḍuŋ cariwiṣku maraŋ, cĕgaḥ ḍahar lan guliŋ, katĕmu yogyanya, kawaca kapiyarṣa, maraŋ saḍéṅahiŋ jalmi, duga prayoga, puniku pan wus mĕṣṭi.

12. muṅgèŋ gagasané priyaṅga paranta, aṅlakoni tanapi, tar ṅlampaḥ iṅkaŋ, criwis mĕkṣa supadya, karṣa aṅlampahi mariŋ, cĕcĕgaḥ néndra, sartanya cĕgaḥ bukti.

13. botĕn pisan kajawi namuŋ sumaṅga, margi iṅkaŋ cariwis, tan kinaryèn wignya, ṅlampahi kaŋ ginĕlar, margi gampil lamun criwis, tinimbaŋ lawan, aruṅsit tur kapati.

14. binaṅkité kĕdaḥ mudyastuti iŋ hyaŋ, kaŋ aguŋ maha suci, mindĕŋ latri siyaŋ, lésan ḍikir asmèŋ hyaŋ, éliṅé aṅéliŋ éliŋ, waṣpadanira, miyat sipatiŋ widdhi.

15. kaŋ makatĕn kĕdaḥ binaṅkit baṅkitna, lir ṅĕcakkĕn piranti, jaṅka mriḥ mĕṣṭia, aruṅsitira dadya, gampil sumèlèhiŋ ghaib, tan gagap gagap, dupèḥ ran uran baṅkit.

16. pasĕmoné kuda ṅĕrap nèŋ pandĕṅan, woŋ cébol gayuḥ laṅit, kombaŋ aṅlèŋ tawaŋ, kaŋ ṅono yèn sujalma, traŋ titi putus mriŋ ṅèlmi, maṅsa andadak, kawĕkèn aṅlakoni.

17. iṅgiḥ naṅiŋ mirit sakiŋ sañatanya, iṅkaŋ dipun lampahi, latri sarta siyaŋ, taman katon éklasan, myaŋ sabar nrimèŋ tyas anir, limraḥ kéwala, muŋ ura ura baṅkit.

18. éman éman yèn muŋ makatĕn tarimaḥ, nadyan kontap pakarti, susastra naṅiŋ ta, sĕmu salaḥ pañana, maraŋ pasĕmoniŋ ṅèlmi, yogya sumaṅga, ginaliha puniki.

19. wontĕn maliḥ pasĕmon mriḥ tyas tan sĕmaŋ, kĕbak kèbĕkan sĕpi, suwuṅé wasana, patiŋ glèntèr mor ganda, iŋ gudèl pak ĕmpoŋ kardi, léra lérénya, ṅaṛĕpi mriŋ lèn ghaib.

20. dèrèŋ jĕlèḥ calaṭu wulaŋ utama, ṅanti kalintaŋ criwis, tan was wasiŋ driya, gĕlar wasita tama, wit déniŋ tajusalatin, wiyatanira, boṅgan gawé nĕmĕni.

21. liyanira sampurṇanirèŋ palastra, aṅgĕr tyas criwis tĕkṣiḥ, tinĕṅga ṅumur myaŋ, jariji kawarasan, nulisi driya cariwis, garaŋ giraŋ tyas, sĕṅkut dènnya nulisi.

22. éwadéné jiṅga anom tĕgĕsira, sindur dipun udani, marmèŋ tyas criwisan, iŋ maṅkya kahunduran, dènnya tansaḥ criwis mariŋ, waṅsit utama, upami criwis maniŋ.

23. suwénda mriḥ nurati tinumrap ṅuṅgyan, iŋ buku lyan puniki, tĕṅĕr wrĕṅka kaca, ñambĕti buk punika, myaŋ urutiŋ sastra wlandi, (a) a sasaminya, tlasiŋ cariwis muṅgiŋ.

24. jiṅga anom nuju taṅgal piŋ (14) caturwlas, ramĕlan sitaṛĕsmi, jimawal aṅkanya, rinipta ṅliŋ saṅkalan, guna tata ṅèṣṭi aji, dirga yuswarja, suka sĕnĕṅiŋ galiḥ.

tamat
Share this article :